→Καταπέλτης το σκεπτικό των 10 συμβούλων Επικρατείας που μειοψήφησαν και οι οποίοι υπογραμμίζουν ότι η κατάργηση της ΕΡΤ και των θυγατρικών της προσκρούει στο άρθρο 15 του Συντάγματος

Της Κατερίνας Κατή

Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας -που λήφθηκε κατά πλειοψηφία- έρχεται να… δικαιώσει την κυβέρνηση για το πραξικόπημα στην ΕΡΤ. Παράλληλα, με ένα σκεπτικό απολύτως εναρμονισμένο στις μνημονιακές πολιτικές των απολύσεων, η Ολομέλεια του ΣτΕ με την ίδια απόφαση -που γι’ αυτό το σκέλος εκδόθηκε ομόφωνα- αποφαίνεται ότι οι απολύσεις των 2.915 εργαζομένων στην ΕΡΤ δεν υπάγονται στον νόμο για τις ομαδικές απολύσεις!

Κόλαφος, όμως, για την απόφαση της πλειοψηφίας σε σχέση με το «μαύρο» στη δημόσια ραδιοτηλεόραση είναι το σκεπτικό των 10 συμβούλων που μειοψήφησαν έναντι των υπολοίπων 15 στο θέμα της συνταγματικότητας του κλεισίματος της ΕΡΤ και οι οποίοι, όχι μόνο αναφέρουν κατηγορηματικά ότι «ο νομοθέτης δεν επιτρέπεται να καταργήσει τον φορέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, και δη επ’ αόριστον», αλλά πάνε κι ένα βήμα παραπέρα τονίζοντας -μεταξύ άλλων- τις βαρύτατες ευθύνες της Πολιτείας: «Η υποχρέωση αυτή του νομοθέτη, συναπτόμενη και με την τήρηση της αρχής της συνεχούς λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας, καθίσταται ακόμη εντονότερη στην προκειμένη περίπτωση, λόγω του ότι οι ιδιωτικοί φορείς ραδιοτηλεόρασης λειτουργούν παρανόμως μέχρι σήμερα με την ανοχή της Πολιτείας».

Aπόφαση και σκεπτικό

* Με την επίμαχη απόφασή της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε συνταγματικό, νόμιμο και μη αντίθετο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) το «μαύρο» που έπεσε στην ΕΡΤ τον περασμένο Ιούνιο…

* Με την απόφαση αυτή, που δημοσιεύτηκε τώρα, απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι όλοι οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας ΠΟΣΠΕΡΤ.

* Στην πολυσέλιδη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Σωτήρη Ρίζο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Κωνσταντίνο Κουσούλη, γίνεται κατ’ αρχάς μια μακροσκελής αναδρομή από το 1930 στην ιστορική πορεία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, η οποία επεκτάθηκε και στην τηλεόραση.

* Στη συνέχεια αναφέρεται ότι από τον Ιούλιο του 2011, σύμφωνα με το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδος, οι σταθμοί δημόσιας τηλεόρασης περιελήφθησαν στον σχεδιασμό κατάργησης, συγχώνευσης ή εξυγίανσης «μη απαραίτητων δημοσίων φορέων».

Στο πολυσέλιδο σκεπτικό της απόφασής τους οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφαίνονται ότι:

1. Από τις συνταγματικές επιταγές (άρθρο 15) «δεν προκύπτει ότι επιβάλλεται η λειτουργία δημόσιου φορέα ραδιοτηλεόρασης».

* Ο νομοθέτης, σημειώνεται στη δικαστική απόφαση, «έχει την ευχέρεια, συνεκτιμώντας την οικονομική δυνατότητα του κράτους σε κάθε συγκεκριμένη χρονική περίοδο, να επιλέξει αν, με κριτήριο την αποτελεσματική εφαρμογή των συνταγματικών επιταγών για τη ραδιοτηλεόραση, είναι αναγκαίο και δυνατό να ιδρυθεί δημόσιος φορέας ραδιοτηλεόρασης».

* Πάντως, προσθέτουν οι δικαστές, «σε περίπτωση κατά την οποία επιλεγεί η ίδρυση δημόσιου φορέα ραδιοτηλεόρασης, σύμφωνα με το Σύνταγμα, αυτός επιβάλλεται να έχει πλουραλιστική δομή, να οργανώνεται με τρόπο που αποτρέπει κυβερνητικές και κομματικές επιρροές και λειτουργεί αυστηρά με βάση τις αρχές της αντικειμενικότητας, της αμεροληψίας και της πολυφωνίας».

* Ακόμη, η Ολομέλεια υπογραμμίζει ότι η κατάργηση της ΕΡΤ έγινε, πέραν των δημοσιονομικών λόγων, με σκοπό να ιδρυθεί νέος φορέας δημόσιας τηλεόρασης, σύμφωνα με τον νόμο 4173/2013, ενώ μέχρι τη λειτουργία του νέου φορέα άρχισε να λειτουργεί μεταβατικός φορέας δημόσιας τηλεόρασης.

2. Παράλληλα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι η κατάργηση της ΕΡΤ «δεν παραβιάζει το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ, πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν καταργήθηκε για να ιδρυθεί νέος φορέας δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Ούτε προσκρούει η κατάργηση αυτή στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (πρωτόκολλο 29 σχετικά με το σύστημα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη-μέλη)».

3. Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ομόφωνα έκρινε ότι τόσο ο νόμος για τις ομαδικές απολύσεις (Ν. 1387/19830) όσο και η ευρωπαϊκή οδηγία 75/129/ΕΟΚ, που αφορά και πάλι τις ομαδικές απολύσεις, δεν καταλαμβάνει εργαζόμενους «που απασχολούνται σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου που ασκούν δημόσια εξουσία».

Κατά συνέπεια, τονίζεται στην απόφαση, οι νομοθετικές διατάξεις (ευρωπαϊκές και εθνικές) «περί ελέγχου των ομαδικών απολύσεων δεν εφαρμόζονται στο προσωπικό που απασχολείται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, που ασκούν δημόσια εξουσία, εξυπηρετώντας δημόσιο σκοπό». Επομένως, καταλήγουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «η ΕΡΤ εξαιρείται από την εφαρμογή τόσο της οδηγίας για τις ομαδικές απολύσεις όσο και του νόμου 1387/1983».

Η μειοψηφία

Πάντως, οι 10 σύμβουλοι Επικρατείας που μειοψήφησαν, υπογραμμίζουν στο σκεπτικό τους ότι η κατάργηση της ΕΡΤ και των θυγατρικών της προσκρούει στο άρθρο 15 του Συντάγματος. Ειδικότερα, η μειοψηφία των 10 αναφέρει ότι «ο νομοθέτης δεν επιτρέπεται να καταργήσει τον φορέα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, και δη επ’ αόριστον». Μάλιστα, προσθέτουν, «η υποχρέωση αυτή του νομοθέτη, συναπτόμενη και με την τήρηση της αρχής της συνεχούς λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας, καθίσταται ακόμη εντονότερη στην προκειμένη περίπτωση, λόγω του ότι οι ιδιωτικοί φορείς ραδιοτηλεόρασης λειτουργούν παρανόμως μέχρι σήμερα με την ανοχή της Πολιτείας».

Σε άλλο σημείο η μειοψηφία τονίζει ότι «με βάση την ήδη 20ετή λειτουργία της ιδιωτικής τηλεόρασης στην Ελλάδα, αλλά και με βάση τα διεθνή δεδομένα, οι ιδιωτικοί αυτοί φορείς προσφέρουν συχνά ένα πολύ χαμηλού επιπέδου ραδιοτηλεοπτικό προϊόν, κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι ο εύκολος εντυπωσιασμός, η πολιτική ένδεια και η αύξηση με κάθε δυνατό τρόπο της ακροαματικότητας σε βάρος της ποιότητας και της αντικειμενικότητας, αλλά και της νηφαλιότητας της παρεχόμενης πληροφόρησης». Συνεχίζουν οι 10 σύμβουλοι Επικρατείας ότι «με την επικρατούσα μάλιστα τάση δημιουργίας όλο και περισσότερο μονοπωλιακών καταστάσεων στον χώρο επιτυγχάνεται η πλήρης χειραγώγηση των πολιτών και η μετατροπή τους σε απλούς καταναλωτές πληροφοριών και μηνυμάτων».

Μάλιστα, υπογραμμίζει η μειοψηφία, «η αναγκαιότητα της υποχρεωτικής κατά το Σύνταγμα ύπαρξης μιας τέτοιας δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας έχει καταστεί σήμερα ακόμη πιο έντονη απ’ ό,τι κατά τον χρόνο θεσπίσεως της επίμαχης, διότι με τη λειτουργία του διαδικτύου, το οποίο κατά κοινή πείρα διακινεί πάσης φύσεως πληροφορίες, απόψεις, ακόμη και τις πιο αντίθετες στις αξίες του ανθρώπου και στις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος και ειδήσεις κακόβουλες, προδήλως ανακριβείς ή παραπλανητικές, έχει δημιουργηθεί σε πολλούς πολίτες πλήρης σύγχυση οφειλόμενη στην αδυναμία κριτικής αξιολόγησης και ταξινόμησης αυτής της πλημμυρίδας πληροφοριών».