Του Νίκου Καλτσά
Oύτε απονεκρωμένες σελίδες από κάποιο σχολικό εγχειρίδιο, ούτε γεγονότα και περιστατικά παγωμένα στο απρόσιτο παρελθόν. «Εγώ ο Θουκυδίδης, ένας Αθηναίος» μάς λέει από σκηνής η Αννα Κοκκίνου και φέρνει την Ιστορία στο κατώφλι μας.
Η παράστασή της στο θέατρο «Σφενδόνη» -για λίγες μέρες ακόμη- δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Πριν ο Επιτάφιος του Περικλή και η εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία αρχίσουν να σκεπάζονται από σκόνη σε δρύινες βιβλιοθήκες ή να διαφημίζονται από ωρυόμενους βουλευτές-τηλεπωλητές, πριν κομματιαστούν σε μετοχές και επιρρήματα και γίνουν ασκήσεις συντακτικού και πρόχειρο διαγώνισμα, κάποτε είχαν συμβεί.
Και είναι αυτό το «κάποτε» που η Κοκκίνου το κάνει «τώρα». Μετουσιώνει την καταγραφή του Θουκυδίδη σε αληθινά πρόσωπα, που με βλέμμα χαραγμένο από τη φρίκη της μάχης ή από το φως της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, αφηγούνται τα όσα είδαν. Φορέας τους η ίδια, μια αχρονική φιγούρα απαλλαγμένη από κάθε σημάδι ιστορικότητας, ένας hi-tech αγγελιαφόρος που μετεωρίζεται πάνω από την ανθρώπινη περιπέτεια, έτοιμος να μιλήσει για όσα έγιναν ή θα γίνουν και να συμπεριλάβει στην αφήγησή του το δικό μας παρόν.
Η σκηνική παρουσία της, σαν αποσπασμένη από φιλμ επιστημονικής φαντασίας, είναι μια ανθρώπινη μηχανή προβολής που την κινητοποιεί ο λόγος που εκφέρει. Καθηλωμένη και συγχρόνως αεικίνητη, με φτερά για τα θαύματα που έζησε και αναπηρικό καροτσάκι για τις πληγές που θα δείξει.
Και η ανάδειξη συγκεκριμένων κειμένων από το έργο του ιστορικού βρίσκει τον στόχο της. Οι Αθηναίοι, στην αρχή υπερόπτες και κυνικοί, απειλούν τους Μήλιους με αφανισμό, και λίγα χρόνια αργότερα καταλήγουν αιχμάλωτοι να αργοπεθαίνουν στα λατομεία των Συρακουσών.
Το Θέατρο του Πολέμου, λοιπόν. Ο γνωστός όρος στρατιωτικών και ιστορικών, για να προσδιορίσουν τον τόπο διεξαγωγής μιας ένοπλης σύγκρουσης, αποκτά κυριολεκτικό περιεχόμενο με την επιλογή αυτών των αποσπασμάτων από την Κοκκίνου. Είναι μια απροσδόκητη και γνήσια θεατρική ματιά στον πυρήνα της Ιστορίας. Επιτιθέμενοι και αμυνόμενοι, κατακτητές ή υποταγμένοι, όλοι συμμετέχουν σε ένα μάταιο παιχνίδι διεκδίκησης ή απώθησης ρόλων, με τα ίδια τρόπαια να περιμένουν στο τέλος τον κάθε παίκτη. Σήμερα τα παράσημα του νικητή, αύριο τα κουρέλια του ηττημένου.
