Της Ελλης Πάνου

Ξοδεύοντας τα περισσότερα από όλους -περίπου 1,65 εκατομμύρια ευρώ- ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ταξίδεψε σε 18 χώρες με το εκλογικό του πούλμαν αφήνοντας πίσω, στο αρχηγείο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στις Βρυξέλλες, ένα πολυμελές επιτελείο να δουλεύει για πάρτη του νυχθημερόν, μεταξύ αυτών και 25 «διάνοιες» στη χρήση των υπολογιστών από διαφορετικές χώρες.

Ο βασικός του αντίπαλος, ο σοσιαλδημοκράτης Μάρτιν Σουλτς, με 100.000 followers στο Twitter και το Facebook, είχε έναν προϋπολογισμό 1,5 εκατομμύριο ευρώ, όργωσε την ευρωπαϊκή «περιφέρεια» με συμβατικά μέσα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, κυρίως τρένα «για να έχει επαφή με τους ψηφοφόρους» και διέθετε λιγότερο προσωπικό στις Βρυξέλλες – περίπου 10 άτομα.

Ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων, Γκι Φέρχοφσταντ, μπορεί να μην ήταν τόσο δραστήριος, αλλά με χρηματοδότηση κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο ευρώ, προσπάθησε να εφαρμόσει μερικές «εξωτικές» ιδέες για να προσελκύσει τους ψηφοφόρους, όπως να μπορεί ο χρήστης online να δημιουργήσει τη δική του αφίσα με τον εαυτό του και τον υποψήφιο ή διαγωνισμούς φωτογραφίας με έπαθλο «μια ημέρα με τον Φέρχοφσταντ»! Οι Πράσινοι, με δύο υποψήφιους στην κορυφή, έκαναν ό,τι μπορούσαν, έχοντας 300.000 έως 500.000 ευρώ στην τσέπη, ενώ το Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα διέθετε ακόμα λιγότερα: μόλις 100.000 ευρώ.

Το αποτέλεσμα όλης αυτής της πυρετώδους εκστρατείας; Σύμφωνα με έρευνα του EUobserver, παρά τα ντιμπέιτ, παρά τις περιοδείες, παρά τη δημοσιότητα λόγω της οικονομικής κρίσης, παρά τις κραυγές και τους ψιθύρους από τις ηγεσίες της Ε.Ε., στους δρόμους της Ευρώπης, μεταξύ των κοινών θνητών, η ζωή κυλάει σαν να μην πέρασε μια μέρα.

Σε πέντε μεγάλες πόλεις πέντε χωρών βρέθηκαν οι απεσταλμένοι του EUobserver, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν έχει φτάσει το μήνυμα για «περισσότερη δημοκρατία στην Ευρώπη» ή εάν οι ψηφοφόροι έχουν έστω ακούσει τα ονόματα των υποψηφίων. Και το εν γένει συμπέρασμα και στην Τσεχία, και στην Πολωνία, και στη Γαλλία, και στην Ιταλία και στην Ολλανδία ήταν ότι οι ερωτηθέντες είχαν άγνοια τόσο για τους υποψηφίους όσο και για το πώς η ψήφος τους μπορεί να επηρεάσει την εκλογή του επόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κι εκτός αυτού, καταγράφηκε και η συνήθης άποψη ότι οι ευρωεκλογές δεν έχουν καμία σημασία και δεν αξίζει κανείς να ασχολείται με αυτές. Ιδού μερικές από τις απαντήσεις:

ΤΣΕΧΙΑ

Οι κορυφαίοι των υποψηφίων δεν εντυπωσίασαν τους Τσέχους, γράφει η Κατερίνα Σαφαρίκοβα από την Πράγα. Ο Φέρχοφσταντ, για παράδειγμα, παρότι βρέθηκε στην Τσεχία δύο φορές την προηγούμενη εβδομάδα, δεν κατάφερε να κάνει το όνομά του γνωστό. Το ίδιο ισχύει ως επί το πλείστον και για τον Γιούνκερ και για τον Σουλτς. Παρότι μερικοί είπαν ότι «κάτι τους θυμίζει», κανείς από όσους ερωτήθηκαν δεν γνώριζαν ούτε ποιοι είναι ούτε τι δουλειά κάνουν.

• Σουζάνα Λεζενάροβα, 36 ετών, τραπεζική υπάλληλος:

«Ο Γιούνκερ; Γερμανός είναι; Κάτι μου θυμίζει… Δεν πιστεύω ότι η δική μου ψήφος θα επηρεάσει κάτι σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να ψηφίσω τους ντόπιους τρελούς μόνο και μόνο για να διασφαλιστεί ότι θα αναλάβει ο σωστός άνθρωπος τα ηνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

• Στέπαν Κόρτσιτς, 39 ετών, γραφίστας:

«Δεν ξέρω κανένα από τα ονόματα».

• Μιλάντα Βόρλοβα, 76 ετών, συνταξιούχος:

«Δεν γνωρίζω κανέναν από αυτούς. Για μισό λεπτό… το όνομα Σουλτς κάτι μου λέει. Αλλά δεν θυμάμαι τι…»

• Ντανιέλα Νταΐντκοβα, 22 ετών, υπάλληλος:

«Ούτε ένα από αυτά τα ονόματα δεν μου λέει κάτι… Δεν ξέρω εάν θα πάω να ψηφίσω. Δεν είμαι σίγουρη ποιον να ψηφίσω και δεν πιστεύω ότι θα μπορέσω να επηρεάσω την επιλογή του νέου αφεντικού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

• Γιαροσλάβ Νόβακ, 38 ετών, μπάρμαν:

«Δεν τους έχω ακούσει. Ούτε έναν από αυτούς. Ετσι κι αλλιώς η ψήφος μου δεν παίζει ρόλο… Γι’ αυτό τι νόημα έχει; Οι τηλεμαχίες είναι μια χαρά, αλλά όχι για μένα».

ΓΑΛΛΙΑ

Από τους 25 ερωτηθέντες στο Παρίσι, μόνο οι μισοί δέχτηκαν να μιλήσουν για τις ευρωεκλογές, γράφει η Φλορένς Μορίς. Οι περισσότεροι είχαν ακούσει τα ονόματα των υποψηφίων, αλλά υπήρχε σύγχυση για το ποιοι ακριβώς είναι, από πού προέρχονται και για ποιο αξίωμα ακριβώς είναι υποψήφιοι.

• Σιμόν, 34 ετών, μουσικός:

«Ναι, τον ξέρω τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Είναι υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (!). Οπως και ο Γκι Φέρχοφσταντ. Και οι δύο είναι από το Βέλγιο, νομίζω. Οσο για τον Μάρτιν Σουλτς, είναι ο σοσιαλιστής υποψήφιος… Δεν είδα την τηλεμαχία… Δεν έχω ιδέα πώς η ψήφος μου μπορεί να επηρεάσει την επιλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

• Αλεξ, 28 ετών, πωλητής:

«Γιούνκερ, Σουλτς και Φέρχοφσταντ; Νομίζω ότι είναι Γερμανοί, έτσι δεν είναι; Νομίζω ότι έχουν να κάνουν με κάποιες εκλογές που θα γίνουν στο τέλος της εβδομάδας. Σωστά; Είναι αυτά τα άτομα υποψήφιοι; Πραγματικά, δεν ξέρω. Δεν ξέρω καν ποιος είναι τώρα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν έχω ιδέα».

• Αν, 25 ετών, νοσοκόμα:

«Είναι υποψήφιοι για τις ευρωεκλογές και θέλουν να εκλεγούν βουλευτές στην Ευρωβουλή. Γνωρίζω ότι ο Μάρτιν Σουλτς είναι σοσιαλιστής και τίποτε άλλο. Δεν ξέρω πολλά για τους άλλους. Γνωρίζω τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Είναι ο νυν ή ο πρώην -δεν είμαι σίγουρη- πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (!). Δεν ξέρω με ποιον τρόπο η ψήφος μου μπορεί να κρίνει την επιλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

• Στέλα, 67 ετών, κομμώτρια:

«Δεν έχω ακούσει κανέναν από αυτούς… είναι υποψήφιοι για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Δεν ξέρω πολλά γι’ αυτό. Και δεν είδα το ντιμπέιτ. Δεν με ενδιαφέρει και δεν έχω ψηφίσει ποτέ στις ευρωεκλογές. Δεν βλέπω γιατί να το κάνω, διότι πιστεύω ότι στο τέλος θα κάνουν ό,τι θέλουν αυτοί».

ΙΤΑΛΙΑ

Μικρό το ενδιαφέρον για το τελικό ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων στην Ιταλία. Στις περισσότερες εφημερίδες ήταν πολύ μικρές ή ανύπαρκτες οι αναφορές, ενώ στην κρατική RAI την παρακολούθησε μόνο το 0,48% του τηλεοπτικού κοινού.

• Φραντσέσκο Φαέντσα, 40 ετών, ελεύθερος επαγγελματίας στον κλάδο των media:

«Είδα τα ονόματα δημοσιευμένα κάπου, αλλά δεν ξέρω κανέναν από αυτούς και δεν νιώθω ότι με αντιπροσωπεύουν. Οι μόνοι Ευρωπαίοι ηγέτες που γνωρίζω είναι η Μέρκελ και ο Ολάντ».

• Μπεατρίτσε Σακιαρίνι, ιδιοκτήτρια καφέ:

«Οχι, δεν έχω ακούσει (τα ονόματα) και επειδή δεν σκέφτομαι να πάω να ψηφίσω δεν με ενδιέφερε να ενημερωθώ… Νομίζω ότι κάπου έχω ακούσει για τον Σουλτς. Είναι ο τύπος που ο Μπερλουσκόνι αποκάλεσε “επιστάτη των ναζί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης”… αλλά δεν γνωρίζω τους υπόλοιπους».

• Μαρία Κριστίνα Βιανέλι, 70 ετών, νοικοκυρά:

«Ναι, έχω ακούσει για τον Σουλτς και τον Γιούνκερ. Διάβασα γι’ αυτούς στην εφημερίδα. Εγώ ψηφίζω κυρίως για τα ιταλικά ζητήματα. Ισως ο Σουλτς βοηθήσει να ασκηθούν πιέσεις στη Μέρκελ για να μην είναι τόσο αυστηρή…».

• Μάσιμο Μαλγκέρι, 40 ετών, οδηγός ταξί:

«Φυσικά έχω ακούσει γι’ αυτούς. Ειδικά για τον Μάρτιν Σουλτς. Ντροπιαστήκαμε διεθνώς όταν του επιτέθηκε ο Μπερλουσκόνι… δεν είμαι ένας συνηθισμένος ταξιτζής, διαβάζω πολύ… δεν είμαι σίγουρος ότι ο Σουλτς θα μπορέσει να επηρεάσει τη Μέρκελ. Εγώ προτιμώ ένα δημοψήφισμα για το ευρώ, όπως πρότεινε ο Μπέπε Γκρίλο…».

ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Δεν ήταν πολλοί οι Ολλανδοί που μπορούσαν να πουν τα ονόματα των κορυφαίων υποψηφίων στο Ρότερνταμ. Οι ερωτηθέντες είτε τα θυμόντουσαν «στο περίπου» είτε μπέρδευαν την εθνικότητά τους. «Εκείνος ο Βέλγος πραγματικά θέλει να εκλεγεί…» ή «ο Γιούνκερ είναι Ιταλός» ήταν μερικές από τις απαντήσεις.

• Κορ Οβερκαμπ, συνταξιούχος τελωνειακός:

Ο Οβερκαμπ ήξερε τον Γιούνκερ προφανώς διότι σκοπεύει έτσι κι αλλιώς να ψηφίσει τους Ολλανδούς χριστιανοδημοκράτες. Είπε ότι η παρουσία του Γιούνκερ στη λίστα των υποψηφίων είναι ένα πρόσθετο μπόνους, δεδομένου ότι του αρέσει «ο ήρεμος χαρακτήρας του και η αυτοπεποίθησή του».

• Ματθίς Λούγεντικ, φοιτητής:

«Θα ψηφίσω, αλλά αυτά τα ονόματα δεν μου λένε απολύτως τίποτα… Εγιναν ντιμπέιτ για την Ευρώπη;».

• Πίτερ Γιόχαν Γουσάντ, φοιτητής:

«Ισως πρέπει να κυκλοφορήσει οδηγός για ηλιθίους» είπε όταν διαπίστωσε ότι δεν γνωρίζει κανένα από τα ονόματα των υποψηφίων.

ΠΟΛΩΝΙΑ

Σάββατο απόγευμα, με τα παιδιά, τους γονείς και παππούδες να χαλαρώνουν στα καφέ και τις παιδικές χαρές στα δυτικά προάστια της Βαρσοβίας, οι εκλογές για την Ευρώπη ήταν θέμα μη συζητήσιμο. Από τις απαντήσεις των 20 ατόμων που ερωτήθηκαν ήταν σχεδόν αδύνατο να καταλάβει κανείς ότι θα άνοιγαν κάλπες την Κυριακή.

• Μπάρμπαρα Ζαλούζκιεβσκ, δικηγόρος:

«Ξέρω ότι ο Σουλτς είναι αριστερός, αλλά δεν θέλω να συζητήσω για πολιτική».

• Τόμας Πιατκόβσκι, ελεύθερος επαγγελματίας:

«Δεν αναγνωρίζω τα ονόματα. Ξέρω ότι ο Μανουέλ Μπαρόζο είναι τώρα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ξέρω ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές πλησιάζουν, αλλά ποτέ δεν σκέφτηκα ποιος μπορεί να είναι ο διάδοχός του».

• Μπεάτα Σκοκ, καλλιτέχνις:

«Δεν με ενδιαφέρει ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν αφορά σχεδόν καθόλου την καθημερινότητά μου, η οποία με απασχολεί περισσότερο. Εχω ακούσει τα ονόματα των υποψηφίων, βλέπω ειδήσεις, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ ποια κόμματα εκπροσωπούν».

• Ιλόνα Μίλερ, δασκάλα:

«Τα ονόματα των υποψηφίων δεν είναι αναγνωρίσιμα στην Πολωνία. Ακούμε μόνο για τους ντόπιους υποψηφίους. Τα πολωνικά κόμματα δεν μας λένε καν σε ποια πολιτική ομάδα θα ενταχθούν στο Ευρωκοινοβούλιο. Με ενδιαφέρουν οι ευρωεκλογές, αλλά δεν σκέφτηκα καθόλου ποιος μπορεί να είναι ο νέος πρόεδρος… Θα ήταν ωραία να είναι κάποιος από τις νέες χώρες-μέλη της Ε.Ε.».