Του Νικόλα Ζηργάνου
Η ανταλλαγή του Αμερικανού λοχία Μπάουι Μπέργκνταλ, που κρατούνταν αιχμάλωτος από τους Ταλιμπάν τα τελευταία πέντε χρόνια, με πέντε στελέχη των Αφγανών ανταρτών που ήταν φυλακισμένοι πάνω από δέκα χρόνια στο Γκουαντάναμο, έγινε αρχικά δεκτή με ανακούφιση στην Ουάσινγκτον, για να ακολουθήσει σφοδρή κριτική από τους Ρεπουμπλικάνους. Από τον «συνήθη ύποπτο» γερουσιαστή Μακέιν, έως επιφανή μέλη του Κογκρέσου και στελέχη επιτροπών, έθεσαν στο στόχαστρο τον πρόεδρο Ομπάμα για «διαπραγματεύσεις με τους τρομοκράτες» και πιθανό κίνδυνο να επιστρέψουν στα πεδία των μαχών και να απειλήσουν τις ζωές Αμερικανών».
Η σύμβουλος ασφαλείας του προέδρου, Σούζαν Ράις, δεν σταμάτησε να εμφανίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές για να υποστηρίξει την απόφαση του Λευκού Οίκου «να τιμήσει την ιερή υποχρέωση να μην εγκαταλείπεται στα χέρια του εχθρού ούτε ένας Αμερικανός στρατιωτικός». Η ανταλλαγή, που θυμίζει στους παλαιότερους αντίστοιχες συμφωνίες για κατασκόπους των ημερών του Ψυχρού Πολέμου στο φυλάκιο Charlie και για τους νεότερους επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «Homeland», είχε τεθεί για διαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν, με τη μεσολάβηση του Κατάρ, τα τελευταία δύο χρόνια και ήταν μέρος της συνολικότερης προσπάθειας να βρεθεί ένας συμβιβασμός με τους αντάρτες Παστούν, εν όψει της αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Και είναι μάλλον ειρωνεία ότι οι «πέντε», σύμφωνα με τους όρους της απελευθέρωσής τους, πρέπει να παραμείνουν για έναν χρόνο στην Ντόχα του Κατάρ, όπου θα στελεχώσουν την πρεσβεία των Ταλιμπάν.
Οι «πέντε» (ο Καϊρουλάχ Καϊρουλάχ, ιδρυτικό στέλεχος των Ταλιμπάν, πρώην αρχηγός της αστυνομίας στην Καμπούλ και κυβερνήτης της Χεράτ, θεωρούμενος και ως «μετριοπαθής», ο Φαζλ Μαζλούμ, πρώην αρχηγός στρατού, ο Αμπντούλ Χακ Ουασίκ, πρώην υπαρχηγός πληροφοριών, ο Νουρουλάχ Νούρι, πρώην διοικητής στο Βόρειο Αφγανιστάν, και ο Μοχάμεντ Νάμπι, πρώην αρχηγός των Υπηρεσιών Ασφαλείας) θα διαχειριστούν τις μυστικές συνομιλίες με την Ουάσινγκτον για την επόμενη ημέρα στο Αφγανιστάν, στη μετά Καρζάι εποχή, καθώς στις 14 Ιουνίου θα διεξαχθεί και ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών με υποψήφιους τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ και τον πρώην υπουργό Οικονομικών, Ασράφ Γκανί. Και οι δύο υποψήφιοι έχουν δεσμευτεί να υπογράψουν το σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες που είχε αρνηθεί να υπογράψει ο Χαμίντ Καρζάι, ο οποίος διαφωνούσε με το καθεστώς ετεροδικίας που απαιτεί η Ουάσινγκτον.
Ο ίδιος ο Καρζάι εμφανίστηκε εξοργισμένος με τη συμφωνία ανταλλαγής των «πέντε», καθώς ισχυρίζεται ότι δεν είχε ενημερωθεί και πως αποτελεί ένδειξη ουσιαστικής απόσυρσης της Ουάσινγκτον από τη χώρα που «απελευθέρωσε» πριν από 13 χρόνια. Σύμφωνα με όσα διακήρυξε ο πρόεδρος Ομπάμα την προηγούμενη εβδομάδα, τα αμερικανικά στρατεύματα θα μειωθούν το 2015 από 30.000 σε 9.800, για να περιοριστούν σε περίπου 200 άτομα στα τέλη του 2016.
