Ο οργισμένος καλλιτέχνης καταγράφει στο βίντεο «Wonderland» την καταστροφή της ιστορικής συνοικίας Sulukule στο όνομα της ανάπτυξης και την αντίσταση των νέων στους εκσκαφείς και στην αστυνομία. Πρωταγωνιστές του τα μέλη μιας ομάδας χιπ χοπ
Της Αγνής Κατσιούλα
Από τα κορυφαία ονόματα της σύγχρονης τέχνης στην Τουρκία ο Halil Altindere ταξιδεύει στον κόσμο με ένα πραγματικά ενδιαφέρον βίντεο με τον τίτλο «Wonderland». Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης και πήρε τον δρόμο για τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, στη Γερμανία στο Kunstpalais Erlangen, στη Σερβία στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Βοϊβοντίνα, ενώ αυτή την περίοδο συναντάται με το κοινό στο ΜοΜΑ PS1 στο Λονγκ Αϊλαντ της Νέας Υόρκης.
Ο Τούρκος δημιουργός Halil Altindere γεννήθηκε το 1971 στο Μαρντίν στα νοτιοανατολικά της χώρας, στα σύνορα με τη Συρία, κοντά στην κουρδική εθνότητα, μια από τις παλαιότερες περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν άνθρωποι στην άνω Μεσοποταμία. Η πατρίδα του είναι γνωστή για την αρχιτεκτονική της παλιάς πόλης, καθώς και για τη στρατηγική της θέση σε έναν βραχώδη λόφο κοντά στον ποταμό Τίγρη, που υψώνεται πάνω από τις πεδιάδες.
Ζει στην Κωνσταντινούπολη και από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έχει αναδειχθεί ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες στη γείτονα, με πολύπλευρα ταλέντα και πρακτικές. Η καλλιτεχνική του έκφραση γίνεται μέσα από βίντεο δημιουργίες, γλυπτική, φωτογραφία, εγκαταστάσεις, αλλά και εκδοτικές συνεταιριστικές συνεργασίες και επιμέλειες καλλιτεχνικών προγραμμάτων.
Το έργο του εξετάζει κριτικά τα συστήματα της εξουσίας, που είναι βαθιά ριζωμένα στην τουρκική κουλτούρα, αλλά και ευρύτερα ζητήματα της κοινωνίας, όπως είναι τα θέματα της πίστης, της ανεξαρτησίας, της αποξένωσης αλλά και της αντίστασης και πάλης για δικαιώματα και ισονομία.
Το «Wonderland», δημιουργία του 2013 με νωπές εικόνες από την πλατεία Ταξίμ, τεκμηριώνει την οργή, την αγανάκτηση και την απογοήτευση μιας ομάδας νέων από τη γειτονιά Sulukule της Κωνσταντινούπολης. Αυτή η ιστορική περιοχή, κάποτε γεμάτη από πολύχρωμη ζωή, υπήρξε κατοικία των Ρομά από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το 2006, όμως, άρχισε να κατεδαφίζεται σταδιακά ως μέρος μιας «αστικής ανανέωσης», ενός έργου «ανάπτυξης». Αποτέλεσμα ήταν να εκδιωχθούν οι κάτοικοι, γιατί τα νέα κτίρια που δημιουργήθηκαν από τις μεγάλες εταιρείες έχουν δεκαπλάσια τιμή, πραγματικά απαγορευτική γι' αυτούς.
Το σκοτεινά χιουμοριστικό βίντεο του Halil Altindere, πλημμυρισμένο με μουσική χιπ χοπ, δείχνει αγόρια σε εικονικές μάχες με εκσκαφείς να βάζουν φωτιά σε ένα φυλάκιο. Οι επιθετικοί στίχοι ζευγαρώνουν με την άρτια εικόνα. «We pissed on the foundations of the newly built blocks… My town will be torn down. Soon Sulukule will be home to the bourgeoisie» (Κατουρήσαμε στα θεμέλια των νεόκτιστων κτιρίων… Η πόλη μου θα κατεδαφιστεί. Σύντομα το Sulukule θα είναι σπίτι της μπουρζουαζίας).
Πρωταγωνιστές του «Wonderland» είναι οι νεαροί της ομάδας χιπ-χοπ «Tahribad-ι isyan», που ραπάρουν για την ανισότητα, ενώ ταυτόχρονα έρχονται αντιμέτωποι με την αστυνομία. Η δυνατή μουσική αντηχεί μέσα στη μεγάλη αίθουσα της αποθήκης του ΜοΜΑ, ενώ οι εικόνες του Altindere προβάλλονται στον τοίχο με αποτέλεσμα να νομίζεις πως συμμετέχεις ενεργά στις συγκρουσιακές σκηνές που εναλλάσσονται.
Ο Halil Altindere πάντα προσπαθεί να παρουσιάζει τα σύγχρονα προβλήματα της καθημερινότητας στην τουρκική κοινωνία, χρησιμοποιώντας πολλές φορές σαν όπλο του και το χιούμορ. Εχει πάρει μέρος σε μεγάλες εκθέσεις, όπως Documenta 12 (2007), Manifesta 4 (2002), Kwangju Μπιενάλε (2002), Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1998), καθώς και στην Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (1997). Είναι εκδότης και αρχισυντάκτης στο «Art-Ist Contemporary Art Magazine» στην Κωνσταντινούπολη.
*INFO: MoMA PS1: Halil Altindere: «Wonderland» – Μέχρι τις 11 Μαΐου http://momaps1.org/exhibitions/view/383
