Του Μπάμπη Μιχάλη
Με μια απλή μομφή ξεμπέρδεψε η Standard & Poor’s από την πανάκριβη «κουτοπονηριά» που διέπραξε σε βάρος της Γαλλίας και ολόκληρης της ευρωζώνης το 2011. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (European Securities and Markets Authority – ESMA) επέλεξε να προβεί μόνο σε μια απλή «δημόσια επίκριση» του διεθνούς οίκου αξιολόγησης για το «περίεργο» email, που αυτός είχε αποστείλει τον Νοέμβριο του 2011 προς τους συνδρομητές του Global Credit Portal. Του ιστότοπου που χρησιμοποιούσε δηλαδή για τη διάδοση των χρηματοοικονομικών της προϊόντων και δεδομένων, μεταξύ άλλων και των πιστοληπτικών της αξιολογήσεων. Σε αυτό το μήνυμα, η S&P ανέφερε «Γαλλία. Υποβάθμιση», παρότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχε καμία υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας.
Την περίοδο που εστάλη όμως αυτό το email η κρίση χρέους της ευρωζώνης χτυπούσε κόκκινο και τα νεύρα των πιστωτών ήταν ιδιαίτερα τεταμένα. Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία βρίσκονταν ήδη σε μνημόνιο και εκτός αγορών χρέους. Τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας έσπαγαν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο εντείνοντας τους φόβους ντόμινο και πιθανής κατάρρευσης ολόκληρης της ευρωζώνης. Το email της Standard & Poor’s ενίσχυε επί της ουσίας αυτούς τους φόβους αφού ενέπλεκε στο ντόμινο και τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.
Τα ελληνικά ομόλογα
Ενάμιση χρόνο νωρίτερα -τον Απρίλιο του 2010- η S&P είχε υποβαθμίσει τα ελληνικά ομόλογα σε «σκουπίδια», κίνηση η οποία εκτόξευσε το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου σε δυσβάσταχτα επίπεδα, επέσπευσε την έξοδο της χώρας από τις αγορές χρέους και την οδήγησε στην αγκαλιά της τρόικας των διεθνών πιστωτών. Στην περίπτωση της Γαλλίας ο οίκος ομολόγησε ότι έκανε λάθος. Ομως παραδέχθηκε αυτό το λάθος καθυστερημένα, δύο ώρες αφότου το εν λόγω email είχε σταλεί και αφού ήδη η αγορά είχε κλείσει. Το δίωρο αυτό ήταν υπεραρκετό για όσους βγάζουν το ψωμί τους από το «σορτάρισμα» ή αλλιώς την υποτιμητική κερδοσκοπία. Στην ανακοίνωσή της η ΕSMA απέρριψε τον ισχυρισμό ότι το εν λόγω γεγονός ήταν «μεμονωμένο και ακούσιο τεχνικό λάθος». Το απέδωσε σε μια σειρά ελλείψεων και στην απουσία μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου στην S&P. Η επίπληξη ήταν η πρώτη από τότε που η ESMA ανέλαβε την επόπτευση των οίκων αξιολόγησης. Ωστόσο η ESMA θα μπορούσε να είχε τιμωρήσει την Standard & Poor’s με πολύ πιο αυστηρή ποινή αφού έχει τη δυνατότητα άρσης αδειών, επιβολής προστίμων ή προσωρινής απαγόρευσης ανακοίνωσης πιστοληπτικών αξιολογήσεων.
Τόσο η S&P όσο και οι υπόλοιποι δύο μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης του πλανήτη (Moody’s και Fitch) έχουν αποδειχθεί επανειλημμένα ότι είναι παντελώς αναξιόπιστοι. Το αμερικανικό κογκρέσο διαπίστωσε στις ακροάσεις του 2010 ότι επί χρόνια αξιολογούσαν κατ’ εντολήν των μεγάλων τραπεζών επενδυτικά προϊόντα που δεν άξιζαν δεκάρα με την ύψιστη βαθμολογία. Δεν είναι τυχαίο ότι Ρωσία και Κίνα συμφώνησαν χθες να απεγκλωβιστούν από αυτήν την «τριάδα» δημιουργώντας από κοινού δικό τους οίκο αξιολόγησης. Η Standard & Poor’s κατηγορείται ότι είχε αξιολογήσει «πολιτικά» στα τέλη Απριλίου, όταν λίγες εβδομάδες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας υποβάθμισε το αξιόχρεό της μία βαθμίδα πριν από τα «σκουπίδια».
