Του Γιώργου Τσιάρα
Την πιο επικίνδυνη αναζωπύρωση του ακήρυχτου εμφυλίου μεταξύ σουνιτών και σιιτών στο Ιράκ εδώ και χρόνια σηματοδοτεί η χτεσινή κατάληψη μιας από τις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, της Μοσούλης, από βαριά οπλισμένους σουνίτες μαχητές της εξτρεμιστικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε» (ISIL).
Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, με περίπου δύο εκατομμύρια κατοίκους, έπεσε στα χέρια των ανταρτών το πρωί της Τρίτης, έπειτα από σφοδρότατη νυχτερινή επίθεση με βαρέα όπλα σε κυβερνητικά κτίρια, δυο φυλακές υψίστης ασφαλείας –από τις οποίες απελευθέρωσαν εκατοντάδες κρατουμένους ομοϊδεάτες τους– και τηλεοπτικούς σταθμούς. Είχαν προηγηθεί τέσσερις μέρες άγριων συγκρούσεων στα περίχωρα της πόλης, που βρίσκεται σε απόσταση 350 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Βαγδάτη. Οι κυβερνητικές δυνάμεις φέρονται να εγκατέλειψαν άρον άρον την πόλη, μετά την κατάληψη της στρατιωτικής βάσης Γκιζλάνι αλλά και του αρχηγείου της Αστυνομίας: «Η πόλη της Μοσούλης δεν είναι πια υπό κρατικό έλεγχο – πέρασε στο έλεος των ανταρτών», παραδέχτηκε στέλεχος του ιρακινού υπουργείου Εσωτερικών στο Γαλλικό Πρακτορείο. Αυτόπτες μάρτυρες κάνουν λόγο για στρατιώτες και αστυνομικούς που πετούν τις στολές και τον οπλισμό τους, ενώ οι μαύρες σημαίες της ISIL κυματίζουν πάνω από κυβερνητικά κτίρια. Αρκετά είναι και τα άταφα πτώματα στρατιωτών στους δρόμους.
«Δεν μπορούμε να τους νικήσουμε. Είναι καλά εκπαιδευμένοι στις οδομαχίες, σε αντίθεση με εμάς. Χρειάζεται ολόκληρος στρατός για να τους διώξουμε από τη Μοσούλη. Είναι σαν φαντάσματα: εμφανίζονται, χτυπούν και εξαφανίζονται σε δευτερόλεπτα», δήλωσε –ανωνύμως– ένας αξιωματικός των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων στο Reuters. Αλλος αξιωματούχος επιβεβαίωσε πως πριν αποχωρήσουν, οι κυβερνητικοί έβαλαν φωτιά σε αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών, για να μην τα αφήσουν στα χέρια των ανταρτών. Οι μάχες ανάγκασαν όμως και χιλιάδες οικογένειες Κούρδων και Σιιτών να εγκαταλείψουν την πόλη για να σώσουν τη ζωή τους. «Η Μοσούλη είναι μια κόλαση. Η πόλη φλέγεται και ο θάνατος είναι παντού», είπε στους ξένους δημοσιογράφους μια πρόσφυγας.
Η πτώση της Μοσούλης, μιας σε μεγάλο βαθμό σουνιτικής πόλης, αποτελεί στρατηγικής σημασίας επιτυχία για τους ισλαμιστές αντάρτες, που ήδη ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό τη «διάτρητη» μεθόριο με τη Συρία, τμήματα της Φαλούτζα και του Ραμάντι, αλλά και σχεδόν ολόκληρη την ταραγμένη επαρχία Ανμπάρ. Ελέγχοντας τις δυτικές αυτές επαρχίες, οι ισλαμιστές μπορούν να μετακινούν εύκολα μαχητές και πολεμικό υλικό από και προς τη Συρία, όπου πολεμούν εδώ και τρία χρόνια τις κυβερνητικές δυνάμεις του Ασαντ, που ως γνωστόν είναι σύμμαχος τόσο με το ιρανικό (σιιτικό) καθεστώς, όσο και με τη σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί πως ο αρχηγός της ISIL, Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάτι, έχει διαρρήξει τις σχέσεις του τόσο με τον διάδοχο του Οσάμα μπιν Λάντεν στην ηγεσία της Αλ Κάιντα, τον Αιγύπτιο Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι, όσο και με τους εξτρεμιστές της Αλ Νούσρα, που ευθύνονται για πολλές ωμότητες στη Συρία.
Ανίκανος να αντιμετωπίσει στρατιωτικά τους εξεγερθέντες, ο πρωθυπουργός Νούρι αλ – Μαλίκι ζήτησε χτες από τη βουλή την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, και φυσικά στράφηκε για βοήθεια στους Αμερικανούς επικυρίαρχους, που υποσχέθηκαν με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να παράσχουν «κάθε κατάλληλη υποστήριξη» για την ανακατάληψη της Μοσούλης. Αγνωστες παραμένουν και οι προθέσεις των Κούρδων, που απέφυγαν να στείλουν τους έμπειρους μαχητές «πεσμεργκά» στην Μοσούλη, κάνοντας λόγο για «αδυναμία συνεννόησης» με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης.
