Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Η εκλογή του «ενωτικού» ολιγάρχη-ανεξάρτητου βουλευτή Πέτρο Ποροσένκο στην προεδρία της Ουκρανίας έκανε πράγματι πάταγο στη χώρα. Οχι τόσο πολιτικό -μια και όλα προδίκαζαν την πανηγυρική επικράτησή του έναντι της «διχαστικής» Γιούλια Τιμοσένσκο στις εκλογές της Κυριακής, με ποσοστά που διαμορφώνονται στο 54% έναντι μόλις 13%- όσο στρατιωτικό, αφού από την επομένη κιόλας της ανάδειξής του στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα η «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» στα ανατολικά πέρασε σε οξεία φάση.
«Αντιτρομοκρατική» μάχη
«Δεν θα επιτρέψω στους τρομοκράτες να μετατρέψουν το Ντονμπάς σε Σομαλία κι ελπίζω η Ρωσία να στηρίξει αυτή τη θέση μου», διακήρυξε χθες ο Ποροσένκο. Πάντως η καταστολή των αυτονομιστών στα ανατολικά «δεν θα είναι ζήτημα μηνών, αλλά ωρών» διαβεβαίωσε, καθώς στο διεθνές αεροδρόμιο «Σεργκέι Προκόφιεφ» του Ντονέτσκ διεξάγονταν οι πιο σκληρές μάχες του ακήρυχτου εμφυλίου. Μαχητικά Su-25 και Mig-29 βομβάρδισαν χθες το απόγευμα την περιοχή – στρατηγικό σημείο πρόσβασης στην ανατολική Ουκρανία. Εγιναν μέχρι και ρίψεις αλεξιπτωτιστών.
Επίκεντρο των μαχών ήταν ό,τι είχε απομείνει από τον επταώροφο τερματικό σταθμό του αεροδρομίου, που ανακαινίστηκε μόλις το 2012 για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, κοστίζοντας τότε 205 εκατ. δολάρια στη χρεοκοπημένη χώρα. Τις εγκαταστάσεις είχαν θέσει υπό τον έλεγχό τους από χθες τα ξημερώματα ομάδες ένοπλων ρωσόφωνων, χωρίς να συναντήσουν αντίσταση από τους Ουκρανούς στρατιώτες που τα φρουρούσαν. Εκτίμηση του πρακτορείου Reuters είναι ότι «με την κατάληψη του αεροδρομίου οι αυτονομιστές πιθανόν να επιδιώκουν να εμποδίσουν τον Ποροσένκο να μεταβεί στην περιοχή, όπου -όπως ο ίδιος έχει πει- σκοπεύει να κάνει το πρώτο του προεδρικό ταξίδι». Ακόμη κι έτσι, πάντως, η ατζέντα του είναι ήδη ασφυκτικά γεμάτη…
Πριν καν την ορκωμοσία του, που τοποθετείται χρονικά στις 9 με 10 Ιουνίου -εν αναμονή και της επικύρωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων-, ο Ποροσένκο θα πρέπει να έχει καταλήξει στη σύνθεση της νέας ουκρανικής κυβέρνησης, στην «κεφαλή» της οποίας ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει, προς το παρόν τουλάχιστον, τον μεταβατικό Αρσένι Γιάτσενιουκ. Για τις 4 Ιουνίου εν τω μεταξύ βρίσκεται «στα σκαριά» μία επίσκεψή του στη -σφόδρα αντιρωσικών διαθέσεων- Πολωνία, κατόπιν πρόσκλησης του προέδρου Κομορόφσκι.
Κι αμέσως μετά, κάπου στο πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα, ο Ουκρανός νέος πρόεδρος δήλωσε πως ευελπιστεί να έχει μία πρώτη, κρίσιμη συνάντηση με την πολιτική ηγεσία της Ρωσίας. Ως βάση διαπραγμάτευσης μνημόνευσε μάλιστα τη συμφωνία της τετραμερούς Διάσκεψης της Γενεύης, που έχει μείνει στα «χαρτιά» από τον περασμένο Απρίλιο.
Η απάντηση της Μόσχας
Η Μόσχα με τη σειρά της δήλωσε κι αυτή πρόθυμη για διάλογο, πλην όμως αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο επιστροφή της de facto ρωσικής Κριμαίας. Και υπενθύμισε πως υπάρχει συμπληρωματικά στο τραπέζι και ο «οδικός χάρτης» του ΟΑΣΕ, «για την εφαρμογή του οποίου είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, αλλά όσον αφορά τις σχέσεις με την Ουκρανία δεν πρόκειται να χρειαστούν διαμεσολαβητές», τόνισε χθες με νόημα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών.
Προϋπόθεση ωστόσο για όλα αυτά, ανέφερε ο Σεργκέι Λαβρόφ, είναι ο άμεσος τερματισμός των εχθροπραξιών στα ανατολικά, χαρακτηρίζοντας τη συνέχιση της «αντιτρομοκρατικής επιχείρησης» ένα «τεράστιο λάθος». Υπογράμμισε, δε, πως το Κρεμλίνο «ευελπιστεί ώστε ο Πέτρο Ποροσένκο να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να εμποδίσει την επικράτηση ορισμένων εξτρεμιστικών τάσεων στο Κίεβο έναντι των ανατολικών, νοτιοανατολικών και λοιπών περιοχών της Ουκρανίας».
Η τοποθέτηση αυτή δεν αφορά κατ' ανάγκη μόνον τον νεοφασιστικό «Δεξιό Τομέα». «Ο Ποροσένκο περιστοιχίζεται σήμερα από έναν περίεργο συνδυασμό συνεργατών», εξηγεί o αναλυτής Τάρας Μπερεζόβετς, διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας Beta του Κιέβου. «Προέρχονται από το περιβάλλον του πρώην δημάρχου του Κιέβου Λεονίντ Τσερνοβέτσκι, μέλη του (φιλορωσικού) Κόμματος των Περιφερειών και του κόμματος “Πατρίδα” της Γιούλια Τιμοσένκο»!
Ο μποξέρ… δήμαρχος
Επίσης, περιστοιχίζεται πια από το σύμμαχο, φιλοδυτικό κόμμα Udar του γερμανοτραφέντος πρώην πυγμάχου -κι από χθες νέου δημάρχου του Κιέβου- Βιτάλι Κλιτσκό, ο οποίος χθες άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η προεδρική ομάδα να εμπλουτιστεί με μία νέα σημαντική «προσθήκη»: τον πρώην πρόεδρο της Γεωργίας κι αγαπημένο «τέκνο» των νεοσυντηρητικών Αμερικανών, Μιχαήλ Σαακασβίλι, νυν πολιτικά ανεπάγγελτο λέκτορα στο Πανεπιστήμιο Tufts της μακρινής Μασαχουσέτης!
