ΟΥΚΡΑΝΙΑ – Ο Ποροσένκο προτίθεται να παρατείνει την εκεχειρία μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία στους τέσσερις όρους που έθεσε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Για χάρη της -ή τουλάχιστον στο όνομά της- έγινε λαϊκή επανάσταση, εκδιώχθηκε ένας εκλεγμένος όσο και αμφιλεγόμενος πρόεδρος, κατέρρευσε μία επίσης εκλεγμένη κυβέρνηση, η διεθνής κοινότητα βρέθηκε στο χείλος ενός νέου Ψυχρού Πολέμου και ξέσπασε ένας ακήρυχτος εμφύλιος, στον οποίο έχει χυθεί πολύ αίμα…
Πανευτυχής ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, χαριεντίζεται με την καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ στις Βρυξέλλες, μετά την υπογραφή της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και πολιτικής συνεργασίας με την Ε.Ε.
«Τι μεγάλη ημέρα! Ισως η σημαντικότερη για τη χώρα μου μετά την ανεξαρτησία της» το 1991, δήλωσε χθες περιχαρής από τις Βρυξέλλες ο Ουκρανός νέος πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, καθώς έβαζε την υπογραφή του στο οικονομικό σκέλος της πολυτάραχης συμφωνίας σύνδεσης της χώρας του με την Ε.Ε. (το πολιτικό σκέλος υπεγράφη τον περασμένο Μάρτιο από τον μεταβατικό, μη εκλεγμένο πρωθυπουργό Αρσένι Γιάτσενιουκ). Η εφαρμογή της, υπογράμμισε (κατάργηση τελωνειακών δασμών και στενότερη συνεργασία στην καταπολέμηση της διαφθοράς), θα αφορά «όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας»…
«Μια μεγάλη μέρα»
Τη συμφωνία -πλην όμως όχι κατ’ ανάγκη και την τελευταία αυτή δήλωση- συνυπέγραψαν οι ηγέτες των «28» στη χθεσινή, τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής, παράλληλα με τις αντίστοιχες συμφωνίες με άλλες δύο πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες: τη Γεωργία και τη Μολδαβία. «Είναι μια μεγάλη ημέρα για την Ευρώπη», διακήρυξε ο (απερχόμενος) πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν βαν Ρομπάι. «Η Ε.Ε. στέκεται στο πλευρό σας σήμερα περισσότερο από ποτέ»!
Πέραν όμως από τις διπλωματικές «κορόνες», δεν ειπώθηκε ούτε μία κουβέντα ή κάποια πρόβλεψη για την ενταξιακή πορεία των τριών «συνδεδεμένων» μελών, οι οικονομίες των οποίων κρέμονται από μία κλωστή κι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη χώρα που τώρα αισθάνεται ότι θίγονται ζωτικά συμφέροντά της με αυτές τις συμφωνίες: τη Ρωσία.
Οχι τυχαία -με φόντο τις «κούφιες» όπως φαίνεται νέες ευρωπαϊκές απειλές για επιπλέον κυρώσεις κατά της Μόσχας, στην οποία οι «28» έδωσαν χθες άλλες τρεις ημέρες προθεσμία «για να συμβάλει ενεργά στην αποκλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης»- ο Βαν Ρομπάι διαβεβαίωσε ότι «τίποτε στη συμφωνία δεν θίγει τη Ρωσία». «Δεν είναι αρνητική για κανέναν», συμπλήρωσε ο (επίσης απερχόμενος) πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο…
Σε αυτήν την εκτίμηση βέβαια σαφώς και δεν βρίσκουν σύμφωνο το ίδιο το Κρεμλίνο. «Το αντισυνταγματικό πραξικόπημα στο Κίεβο και οι απόπειρες να επιβληθεί στον ουκρανικό λαό μια τεχνητή επιλογή ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία, ώθησαν την κοινωνία στη διάσπαση και σε μια επώδυνη εσωτερική σύγκρουση», επανέλαβε χθες ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν. Αυτή τη φορά μάλιστα συμπεριέλαβε στις δηλώσεις του και «την πραγματική ανθρωπιστική καταστροφή, καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι» (117.000 σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις του ΟΗΕ!)- «φεύγουν από τα πεδία των μαχών αναζητώντας καταφύγιο αλλού, όπως στη Ρωσία».
Εκ πρώτης όψεως, «οι υπογραφές των συμφωνιών αποτελούν ένα συμβολικό πλήγμα για τη Μόσχα και μία νίκη για την ενωμένη Ευρώπη», παρατηρεί η αμερικανική γεωπολιτική επιθεώρηση Stratfor. «Ομως κάθε άλλο παρά σηματοδοτούν το τέλος της αντιπαράθεσης μεταξύ Δύσης και Μόσχας γι’ αυτά τα κράτη. Η Ρωσία αναμένεται να επιβάλει εμπορικούς περιορισμούς», επισημαίνει. Κι αν και τα αντίμετρα αυτά εκτιμάται ότι «θα είναι περιορισμένης έκτασης, θα αποτελέσουν για τη Μόσχα έναν μοχλό πίεσης στις κυβερνήσεις των τριών κρατών, αποτρέποντας έτσι μακροπρόθεσμα την προσέγγισή τους με τη Δύση».
Ηδη, η αρμόδια υπηρεσία της Ρωσίας άφησε χθες ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμών σε εισαγωγές βοδινού από την Ευρώπη. Ενώ η μολδαβική ιστοσελίδα Unimedia μετέδωσε πως τις τελευταίες ώρες διεκόπησαν οι πτήσεις μεταξύ Μόσχας και Κισινάου (πρωτεύουσας της Μολδαβίας). Σε κάθε περίπτωση, οι πραγματικές προθέσεις της Μόσχας θα ζυγιστούν άμεσα, πιθανόν εντός του τριημέρου, μαζί με τις προοπτικές επίλυσης της ουκρανικής κρίσης.
Ο Πούτιν ζήτησε χθες «μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός» -που τυπικά έληγε χθες το βράδυ- προκειμένου να δοθεί χρόνος στον διάλογο μεταξύ των ρωσόφωνων αυτονομιστών και των αρχών του Κιέβου. Ευρωπαϊκές πηγές ανέφεραν ότι ο Ποροσένκο προτίθεται να παρατείνει την εκεχειρία μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας. Και στο μεσοδιάστημα, όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές καλούνται να συμφωνήσουν στους τέσσερις όρους, που έθεσε χθες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Αφορούν «έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου Ποροσένκο», «έναν μηχανισμό επαλήθευσης της κατάπαυσης του πυρός, υπό την επίβλεψη του ΟΑΣΕ», «επιστροφή στον ουκρανικό έλεγχο τριών μεθοριακών περασμάτων στα σύνορα με τη Ρωσία» και «την απελευθέρωση όλων των ομήρων, συμπεριλαμβανομένων των παρατηρητών του ΟΑΣΕ». Χθες, σε μία πρώτη κίνηση καλής θέλησης, οι αυτονομιστές του Ντονέτσκ απελευθέρωσαν τους 4 από τους 8 διεθνείς παρατηρητές που κρατούν εδώ και έναν μήνα.
Ομως, το όποιο εποικοδομητικό κλίμα ήλθε να δυναμιτίσει με δηλώσεις στο BBC ο Σεργκέι Γκλάζιεφ, σύμβουλος του Πούτιν. Χαρακτήρισε τον Ουκρανό πρόεδρο «Φρανκενστάιν ναζί, που γεννήθηκε από τη δράση των Ευρωπαίων γραφειοκρατών και ορισμένων αρχηγών κρατών», προειδοποιώντας «την κοινή γνώμη της Ευρώπης» ότι «θα την εκπλήξει» με τη δράση του, προφανώς όχι ευχάριστα. Το Κρεμλίνο διεμήνυσε πως πρόκειται για προσωπικές απόψεις του Ρώσου αξιωματούχου…
