ΑΠΟΣΤΟΛΗ – Της Χαράς Τζαναβάρα

Το περίπτερο της Κορέας που βραβεύτηκε με Χρυσό Λιοντάρι
Andrea Avezzu

Μια βράβευση με καταφανείς πολιτικούς συμβολισμούς έκανε τη διαφορά στη διοργάνωση που άνοιξε επίσημα τις πύλες της το Σάββατο με μια συγκινητική τελετή στην «καρδιά» του Giardini, παραδοσιακής έδρας των Μπιενάλε.

Η πολυμελής ομάδα επιφανών αρχιτεκτόνων-κριτών απένειμε το Χρυσό Λιοντάρι στο περίπτερο της Κορέας, όπου, χωρίς διαχωρισμούς σε Βόρεια και Νότια, μια μεικτή ομάδα νέων αρχιτεκτόνων παρουσίασε προτάσεις για την «επόμενη ημέρα», λαμβάνοντας υπόψη τη γεωπολιτική πραγματικότητα της περιοχής. Αυτή η κοινή ματιά ήταν ξεκάθαρη στις ευχαριστήριες δηλώσεις των συγκινημένων εκπροσώπων των δύο πλευρών, αλλά η εικόνα ήταν λίγο διαφορετική στο εσωτερικό του περιπτέρου. Στη σκιά των επιβλητικών κτιρίων της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, από το πρώτο βήμα είναι σαφές ότι η Νότια Κορέα έχει τη μερίδα του λέοντος και κλέβει τις εντυπώσεις, σε αντίθεση με τη Βόρεια όπου δεν καταγράφονται καν τα ονόματα των αρχιτεκτόνων.

Οι συμβολισμοί δεν έλειψαν ούτε στα υπόλοιπα βραβεία, στα οποία δεν «χώρεσαν» οι επιτυχημένες προτάσεις του Ισραήλ και των «OfficeUS» από τις ΗΠΑ. Εκτός από το Αργυρό Λιοντάρι, που δικαίως πήγε στην πρόταση της Χιλής, δόθηκαν τιμητικές μνείες στη Γαλλία, τον Καναδά και τη «δυτικότροπη» Ρωσία. Το περίπτερο της τελευταίας ξεχειλίζει από διαφημιστικές, μάλλον παλιομοδίτικες παρουσιάσεις επενδυτικών προγραμμάτων, ενώ δεν έλειπαν οι δίμετρες καλλονές και ο ανιχνευτής μετάλλων στην είσοδο, προφανώς λόγω των δύσκολων καιρών που διανύουμε. Η ομάδα της μαρτυρικής Ουκρανίας φρόντισε πάντως να κρατήσει… αποστάσεις. Ξεχωριστό, επίσης με πολιτικό μήνυμα, το περίπτερό της βρίσκεται έξω από την Μπιενάλε, στην προκυμαία, κοντά στην είσοδο του Giardini. Είναι μια στρατιωτική σκηνή, στο εσωτερικό της οποίας υπάρχουν κρεμασμένα ομοιώματα ατόμων με αντιασφυξιογόνες μάσκες και στο κέντρο κυριαρχεί μια σύνθεση από ατόφιο γρανίτη.

Αξιοπρεπής είναι η ελληνική συμμετοχή, με την καθοριστική παρουσία του Γιάννη Αίσωπου και γενικό τίτλο «Tourism Landscapes», που ιχνηλατεί τις αρχές του μοντερνισμού σε ξενοδοχειακές μονάδες από την επιτυχημένη εποχή των «Ξενία» και της αναβίωσης παραδοσιακών οικισμών, με εικόνες από ελληνικά τοπία στα οποία κυριαρχεί το γαλάζιο της θάλασσας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα εγκαίνια έγιναν από την υπουργό Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη.

Στο διήμερο preview που προηγήθηκε και κυρίως στην εναρκτήρια εκδήλωση ο Ρεμ Κούλχαας ήταν πανταχού παρών. Ο επιμελητής της διοργάνωσης κατάφερε να βάλει τη σφραγίδα του παντού: από τον τίτλο «Funtamentals», που μεταφράζεται στα ουσιώδη για την αρχιτεκτονική της τελευταίας εκατονταετίας (1914-2014), ώς τις εμπνευσμένες δουλειές συνόλου που φιλοξενούνται στα εθνικά περίπτερα. Ηταν επί της υποδοχής, εκτελούσε χρέη ξεναγού για ομάδες φοιτητών και αρχιτεκτόνων και ήταν ανοιχτός σε κάθε ερώτηση των δημοσιογράφων.

Ορισμένοι κακεντρεχείς έσπευσαν να προφητεύσουν ότι η Μπιενάλε είναι η μεγαλύτερη «μπίζνα» για τον πολυβραβευμένο Κούλχαας, που υποσχέθηκε από την αρχή ότι «θα είναι μια Μπιενάλε της Αρχιτεκτονικής και όχι των αρχιτεκτόνων». Και τα κατάφερε. Είναι ο πρώτος που έθεσε βασικό θέμα τον μοντερνισμό και τις εκφάνσεις του την τελευταία εκατονταετία, χωρίς βεβαίως να πείσει όλες τις χώρες να το υπηρετήσουν με την ίδια συνέπεια και κυρίως επιτυχία. Εδωσε έμφαση στο Arsenale, με το σκεπτικό ότι οι χώροι του ταιριάζουν περισσότερο με την αρχιτεκτονική, επιχειρώντας να μεταφέρει σε αυτό τη βασική έδρα των Μπιενάλε από το Giardini.

Δεν είναι τυχαίο ότι στο Arsenale φιλοξενήθηκαν και οι δέκα νέες χώρες της φετινής διοργάνωσης, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία. Φαίνεται, πάντως, ότι καταφέρνει να κερδίσει και τις εντυπώσεις. Το άνοιγμα της διοργάνωσης έγινε με συμμετοχή-ρεκόρ, αφού η πληρότητα των ξενοδοχείων της ευρύτερης περιοχής άγγιξε το 95% και τα πρώτα στοιχεία μιλάνε για 35.000 επισκέπτες.

INFO: Η διοργάνωση θα είναι ανοιχτή ώς τις 23 Νοεμβρίου.

……………………………………………………………………………………………………….

*Η «Εφ.Συν.», παρούσα στην ανά διετία μεγάλη γιορτή της αρχιτεκτονικής, τις επόμενες ημέρες θα επανέλθει με αναλυτικό ρεπορτάζ.