Του Νικόλα Ζηργάνου

Σιίτες εθελοντές που κατατάχθηκαν στον ιρακινό στρατό για να πολεμήσουν κατά του ΙΚΙΛ, στους δρόμους της Κερμπάλα

Ενα πολιτικό πλήγμα ακόμη δέχτηκε χθες ο σιίτης απερχόμενος πρωθυπουργός του Ιράκ, Νούρι αλ Μάλικι, αυτή τη φορά εκ των έσω. Ο σιίτης κληρικός Μοκτάντα αλ Σαντρ, που ηγείται της ισχυρής πολιτοφυλακής «Στρατός του Μάχντι», κάλεσε τον Μάλικι να σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας, με νέα πρόσωπα, πρόταση που έχει απορρίψει -προς το παρόν- η Βαγδάτη. Ο Σαντρ προχώρησε ακόμη περισσότερο κάνοντας άνοιγμα στους μετριοπαθείς σουνίτες, διαχωρίζοντάς τους από τους εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε (ΙΚΙΛ): «Η ιρακινή κυβέρνηση οφείλει να εκπληρώσει τις νόμιμες απαιτήσεις των μετριοπαθών σουνιτών και να σταματήσει να τους αποκλείει και να τους περιθωριοποιεί».

Το Ιράκ, τρεις μήνες μετά τις εκλογές στις οποίες το κόμμα του Μάλικι ήρθε πρώτο, χωρίς όμως να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών, παραμένει χωρίς κυβέρνηση και η ιρακινή προεδρία εξέδωσε χθες διάταγμα με το οποίο ορίζεται να διεξαχθεί την 1η Ιουλίου η πρώτη σύνοδος της νέας Βουλής. Αμερικανικά ΜΜΕ εκτιμούν ότι η άρνηση του Μάλικι να σχηματίσει κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής, με τη συμμετοχή σιιτών, σουνιτών και Κούρδων, μπορεί τελικά να καμφθεί. Ο Μάλικι έκανε χθες ένα μικρό βήμα προς την κατεύθυνση του συμβιβασμού, όταν, μετά τη συνάντησή του με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ, δήλωσε για πρώτη φορά πως «παράλληλα με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των τρομοκρατών, πρέπει να συνεχιστεί και η πολιτική διαδικασία».

Συνομιλίες Αμπντάλα-Κέρι

Σήμερα αναμένεται να φτάσει στη Σαουδική Αραβία ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζον Κέρι, για κρίσιμες συνομιλίες με τον βασιλιά Αμπντάλα, ο οποίος χθες εξέδωσε διάταγμα με το οποίο διατάσσει τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων -χωρίς να τα προσδιορίζει- για να αντιμετωπιστεί η απειλή των τρομοκρατών. Την απειλή του ΙΚΙΛ νιώθει άμεσα και το Κουβέιτ, ο εμίρης του οποίου, σεΐχης Σαμπάχ αλ Αχμαντ αλ Σαμπάχ, εκτίμησε πως «η καταστροφή βρίσκεται στην πόρτα» και πως κάτω από αυτές τις συνθήκες «οι Κουβετιανοί δεν έχουν την πολυτέλεια να είναι διχασμένοι».

Στα πολεμικά μέτωπα σημειώθηκαν περιορισμένες συγκρούσεις στο Τικρίτ, όπου κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο της πόλης, ενώ στα ανατολικά οι τζιχαντιστές κατέλαβαν τις πετρελαιοπηγές του Αγίλ. Η περιοχή είναι σημαντική γιατί αποτελεί κόμβο αγωγών πετρελαίου που κατευθύνονται προς την Τουρκία και το μεγάλο διυλιστήριο πετρελαίου στο Μπάιτζι, το οποίο πολιορκείται από το ΙΚΙΛ.

Τον συντονισμό της κυβερνητικής αντεπίθεσης έχουν αναλάβει δύο κέντρα διοίκησης και ελέγχου στη Βαγδάτη, το πρώτο με τη συμμετοχή των πρώτων 130 Αμερικανών συμβούλων που έφτασαν στο Ιράκ με εντολή Ομπάμα (άλλοι 50 αναμένονται άμεσα) και το δεύτερο, με τη συμμετοχή δέκα Ιρανών συμβούλων, φρουρών της επανάστασης. Είναι η πρώτη φορά που Αμερικανοί και Ιρανοί μάχονται κατά του κοινού εχθρού, των σουνιτών εξτρεμιστών του ΙΚΙΛ, έστω κι αν τυπικά τα δύο «στρατηγεία» δεν συνεργάζονται απευθείας μεταξύ τους.

Συνύπαρξη στον εναέριο χώρο του Ιράκ έχουν επίσης αμερικανικά και ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μεταδίδουν πληροφορίες σχετικά με τις θέσεις και τις κινήσεις των δυνάμεων των τζιχαντιστών. Στη λεπτή ισορροπία (του τρόμου) παρενεβλήθη και ο παράγοντας Ασαντ, καθώς προχθές συριακά αεροσκάφη βομβάρδισαν θέσεις του ΙΚΙΛ στη μεθοριακή πόλη Αλ Κάιμ. Αρχικά ο Μάλικι φέρεται να είπε ότι οι συριακοί βομβαρδισμοί είναι καλοδεχούμενοι, αν και δεν υπήρξε αίτημα της Βαγδάτης, με τον μεταφραστή να υποστηρίζει πως οι βόμβες έπεσαν μέσα σε ιρακινό έδαφος. Αργότερα διευκρινίστηκε πως οι συριακές δυνάμεις χτύπησαν τους τρομοκράτες μέσα στη Συρία.

Στη μελλοντική πρωτεύουσα

Στην κατοχύρωση των εδαφών που πρόσφατα κατέλαβαν, προχώρησαν χθες οι Κούρδοι, με τον πρόεδρο του Ιρακινού Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί, να επισκέπτεται για πρώτη φορά το Κιρκούκ. Η αποκαλούμενη και «Ιερουσαλήμ των Κούρδων» πόλη προορίζεται για μελλοντική πρωτεύουσα του ανεξάρτητου κουρδικού κράτους και ο Μπαρζανί, αφού επιθεώρησε τους πεσμεργκά, δήλωσε πως οι δυνάμεις του θα κάνουν τα πάντα για να υπερασπιστούν το Κιρκούκ.

Οι Κούρδοι δείχνουν αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν να χαθεί ο έλεγχός τους πάνω στην πόλη και τα πετρελαϊκά της αποθέματα και ο Κούρδος υπουργός Πετρελαίου Αστι Χαουράμι ανακοίνωσε ότι έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για τη μεταφορά ενεργειακών πόρων από το Κιρκούκ προς τις αγορές του εξωτερικού, παρακάμπτοντας το ιρακινό σύστημα αγωγών. Ο Χαουράμι έθεσε πάλι θέμα αναδιανομής των ενεργειακών εσόδων προς όφελος των Κούρδων και ανακοίνωσε στόχο για την αύξηση των κουρδικών εξαγωγών μέσα στο επόμενο έτος στο ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, έναντι 125.000 βαρελιών που είναι σήμερα και 250.000 που θα φτάσουν τον επόμενο μήνα.