Του Δημήτρη Τρίμη
Χωρίς αμφιβολία οι αλματώδεις εξελίξεις γύρω από την τεχνολογία και τη διάδοση του Internet έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα και έχουν βελτιώσει όλους τους τομείς της επιστήμης, της παραγωγής, της οικονομίας, της διοίκησης, της επικοινωνίας, της ενημέρωσης, του πολιτισμού κ.ο.κ.
Βεβαίως καμία τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη κι αθώα πολιτικά. Σημασία πάντοτε έχει ποιος την ελέγχει, πόσοι μπορούν να την αποκτήσουν και κυρίως για ποιο λόγο και σκοπό αξιοποιείται.
Οταν το ενημερωτικό, το επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό μέρος του κυβερνοχώρου άρχισε να επεκτείνεται με γεωμετρική πρόοδο και να διαδίδεται σε όλο και περισσότερα σπίτια -πέρα από τις επιχειρήσεις, τα πανεπιστήμια, τους δημόσιους χώρους κ.λπ.-, πολλοί κι εδώ στην Ελλάδα νόμιζαν ότι θα αλλάξει ριζικά η φυσιογνωμία και η λειτουργία του Τύπου.
Αυτό επαληθεύτηκε εν μέρει. Πράγματι, το «χαρτί» δεν πολυπουλάει πια, ενώ η ψηφιακή ενημέρωση και ψυχαγωγία με τα άπειρα, περισσότερο ή λιγότερο επαγγελματικά, sites και blogs κερδίζουν καθημερινά νέα εκατομμύρια πιστούς αναγνώστες, ακροατές και θεατές – όσο μάλιστα επινοούνται νέοι τρόποι σύνδεσης της επιρροής τού κάθε ψηφιακού Μέσου με την οικονομική του επιβίωση.
Στα νέα ψηφιακά ΜΜΕ προφανώς εντάσσονται και όλες οι παλιές χάρτινες ή ερτζιανές δημοσιογραφικές δομές και οι άλλες παρεμφερείς εκδοτικές, επιμορφωτικές και ψυχαγωγικές επιχειρήσεις. Συνεπώς, έχει κοπάσει ο πολύς ενθουσιασμός για τον «καινούργιο», τον «ανεξάρτητο», τον «ελεύθερο», τον «προοδευτικό» κ.λπ. κόσμο του Διαδικτύου. Αλλωστε έχει γεμίσει το Internet εξίσου με πανεπιστημιακές ιστοσελίδες, με καταπληκτικά ρεπορτάζ και επιτεύγματα της παγκόσμιας σκέψης και τέχνης, αλλά και με βαρβαρότητες, παραπλανητικές ειδήσεις, ανορθολογικές δοξασίες, φασιστική προπαγάνδα.
Το πώς κανείς θα σταθμίσει την επιρροή και τη διείσδυση των ψηφιακών μέσων δεν είναι πια μια υποκειμενική υπόθεση. Ακριβώς όπως με τις πωλήσεις των εφημερίδων, των βιβλίων, των dvd και των cds, των εισιτηρίων που κόβει μια παράσταση, ή ένας μουσικός κ.ο.κ, το ίδιο γίνεται σήμερα και με τις ακροαματικότητες, τις θεαματικότητες των ερτζιανών ΜΜΕ, τις επισκέψεις των ιστοσελίδων, τη διάδοσή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ηδη οι παλιοί εκδότες στην Ελλάδα έχουν «κλέψει» από τους δημοσιογράφους τους τα πνευματικά τους δικαιώματα όταν αναδημοσιεύονται κείμενά τους στους διαδικτυακούς τόπους του εργοδότη τους ή όπου αλλού αυτός τα μεταβιβάσει, από το 2003 και έκτοτε, μπορούν να ξαναπουλάνε όπου και όποτε θέλουν τη δουλειά των δημοσιογράφων, των γραφιστών, των τεχνικών τηλεόρασης, ραδιοφώνου κ.λπ.
Και πρόσφατα κατάφεραν οι παλιοί εκδότες μαζί με λίγα «νέα τζάκια» του ενημερωτικού διαδικτύου να συμπράξουν ως επιχειρήσεις και να βρουν έναν τρόπο «αντικειμενικής» μέτρησης της επισκεψιμότητας των ιστοτόπων τους, ώστε να μοιράσουν «δίκαια» τη διαρκώς ογκούμενη διαφημιστική πίτα – το βασικό οικονομικό τους έσοδο, δηλαδή.
Μια πρόχειρη έστω ματιά στο alexa.com (που μετράει την κίνηση στο Διαδίκτυο) με τη λίστα των 200 πρώτων κατά σειρά επισκεψιμότητας sites και blogs στην Ελλάδα, αποδεικνύει ότι τα ίδια εκδοτικά συμφέροντα (κι αυτά που λέμε της διαπλοκής) λίγο πολύ συνεχίζουν να κυριαρχούν -πέρα από τις παραδοσιακές «χάρτινες» εκδόσεις, τις «ελεύθερες» ή τις συνδρομητικές τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα κ.λπ.- και στον τρομερό κόσμο του Internet.
Ο ΔΟΛ, λ.χ., έχει τουλάχιστον τέσσερα στα πρώτα 200 ψηφιακά ΜΜΕ, ο ΠΗΓΑΣΟΣ διαθέτει άλλα τέσσερα και όλοι οι άλλοι από 2-3 (Κυριακού, Αλαφούζος, Κοντομηνάς, Θ. Αναστασιάδης, Φιλιππόπουλος, Χατζηνικολάου, οικογένεια Αθανασιάδη, NOVA, Ευαγγελάτος, Κοπελούζος, Κουρτάκης, Γιαννακόπουλος, Π. Κωστόπουλος, Χατζής, Γ. Παπαγιάννης, κάτι φασιστοειδή επί εθνικών θεμάτων και εμπορίου όπλων, κάτι απατεώνες του αθλητικού χώρου κ.ο.κ.).
Το τι σημαίνει αυτή η εικόνα, για το παρόν και το μέλλον μας, είναι προφανές. Ρίξτε μια ματιά να δείτε ποιες πολιτικές υπερασπίζονται, ποιες δήθεν έγκυρες «μυστικές» δημοσκοπήσεις διοχετεύουν και ποιους χιλιάδες δεξιοπασόκους υποψήφιους δημάρχους, περιφερειάρχες και ευρωβουλευτές διαφημίζουν με το αζημίωτο αυτές τις μέρες. Να φανταστείτε ότι έχουν και διαφημιστικό «μπανεράκι» του υποψηφίου της Ευρωδεξιάς Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ!
