Οποια κυβέρνηση προχωρήσει πιο δυναμικά σε «μεταρρυθμίσεις» της αγοράς εργασίας, του Ασφαλιστικού, των δημόσιων υπηρεσιών πρόνοιας κ.ά., θα «ανταμείβεται» με περισσότερο χρόνο για να μειώσει τα ελλείμματα και το χρέος της

Του Γιώργου Τσιάρα

Στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εξασφάλισε τελικά με… σκορ 26-2 την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ύστερα από σκληρά παζάρια και ηγετική «φαγωμάρα» ενός μήνα – και παρά την κάθετη διαφωνία του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον. Ομως το πραγματικό πρόβλημα της σημερινής Ευρώπης, αυτό που την κάνει να μοιάζει με κακόφωνη ορχήστρα χωρίς μαέστρο, δεν έγκειται στα πρόσωπα -όσο φθαρμένα κι αν είναι αυτά- αλλά στις ακολουθούμενες νεοφιλελεύθερες πολιτικές επιλεκτικής λιτότητας, που έχουν μετατρέψει την αυτοαποκαλούμενη «Ενωση» σε σκορποχώρι πολλών ταχυτήτων.

Με συμβολική παρουσία του Γιούνκερ -στο φόντο- έκανε δηλώσεις η Ανγκελα Μέρκελ στη σύνοδο κορυφής

Γιατί κατηγορεί τον Γιούνκερ ο Κάμερον; Ο Βρετανός ηγέτης υποστηρίζει πως ο ο Λουξεμβούργιος πρώην ομόλογός του είναι ένας «φανατικός φεντεραλιστής», που θέτει σε δεύτερη μοίρα τη λαϊκή βούληση των κρατών-μελών για να την υποτάξει στο δικό του ομοσπονδιακό όραμα πολιτικο-οικονομικής ένωσης, όπου τα πάντα θα αποφασίζονται από την περίφημη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών».

Αυτό που αποφεύγει βέβαια να πει ο Συντηρητικός Βρετανός ηγέτης είναι πως με τον (Χριστιανοδημοκράτη και υποψήφιο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος) Γιούνκερ τον ενώνουν πολύ περισσότερα πράγματα απ' όσα τους χωρίζουν. Για την ακρίβεια, είναι ομοϊδεάτες, όσον αφορά την εξυπηρέτηση του μεγάλου κεφαλαίου. Ως ηγέτης του μικροσκοπικού δουκάτου επί 19 ολόκληρα χρόνια, ο Γιούνκερ ολοκλήρωσε τη μετατροπή του κρατιδίου σε «Ελβετία της Ε.Ε.» –έναν φορολογικό παράδεισο για τράπεζες, πλούσιους ιδιώτες και μεγάλες επιχειρήσεις. Και τα τελευταία κρίσιμα για την Ευρώπη χρόνια της κρίσης, ως επικεφαλής του Eurogroup, ο Γιούνκερ έπαιξε κομβικό ρόλο στη «διάσωση» της ιδιωτικής ζημιάς των τοξικών τραπεζών της ευρωζώνης με χρήματα των φορολογουμένων.

Ευρωπαϊκό παράδοξο

Αν κάτι πραγματικά τους χωρίζει, λοιπόν, δεν είναι η ιδεολογία, αλλά η… κονόμα: ο «φεντεραλιστής» Γιούνκερ είναι ο κατ' εξοχήν πολιτικός υπερασπιστής των συμφερόντων του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού τραπεζικού/χρηματιστικού κεφαλαίου, ενώ ο «τοπικιστής» και… υπερπατριώτης Κάμερον ζει και αναπνέει για να υπερασπίζεται τα συμφέροντα του λονδρέζικου «Σίτι». Ζούμε λοιπόν ένα (ακόμη) ευρω- παϊκό παράδοξο: να υποστηρίζουν τον Γιούνκερ οι επί δεκαετίες επικριτές και αντίπαλοί του Σοσιαλδημοκράτες -περιλαμβανομένου του γερμανικού SPD -και να τον πολεμά ο «ομόσταβλος» Κάμερον!

Είπαμε όμως: Δεν είναι τα πρόσωπα που θέτουν σε κίνδυνο το εγχείρημα της Ενωμένης Ευρώπης, αλλά οι άδικες και «ασύμμετρες» πολιτικές που εφαρμόζονται ανεξαρτήτως προσώπων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η άγρια κόντρα «Βορείων και Νοτίων» γύρω από την περίφημη «ελαστικότητα» του Συμφώνου Σταθερότητας, που δίχασε τη σύνοδο -και την Ενωση- πολύ περισσότερο από το πρόσωπο του επόμενου «Κομίσιονερ»: για την ακρίβεια, οι τρεις κατά τεκμήριο ισχυρότεροι Σοσιαλδημοκράτες της Ευρώπης – ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουα Ολάντ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι και ο Γερμανός αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ- πρόσφεραν μεν την υποστήριξή τους στον Γιούνκερ, αλλά μόνον υπό τον όρο ότι θα γίνουν κάπως πιο «μαλακοί» οι αυστηροί όροι δημοσιονομικής πειθαρχίας του Συμφώνου όσον αφορά τα ελλείμματα των προϋπολογισμών και το πολυσυζητημένο «φρένο χρέους».

Ελαστικότητα

Τι σημαίνει όμως αυτή η «ελαστικότητα» στην πράξη για τους χειμαζόμενους λαούς του Νότου; Είναι μήπως ένα βήμα για ένα κεϊνσιανής λογικής New Deal, με αυξημένες δημόσιες δαπάνες και έμφαση στην προστασία του κράτους πρόνοιας – και άρα μια συνειδητή στροφή προς μια «καλύτερη Ευρώπη», μια «Ευρώπη των πολιτών», σαν αυτή που ευαγγελίζονται δεκαετίες τώρα οι, τόσο μακρινοί, επίγονοι του Εντουαρντ Μπερνστάιν και του ρήγματος της Δεύτερης Διεθνούς;

Οχι βέβαια! Το αντίθετο συμβαίνει: τόσο ο Ρέντσι όσο και ο Ολάντ -με τον νέο του…«δεξιό σοσιαλιστή» πρωθυπουργό, τον Μανουέλ Βαλς- δεν πρόκειται να σταματήσουν την πολιτική των περικοπών, ούτε την κατάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας».

Αυτό που ζητούν είναι επί της ουσίας να… επιβραβευτούν για τις άγριες παρεμβάσεις τους στην αγορά εργασίας, που ξεπατικώνουν σε μεγάλο βαθμό τη γερμανική «Ατζέντα 2010» του Γκέρχαρντ Σρέντερ, με λίγο περισσότερο «αέρα» στον δημοσιονομικό βρόχο του Συμφώνου. Με άλλα λόγια, όποια κυβέρνηση προχωρήσει πιο δυναμικά σε «μεταρρυθμίσεις» της αγοράς εργασίας, του ασφαλιστικού συστήματος, των δημόσιων υπηρεσιών πρόνοιας κ.ά., όπως π.χ. η απελευθέρωση των απολύσεων, η κατάργηση των κρατικών επιδοτήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία, θα «ανταμείβεται» με περισσότερο χρόνο για να μειώσει τα ελλείμματα και το χρέος της.

Κι όλα αυτά πάντα στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας» σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, όπου η μία χώρα τραβάει την άλλη προς τα κάτω, στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή – πάντα προς όφελος των εθνικών και υπερεθνικών ελίτ…