→Oι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί της Monsanto αποτελούν τη νέα πηγή κοινωνικών αντιπαραθέσεων στη Ν. Αμερική
Της Χριστίνας Πάντζου
Οι σπόροι γίνονται το νέο πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων στη Λατινική Αμερική, στα εδάφη της οποίας καλλιεργείται το 60%-70% των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) στον κόσμο. Ιθαγενείς και αγροτικές κοινότητες εξεγείρονται κατά νομοθεσιών και επενδύσεων που, όπως καταγγέλλουν, ιδιωτικοποιούν ένα συλλογικό αγαθό, θεμελιώδες για τη ζωή προς όφελος κολοσσών της βιοτεχνολογίας, όπως η Monsanto. Και καταφέρνουν ισχυρά πλήγματα στην αμερικανική πολυεθνική, η οποία δεκαετίες προτού διαφημίσει τα πλεονεκτήματα «των ακίνδυνων ΓΤΟ» είχε κάνει το ίδιο με το DDT, τα PCB και τον «Πορτοκαλί παράγοντα» που χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο του Βιετνάμ, τα οποία αποδείχθηκαν τοξικά και καταστροφικά… εκ των υστέρων.
Στη Χιλή, έπειτα από μήνες πίεσης, τα κινήματα των αγροτών πέτυχαν την απόσυρση του «Νόμου Monsanto», όπως αποκαλούν οι επικριτές του το νομοσχέδιο που μοιάζει κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της μεγαλύτερης παραγωγού μεταλλαγμένων στον πλανήτη, καθώς, αν εγκρινόταν, θα υποχρέωνε τους αγρότες να πληρώνουν κάθε χρόνο «δικαιώματα χρήσης» στην πολυεθνική, θα τους απαγόρευε να φυλάσσουν και να ανταλλάσσουν τους καλύτερους σπόρους τους, θα επέτρεπε την κατάσχεσή τους και την καταστροφή καλλιεργειών και θα οδηγούσε τους μικροπαραγωγούς στα δικαστήρια, τονίζει το χιλιάνικο Δίκτυο Ελεύθερων Σπόρων.
Στην Κολομβία, η απεργία των αγροτών που παρέλυσε τη χώρα πέρσι τον Αύγουστο, υποχρέωσε την κυβέρνηση Σάντος να αναστείλει τον νόμο 970, που ανάγκαζε τους αγρότες να χρησιμοποιούν αποκλειστικά σπόρους πατενταρισμένους από τις πολυεθνικές αγροτοβιομηχανίες και καθιστούσε έγκλημα τη δωρεά ή ανταλλαγή τους. Στα δε τέλη του έτους, το Συνταγματικό Δικαστήριο κήρυξε παράνομο τον νόμο, γιατί δεν τέθηκε σε διαβούλευση με τις ιθαγενείς κοινότητες.
Αυτές οι σκανδαλώδεις ρυθμίσεις δεν προωθούνται μόνο σε χώρες όπως η Χιλή και η Κολομβία, όπου η ιδιωτικοποίηση των σπόρων προωθείται στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που ανέλαβαν οι κυβερνήσεις βάσει των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου με τις ΗΠΑ (TLC). Στη Βραζιλία, η Ενωση Μικρών Παραγωγών και άλλες αγροτικές οργανώσεις συντονίζουν δράσεις κατά ενός νόμου που επιδιώκει την έγκριση της χρήσης ενός ΓΤΟ γνωστού ως «σπόρος αυτοκτονίας»: καταστρέφει τους σπόρους μετά την πρώτη καλλιέργεια, ώστε να υποχρεώνονται οι αγρότες να αγοράζουν νέους την επόμενη χρονιά.
Στην Αργεντινή, η απόπειρα υιοθέτησης ανάλογου νόμου συνάντησε τεράστιες κινητοποιήσεις, αναγκάζοντας την κυβέρνηση Κίρτσνερ να αναβάλει επ' αόριστον τη σχετική συζήτηση στη Βουλή. «Αυτό που διακυβεύεται είναι η επιβίωση και η διατροφική μας κυριαρχία», υποστηρίζει το κίνημα κατά της κατασκευής εργοστασίου μεταλλαγμένου καλαμποκιού της Monsanto στην Κόρντομπα, που έπειτα από επτά μηνών αποκλεισμό της περιοχής πέτυχε να σταματήσει η κατασκευή της μονάδας με δικαστική εντολή, ενώ η κυβέρνηση της Πολιτείας απέρριψε ως πρόχειρη και ανεπαρκή τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της πολυεθνικής.
Το επιχείρημα των κυβερνήσεων είναι πανομοιότυπο με εκείνο των κολοσσών της αγροτοβιομηχανίας: οι ΓΤΟ συμβάλλουν στην αύξηση παραγωγικότητας και αποδοτικότητας. Αντίθετα, ο Μπέρναρντ Γκάιερ, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Οργανικής Γεωργίας, επισημαίνει πως το πρόβλημα δεν είναι η παραγωγή αλλά η διανομή. «Παράγουμε τόσα, ώστε κάθε πολίτης του πλανήτη θα μπορούσε να καταναλώνει 4.000 θερμίδες την ημέρα. Αλλά το 40% των τροφίμων δεν καταναλώνεται, σπαταλιέται. Το επιχείρημα του “να ταΐσουμε τον κόσμο” είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει τις πολυεθνικές μεταλλαγμένων σπόρων. Αυτό που επιδιώκουν είναι η πλήρης κυριαρχία στις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων. Ολα γίνονται για τα κέρδη, τον έλεγχο και την εξουσία».
