Του Νικόλα Ζηργάνου

Σιίτες εθελοντές, οπαδοί του κληρικού Μοκτάντα αλ Σαντρ, συνεχίζουν να κάνουν καθημερινά αισθητή την παρουσία τους στις πόλεις
REUTERS/Alaa Al-Marjani

Την κατηγορηματική του αντίθεση με την επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών, ή άλλων χωρών στο Ιράκ, εξέφρασε χθες ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος πρόσθεσε ότι «Στόχος της Ουάσιγκτον είναι να διατηρήσει υπό τον έλεγχό της τη χώρα και να τοποθετήσει δικά της υποχείρια στην εξουσία. Η σύγκρουση στο Ιράκ δεν είναι θρησκευτική, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια σύγκρουση ανάμεσα σε εκείνους που θέλουν το Ιράκ στο αμερικανικό στρατόπεδο και σε εκείνους που επιδιώκουν την ανεξαρτησία του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απεργάζονται την αποσταθεροποίηση του Ιράκ και απειλούν την εδαφική του ακεραιότητα».

Ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν υποστήριξε επίσης ότι οι ίδιοι οι Ιρακινοί μπορούν να πετύχουν τον τερματισμό της βίας.

Στη γραμμή της ενότητας του ιρακινού λαού ήταν και οι δηλώσεις του προέδρου του ιρανικού Κοινοβουλίου, Αλι Λαριζανί: «Επιμέναμε πάντα πως όλες οι εθνικές συνιστώσες της χώρας πρέπει να έχουν εποικοδομητική και ενεργή συμμετοχή στην εξουσία».

«Αδέλφια»

Εκκληση για ενότητα σουνιτών και σιιτών σε ένα μέτωπο κατά των εξτρεμιστών σουνιτών (χαρακτηρισμένων από Ουάσιγκτον και Τεχεράνη ως τρομοκρατών) του «Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε» (ΙΚΙΛ), έκανε χθες ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί, ο οποίος χαρακτήρισε τους σουνίτες «αδέλφια» των σιιτών. «Δεν είναι η σύγκρουση αυτή θρησκευτική, ούτε και θέλουμε να εξελιχθεί σε θρησκευτικό πόλεμο», τόνισε ο Ιρανός πρόεδρος και υπογράμμισε ότι «για πολλούς αιώνες, σιίτες και σουνίτες συνυπάρχουν ειρηνικά, στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο, τις χώρες του Κόλπου και τη Βόρεια Αφρική». Ο πρόεδρος Ροχανί ζήτησε από τις χώρες που υποστηρίζουν τους τρομοκράτες (Σαουδική Αραβία και Κατάρ) «να σταματήσουν να τους ενισχύουν με πετροδολάρια» και τις προειδοποίησε ότι και οι ίδιες θα γίνουν στο μέλλον στόχος των τζιχαντιστών.

Στη Βαγδάτη αναμένεται να φτάσει σύντομα και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, ο οποίος με εντολή Ομπάμα και με αφετηρία το Κάιρο, άρχισε χθες περιοδεία στη Μέση Ανατολή.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος αναμένεται να πιέσει τον ιρακινό πρωθυπουργό Νούρι αλ Μαλίκι να συμπεριλάβει στη νέα του κυβέρνηση σουνίτες και Κούρδους υπουργούς, ενώ θα καθοριστεί και το πλαίσιο δράσης των 300 Αμερικανών στρατιωτικών συμβούλων που στέλνει η Ουάσιγκτον για να βοηθήσει τη Βαγδάτη στον πόλεμο κατά του ΙΚΙΛ.

Στους δρόμους της ιρακινής πρωτεύουσας ξεχύθηκαν χθες εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι, έπειτα από έκκληση του σιίτη ηγέτη Μοκντάντα Σαντρ, ο οποίος δημιούργησε ένοπλη πολιτοφυλακή εθελοντών, με την επωνυμία «Σαράγια αλ Σαλάμ» (τάγματα της ειρήνης) με στόχο να προστατευτούν τα ιερά σιιτικά τεμένη από τις επιθέσεις των εξτρεμιστών σουνιτών του ΙΚΙΛ. Πολλές χιλιάδες σιίτες εθελοντές παρέλασαν ένοπλοι στους δρόμους της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων και δήλωσαν έτοιμοι να φύγουν για το μέτωπο.

Στα πεδία των μαχών, πάντως, οι ισλαμιστές συνέχισαν χθες την προέλασή τους, αν και η πορεία τους προς τη Βαγδάτη έχει ανακοπεί σε μια απόσταση 60 χιλιομέτρων Βόρεια. Οι μουτζαχεντίν του ΙΚΙΛ κατέλαβαν τα στρατηγικής σημασίας συνοριακά περάσματα προς τη Συρία, Αλ Κάιμ και Αλ Ουαλίντ, στην επαρχία Ανμπαρ, καθώς και το τελωνείο του Τουραιμπίλ, στη μεθόριο με την Ιορδανία.

Οι αντάρτες κατάργησαν στην πράξη τη συνοριακή γραμμή «Σάικς Πικό» που είχαν χαράξει το 1916 με μυστική συμφωνία Βρετανοί και Γάλλοι, διαμοιράζοντας σε σφαίρες επιρροής την καταρρέουσα τότε οθωμανική Μέση Ανατολή. Ο έλεγχος των δύο μεθοριακών σταθμών επιτρέπει στο ΙΚΙΛ να μεταφέρει από και προς τη Συρία και το Ιράκ άντρες και εφόδια, ενοποιώντας πλέον τα εδάφη που έχει υπό τον έλεγχό του, ένθεν κακείθεν των συνόρων, ενώ θέτουν πλέον στο στόχαστρό τους και την Ιορδανία.

Κατέστρεψαν μνημεία

Οι σουνίτες εξτρεμιστές κατέκτησαν επίσης, χθες, τρεις σημαντικές πόλεις της αραιοκατοικημένης λόγω ερήμου και αχανούς επαρχίας Ανμπαρ, στο δυτικό Ιράκ, που ζουν κυρίως ομόδοξοί τους, σουνίτες. Πρόκειται για τη Ράουα, την Ανα και τη Ρούτμπα. Οι πόλεις ουσιαστικά εγκαταλείφθηκαν από τον κυβερνητικό στρατό -σε μια κίνηση τακτικής, όπως ελάχιστα πειστικά ανακοίνωσε Ιρακινός στρατηγός- και καταλήφθηκαν αναίμακτα από τους αντάρτες.

Την ίδια ώρα, στη Μοσούλη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, η οποία έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών πριν από 13 ημέρες, οι ισλαμιστές άρχισαν να εφαρμόζουν τη σαρία και να εγκαθιδρύουν θεσμικά το χαλιφάτο τους.

Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, οι εξτρεμιστές κατέστρεψαν μνημεία και προσκυνήματα με τη δικαιολογία ότι είναι «ειδωλολατρικά». Πολιτιστικά μνημεία, όπως το άγαλμα του ιρακινού συνθέτη και μουσικού του 19ου αιώνα Οτμάν αλ Μουσούλι και το άγαλμα του μεγάλου Αραβα ποιητή του Μεσαίωνα Αμπού Ταμάμ, καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ ισοπεδώθηκαν επίσης μνημειακοί τάφοι και προσκυνήματα.