Του Νικόλα Ζηργάνου
Ενοπλοι στους δρόμους της Τρίπολης, με μαύρους καπνούς να βγαίνουν από το κτίριο της Βουλής στο βάθος
Πηγή REUTERS
Τρία χρόνια μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι και την επικράτηση της ένοπλης αντιπολίτευσης, η Λιβύη βρίσκεται στα πρόθυρα ενός νέου εμφύλιου πολέμου, με μερίδα του στρατού να απαιτεί την αναστολή λειτουργίας του Κοινοβουλίου που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ισλαμιστών και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Επιτροπή του Κοινοβουλίου πρότεινε χθες να διεξαχθούν οι εκλογές στις 25 Ιουνίου, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η εμφύλια σύγκρουση.
Αποκορύφωμα της διαμάχης που έχει διχάσει τη χώρα ήταν η επίθεση πολιτοφυλακής του απόστρατου στρατηγού Χαλίφα Μπελκασίμ Χάφταρ, που στηρίζεται από το κεντρώο φιλοδυτικό κόμμα «Συμμαχία Εθνικών Δυνάμεων», NFA, κατά του κτιρίου του Κοινοβουλίου, την περασμένη Κυριακή, ενώ τρεις ημέρες νωρίτερα είχαν σημειωθεί σφοδρές συγκρούσεις στη Βεγγάζη που κόστισαν τη ζωή σε 70 άτομα.
Κυρίαρχη πολιτική ομάδα είναι οι ισλαμιστές, που στηρίζονται κυρίως από τις φυλές που ζουν στη Μιζουράτα και απέναντί τους έχουν πολιτοφύλακες και φυλές της ανατολικής Λιβύης, με έδρα τη Βεγγάζη, η οποία θεωρείται προπύργιο του απόστρατου στρατηγού που θέλει να εκδιώξει τους Λίβυους Αδελφούς Μουσουλμάνους από την εξουσία. Στο πλευρό του έχουν ταχθεί πολλοί στρατιωτικοί διοικητές, μεταξύ των οποίων ο επικεφαλής των ειδικών δυνάμεων και ο αρχηγός της αεροπορίας.
Χθες, συνεχίστηκαν με μικρότερη ένταση οι ένοπλες συγκρούσεις στην πρωτεύουσα Τρίπολη, με δύο νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, ενώ σημειώθηκε και απόπειρα δολοφονίας κατά του αρχηγού του Λιβυκού Ναυτικού, Χασάν Αμπού Σανάκ, ο οποίος τραυματίστηκε ελαφρά. Στη Βεγγάζη, εκτελέστηκε από τους απαγωγείς του Κινέζος μηχανικός, ο οποίος είχε απαχθεί από εξτρεμιστές ισλαμιστές, με άλλους δύο συμπατριώτες του να αγνοούνται.
Με τη δύναμη των όπλων
Τον απόστρατο στρατηγό υποστηρίζουν η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, που βρίσκονται σε ακήρυχτο πόλεμο με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ενώ, παρά τις αποστάσεις που κρατάει τυπικά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να κρύψει την επιθυμία της για μια νέα κυβέρνηση που θα περιθωριοποιήσει το πολιτικό ισλάμ και θα επιβάλει μια κάποια σταθερότητα ακόμη και με τη δύναμη των όπλων.
Ο απόστρατος στρατηγός Χάφταρ ήταν στην ομάδα του Καντάφι όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα που εκθρόνισε τον βασιλιά Ιντρίς το 1969 και έγινε αρχηγός του λιβυκού στρατού επί των ημερών της παντοδυναμίας του Λίβυου δικτάτορα. Ηταν επικεφαλής του μυστικού στρατού της Λιβύης που πολέμησε κατά του Τσαντ και μετά την ταπεινωτική ήττα των κανταφικών δυνάμεων συνελήφθη μαζί με 300 άντρες του, φυλακίστηκε και τελικά απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση της CIA το 1990.
Ο Καντάφι επέτρεψε στον Χάφταρ και τους συντρόφους του να μεταναστεύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου και εκπαιδεύτηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες στην περίφημη «φάρμα» στο Λάνγκλεϊ. Ο Χάφταρ επέστρεψε στη Λιβύη κατά τη διάρκεια της «επανάστασης» κατά του δικτάτορα και προσπάθησε να αναλάβει την ηγεσία των ανταρτών. Τελικά, αναγορεύτηκε τρίτος στην ιεραρχία, όμως σύντομα πήρε προαγωγή, μετά τη μυστηριώδη δολοφονία του αρχηγού των αντικαθεστωτικών ενόπλων, Αμπντούλ Φατάχ Γιουνίς, με τον οποίο είχε διαφωνήσει ο Χάφταρ. Τον Φεβρουάριο, ο απόστρατος στρατηγός ανήγγειλε την παύση της κυβέρνησης, με τον (ισλαμιστή) πρωθυπουργό Αλι Ζεϊντάν να καταγγέλλει πραξικόπημα. Στις αρχές Μαΐου ο Χάφταρ εξαπέλυσε επίθεση κατά των ένοπλων ισλαμιστών στην περιοχή της Βεγγάζης και στη συνέχεια επιτέθηκε με βαρέα όπλα κατά της Βουλής και απαίτησε εκλογές. Το υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε ότι δεν έχει καμία πρόσφατη επαφή με τον Χάφταρ κι ότι δεν υποστηρίζει ούτε και συμμερίζεται τις ενέργειες που κάνει στο λιβυκό έδαφος. Η CIA πάντως, όπως το συνηθίζει, δεν εξέδωσε καμία ανακοίνωση, ενώ η λέξη-κλειδί στη δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι το «πρόσφατα».
