Του Νικόλα Ζηργάνου
Οι ελπίδες να ανασυρθούν ζωντανοί οι περίπου 150 αγνοούμενοι ανθρακωρύχοι έσβησαν χθες στη Σόμα, καθώς τα συνεργεία ανασύρουν τις τελευταίες 24 ώρες μόνο νεκρούς εργάτες. Ο επίσημος προσωρινός απολογισμός της τραγωδίας, όπως ανακοινώθηκε χθες από τον υπουργό Ενέργειας, Τανέρ Γιλντίζ, ήταν 282 νεκροί, με τις αρχές να υπολογίζουν ότι ο τελικός αριθμός των θυμάτων θα φτάσει τα 430 άτομα. Η χώρα είναι βυθισμένη στο πένθος, με τις σημαίες να κυματίζουν μεσίστιες και τα συνδικάτα να έχουν κηρύξει 24ωρη απεργία, απαιτώντας να ληφθούν άμεσα μέτρα προστασίας των εργαζομένων και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι. «Εκατοντάδες αδέλφια μας εργάτες στη Σόμα είχαν εξ αρχής εγκαταλειφθεί για να πεθάνουν, καθώς ήταν υποχρεωμένοι να εργάζονται σε βάναυσες συνθήκες παραγωγής ώστε να επιτυγχάνουν τα μέγιστα κέρδη» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Συνομοσπονδία Τούρκων Εργατών.
«Να λογοδοτήσουν»
Στο πλευρό των εργατών τάχθηκαν και τα συνδικάτα των γιατρών, των μηχανικών και των δημοσίων υπαλλήλων, που επίσης πήραν μέρος στην απεργία, ενώ χιλιάδες Τούρκοι ακολούθησαν την προτροπή των συνδικάτων και ντύθηκαν χθες στα μαύρα, σε ένδειξη πένθους. «Εκείνοι που στο πλαίσιο της πολιτικής της ιδιωτικοποίησης θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των εργαζομένων, στο όνομα της μείωσης των δαπανών, είναι ένοχοι για τη σφαγή στη Σόμα και πρέπει να λογοδοτήσουν» αναφέρει η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας των συνδικάτων του δημόσιου τομέα.
Δεκάδες χιλιάδες άτομα διαδήλωσαν στη Σμύρνη, τη μεγαλύτερη πόλη κοντά στη Σόμα, για να διαλυθούν από την αστυνομία με χρήση αντλιών νερού και δακρυγόνων. Αστυνομικός τραυμάτισε τον πρόεδρο της αριστερής Εργατικής Συνομοσπονδίας, DISK. Επεισόδια σημειώθηκαν και στην Κωνσταντινούπολη, την Αγκυρα, όπου διαδηλωτές προσπάθησαν να φτάσουν στα γραφεία του υπουργείου Ενέργειας, στην Αττάλεια, τη Μερσίνη και σε πολλές άλλες πόλεις της χώρας, ενώ οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα να παραιτηθεί η κυβέρνηση και «η φωτιά στη Σόμα θα κάψει το ΑΚΡ».
Οι συνδικαλιστές υπογραμμίζουν ότι όχι μόνο δεν έχει υπογράψει η Τουρκία τη διεθνή συνθήκη του 1995 για την προστασία των εργαζομένων στα ορυχεία, αλλά η χώρα βρίσκεται στην κορυφή των ευρωπαϊκών στατιστικών που καταγράφουν τα εργατικά δυστυχήματα, με τη Σόμα να έχει μόνο την περασμένη χρονιά 5.000 περιστατικά, το 90% των οποίων αφορούν τα ορυχεία της περιοχής.
Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που είχε καταθέσει πριν από δύο εβδομάδες πρόταση στη Βουλή για να ερευνηθούν οι συνθήκες ασφαλείας στα ορυχεία της Σόμα μετά την αύξηση των ατυχημάτων, πρόταση που απορρίφθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, έχει κρατήσει συγκρατημένη στάση και δεν όξυνε την πολιτική αντιπαράθεση εν μέσω πένθους. Ωστόσο, στελέχη του υπογράμμιζαν ότι ο Ερντογάν, που έκανε προκλητικές δηλώσεις χθες στον τόπο της τραγωδίας και γιουχαρίστηκε από το πλήθος, συμπεριφέρεται αυταρχικά, με οίηση, ως υπεράνω κάθε κριτικής, μη αποδεχόμενος καμία ευθύνη, την ώρα που σε ανάλογες περιπτώσεις άλλοι ηγέτες παραιτήθηκαν. Αναφέρουν χαρακτηριστικά την περίπτωση του Νοτιοκορεάτη πρωθυπουργού που παραιτήθηκε μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στις 27 Απριλίου και του πρωθυπουργού της Λετονίας, ο οποίος υπέβαλε παραίτηση τον περασμένο Νοέμβριο μετά την κατάρρευση σουπερμάρκετ που προκάλεσε 54 θύματα.
Ετρεχε να σωθεί…
Χθες, η ισλαμική εφημερίδα «Ραντικάλ» δημοσίευσε στον ιστότοπό της βίντεο, στο οποίο εμφανίζεται ο Τούρκος πρωθυπουργός να προκαλεί το συγκεντρωμένο πλήθος και να λέει «θέλετε να με γιουχάρετε, ελάτε εδώ», λίγο πριν καταφύγει σε παρακείμενο σουπερμάρκετ για να γλιτώσει από την οργή του κόσμου. Αλγεινή εντύπωση έχει προκαλέσει και η φωτογραφία που έκανε τον γύρο του κόσμου, στην οποία φαίνεται ο ιδιαίτερος γραμματέας του πρωθυπουργού να κλοτσάει πεσμένο στο έδαφος διαδηλωτή, τον οποίο συγκρατούσαν δύο στρατοχωροφύλακες. Ο πρωθυπουργικός σύμβουλος παραδέχτηκε ότι είναι αυτός στη φωτογραφία αλλά δεν έκανε καμία άλλη δήλωση.
Αίσθηση προκάλεσε και η αποκάλυψη ότι η σύζυγος του ιδιοκτήτη των ορυχείων εξελέγη στις περιφερειακές εκλογές του περασμένου μήνα σύμβουλος της επαρχίας στην οποία ανήκει η Σόμα, με το ψηφοδέλτιο του κυβερνητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, AKP. Η Soma Holding, ιδιωτική εταιρεία που διαχειρίζεται το ορυχείο του θανάτου, έκλεισε χθες τον εταιρικό της ιστότοπο και δεν απαντά στις κατηγορίες για τα ανύπαρκτα μέτρα ασφαλείας και την ψευδή δήλωση του ιδιοκτήτη της, πως είχε κατασκευάσει επαρκείς ειδικούς χώρους ασφαλείας μέσα στις στοές για να βρουν καταφύγιο οι εργάτες σε περίπτωση δυστυχήματος.
Τα συνεργεία διάσωσης ανακάλυψαν μόνο ένα μικρό δωμάτιο πέντε τετραγωνικών, στο οποίο ήταν στοιβαγμένα δεκατέσσερα πτώματα, με λίγες μπουκάλες οξυγόνου που δεν έφταναν για όλους. Οι εργάτες χρησιμοποίησαν το λίγο οξυγόνο εναλλάξ μέχρι να εξαντληθεί και πέθαναν αγκαλιασμένοι. Στο ορυχείο βρίσκονταν την ώρα της έκρηξης 787 εργαζόμενοι.
Χθες επισκέφθηκε τον τόπο της τραγωδίας και ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο οποίος αποδοκιμάστηκε επίσης, ωστόσο όχι με την ένταση που προκάλεσε μία ημέρα πριν ο Ερντογάν. Ο Γκιουλ ζήτησε να επικρατήσει ενότητα και τόνισε πως «οι αναπτυγμένες χώρες δεν ζουν πλέον τέτοια δράματα. Πρέπει να επανεξετάσουμε τους κανόνες μας και να λάβουμε μέτρα». Ηταν ακόμη μια διαφοροποίηση του προέδρου από τον πρωθυπουργό, που είχε προκλητικά δηλώσει χθες ότι «τα δυστυχήματα στα ανθρακωρυχεία είναι συνηθισμένα».
