Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Μια του οφειλέτη, δυο του φιλοδυτικού γείτονα, τρεις κι έκλεισε η στρόφιγγα του φυσικού αερίου! Επειτα από πολλά τελεσίγραφα προς το Κίεβο που ήλθαν και παρήλθαν άνευ πρακτικού αντικρίσματος, αλλά και τους πολλαπλούς πλην ατελέσφορους γύρους διαπραγματεύσεων-«παζαριών» με μεσολαβητή τις Βρυξέλλες, η Ρωσία το ’πε και το ’κανε τελικά, σταματώντας από χθες την παροχή φυσικού αερίου στο Κίεβο, με ό,τι αυτό μπορεί συν τω χρόνω να συνεπάγεται για την επάρκεια της transit ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης…
Θεωρητικά, το ζήτημα είναι οικονομικό κι έγκειται στην αδυναμία συμφωνίας αφενός στη ρύθμιση του διαρκώς διογκούμενου ουκρανικού χρέους («αισίως» 4,5 δισ. δολάρια!) προς τον ρωσικό, κρατικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom, αφετέρου στη νέα τιμή πώλησης ρωσικού φυσικού αερίου στη λίγο-πολύ χρεοκοπημένη Ουκρανία. Στην πραγματικότητα ωστόσο αποτελεί μέρος του παζλ των γεωπολιτικών εξελίξεων με επίκεντρο τα ουκρανικά εδάφη και ζητούμενο τη μεταψυχροπολεμική ανακατανομή των σφαιρών οικονομικής και πολιτικής επιρροής ανά την Ευρώπη.
Αλληλοκατηγορίες
Το Κίεβο κατηγόρησε ανοιχτά τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί την ενέργεια σαν όπλο, «στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου καταστροφής της Ουκρανίας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο Ουκρανός πρωθυπουργός, Αρσένι Γιάτσενιουκ. «Πληρωμένη», η απάντηση της Μόσχας ήλθε από τα πρωθυπουργικά χείλη του Ντμίτρι Μεντβέντεφ, που απέδωσε το «ναυάγιο» στην εν γένει ανικανότητα της ουκρανικής ηγεσίας.
Σε αυτή τη θέση βρήκε φυσικά σύμφωνο και τον διευθύνοντα σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ. «Είναι η αδιάλλακτη στάση των Ουκρανών», ανέφερε, που τους έφερε στη δύσκολη θέση που βρίσκονται τώρα: να πρέπει δηλαδή πρώτα να ξεχρεώσουν όλο το χρέος τους και μετά να προπληρώνουν κάθε μελλοντική παράδοση ρωσικού φυσικού αερίου. Πιο αιχμηρός, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, υπαινίχθηκε ότι πίσω από την ακαμψία της ουκρανικής πλευράς κρύβονται «κάποιοι Δυτικοί σύμμαχοι», που παρέχουν συμβουλές και στήριξη στο Κίεβο, προς εξυπηρέτηση των δικών τους στρατηγικών στόχων…
Η αλήθεια είναι ότι στο κέντρο αυτής της μέγκενης κινδυνεύει να βρεθεί ολόκληρη η Ευρώπη. Σε μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία και κατάρα -που άρχισε με την παρασκηνιακή ανάμιξη της Ε.Ε. και κυρίως των Γερμανών στην περυσινή πολιτική λαίλαπα του Κιέβου- οι «28» τώρα μετρούν κυβικό μέτρο προς κυβικό μέτρο τα αποθέματα που έχουν συγκεντρώσει, υπολογίζοντας το διάστημα που θα μπορεί να συνεχιστεί απρόσκοπτα η βιομηχανική παραγωγή και η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης, ένεκα προβλημάτων στην ενεργειακή τροφοδοσία της κι εφόσον η ουκρανο-ρωσική διένεξη συνεχιστεί μέχρι και τον χειμώνα.
Προληπτικά και προειδοποιητικά, η Gazprom διεμήνυσε στις Βρυξέλλες πως μπορεί να υπάρξουν «πιθανά προβλήματα», ακόμη και κυρώσεις, στην περίπτωση που το Κίεβο παρακρατήσει ποσότητες από το ρωσικό φυσικό αέριο που θα συνεχίσει να ρέει προς την Ευρώπη, «κλέβοντας» από το δίκτυο των αγωγών που περνά μέσα από τα ουκρανικά εδάφη (όπως είχε άλλωστε συμβεί και στις ενεργειακές κρίσεις του 2006 και του 2009).
Σήμερα, η Ουκρανία εκτιμάται ότι έχει 13,491 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε αποθέματα, που αρκούν για να καλύψει τις περιορισμένες ανάγκες της μέσα στο καλοκαίρι. Ομως πριν φτάσει αυτό στα μέσα του -τόνισε ο Ευρωπαίος επίτροπος Ενέργειας, Γερμανός Γκίντερ Ετιγκερ- οι δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές θα πρέπει να έχουν ξανακαθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να βρουν μία τελική λύση.
Κάλεσε μάλιστα ανοιχτά τη Μόσχα να ξανασκεφτεί τη συμβιβαστική λύση που -όπως αποκάλυψε- τελικά απέρριψε η ρωσική πλευρά, αρνούμενη τη συμβιβαστική πρόταση του Κιέβου να καταβάλει 1 δισ. δολ. ως μερική αποπληρωμή του χρέους του (αντί 1,95 δισ. δολ. που ζητούσε εδώ και τώρα η Gazprom) και να κάνει μηνιαίες πληρωμές για παραδόσεις αερίου, στην τιμή των 300 δολ. τα 1.000 κυβικά μέτρα για το καλοκαίρι και στα 385 δολ. για τον δύσκολο ουκρανικό χειμώνα.
Στα δικαστήρια
Προς το παρόν, τα περιθώρια ενός άμεσου συμβιβασμού δείχνουν να είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Ηδη Κίεβο και Μόσχα αλληλομηνύθηκαν στο διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης, διεκδικώντας η κάθε μία παχυλές αποζημιώσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα έχθρας, πάντως, ο Ουκρανός νέος πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο έκανε χθες μία δήλωση προθέσεων, που πιθανόν θα μπορούσε να γλυκάνει τη στάση της Ρωσίας.
Προανήγγειλε ότι μέχρι το τέλος της εβδομάδας ο ουκρανικός στρατός θα έχει ανακτήσει τον έλεγχο των συνόρων με τη Ρωσία, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στο Κίεβο να κηρύξει εκεχειρία στις ανατολικές ρωσόφωνες επαρχίες, να προχωρήσει άμεσα στη συνταγματική μεταρρύθμιση για την αποκέντρωση των εξουσιών και αμέσως μετά να οργανώσει τη διεξαγωγή πρόωρων τοπικών εκλογών στο Ντονέτσκ και στο Λουγκάνσκ, με στόχο την οριστική αποκλιμάκωση της κρίσης.
Το είπε άλλωστε ξεκάθαρα χθες και ο επίτροπος Ετιγκερ: το κόστος του πακέτου διάσωσης της Ελλάδας είναι «ψιλοπράγματα» σε σύγκριση με τις ανάγκες που αντιμετωπίζει η Ουκρανία (!) και θα είναι «ασυγκρίτως υψηλότερες σε περίπτωση διάσπασης μιας τόσο μεγάλης χώρας»…
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Επάρκεια φυσικού αερίου στην Ελλάδα
Παρά τον συναγερμό που έχει σημάνει σε όλη την Ευρώπη από την απόφαση της Ρωσίας να δρομολογήσει τη διακοπή της τροφοδοσίας της Ουκρανίας με φυσικό αέριο, στην Ελλάδα πηγές τόσο από το ΥΠΕΚΑ όσο και από τον ΔΕΣΦΑ εμφανίζονται καθησυχαστικές για το ενδεχόμενο να ανακύψουν ζητήματα επάρκειας στην τροφοδοσία της χώρας.
Ακόμη και στο σενάριο πλήρους διακοπής της ροής στους αγωγούς που διέρχονται transit το ουκρανικό έδαφος, τα αποθέματα που ήδη υπάρχουν στις δεξαμενές της Ρεβυθούσας επαρκούν για τουλάχιστον 10 ημέρες για να καλύψουν τις ανάγκες οι οποίες, λόγω καλοκαιριού, περιορίζονται αυτή την εποχή κυρίως στη βιομηχανία που λειτουργεί με καύσιμο το φυσικό αέριο, ενώ τα σχέδια έκτακτης ανάγκης προβλέπουν στη συνέχεια διαρκή τροφοδοσία πρόσθετων ποσοτήτων με πλοία μεταφοράς LNG, μείωση της βιομηχανικής κατανάλωσης κ.ά.
Σήμερα η Ελλάδα προμηθεύεται φυσικό αέριο από τρεις διαφορετικές διαδρομές και συγκεκριμένα από τη Ρωσία μέσω Ουκρανίας και Βαλκανίων, από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας και σε υγροποιημένη μορφή από την Αλγερία.
