Της Χριστίνας Πάντζου

 

Για μια συλλογική επικοινωνία

 

Εναλλακτική διαχείριση της ενημέρωσης ως κοινωνικής ιδιοκτησίας

 

Το Οδόφραγμα ΤV είναι ένας κοινοτικός τηλεοπτικός σταθμός, ο οποίος, μέσα στους λίγους μήνες που εκπέμπει, αποτελεί πρότυπο εναλλακτικής ενημέρωσης στην Αργεντινή. Ιδρύθηκε και διοικείται από γυναίκες αλλά απασχολεί και άνδρες. Είναι συνεταιριστικός και αυτοδιαχειριζόμενος. Και εκπέμπει από τον τέταρτο όροφο ενός βιομηχανικού συγκροτήματος που στεγάζει το ανακτημένο εργοστάσιο παραγωγής αλουμινίου IMPA (κατειλημμένου από τους εργαζομένους του από το 1998), αλλά και ένα Λαϊκό Λύκειο, 35 εργαστήρια τέχνης, θέατρο, μουσείο Εργασίας και τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Σπόρος.

 

Εκεί 30 εργαζόμενοι, στην πλειονότητά τους γυναίκες που εκτός από πτυχία έχουν και την εμπειρία της συμμετοχής στις μάχες των κοινοτήτων τους, ξεδιπλώνουν το όνειρό τους για μια διαφορετική ενημέρωση. Η Νατάλια Βινέγι, δημοσιογράφος, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Αϊρες, από τις ιδρύτριες και πόλος αναφοράς του εγχειρήματος, επιμένει πως εδώ δεν υπάρχουν παραδοσιακοί ρόλοι και «φωτισμένες ηγεσίες».

 

Τη δεκαετία του 1990, εκείνη και μια ομάδα από τις γυναίκες που σήμερα αποτελούν την καρδιά του νέου τηλεοπτικού σταθμού, αφοσιώθηκαν στον «απεργιακό κινηματογράφο», ένα κίνημα που ακολουθούσε και κατέγραφε τις απεργιακές κινητοποιήσεις, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που πρόσφεραν τα οπτικοακουστικά μέσα για την πολιτική οργάνωση.

 

Μετά τη χρεοκοπία του 2001 ξεκίνησαν «κινητές εκπομπές» στις γειτονιές του Μπουένος Αϊρες και άλλων πόλεων. «Μας μάγευε η τεχνική δυνατότητα να μπορούν οι άνθρωποι των ταπεινών γειτονιών να έχουν τη δική τους τηλεόραση. Αλλά θέλαμε αυτό να γίνει μέσα από την κινηματογραφική γλώσσα». Τη βρήκαν στα σεμινάρια κατάρτισης της οργάνωσης «Εξεγερμένος Κινηματογράφος». Το 2008 άρχισαν τις πρώτες «πειρατικές εκπομπές», που αποτέλεσαν το εμβρυϊκό στάδιο αυτού που σήμερα είναι το Οδόφραγμα TV. «Μπήκαμε στο “γήπεδο” με εφόδιο ότι ήμασταν ανοιχτοί σε νέα πράγματα. Αυτό που ξεχωρίζει στην ταυτότητά μας είναι οι σχέσεις μας με τις λαϊκές οργανώσεις. Κάθε μέλος μας είναι στρατευμένο στους κοινωνικούς αγώνες και έφερε τη δική του εμπειρία από τον τομέα δουλειάς του», λέει η Βινέγι, εξηγώντας πως δεν έχουν ακόμη νόμιμη άδεια αλλά προσωρινή έγκριση έως ότου γίνουν οι διαγωνισμοί για την παραχώρηση του 33% των συχνοτήτων σε κοινοτικές πρωτοβουλίες, όπως προβλέπει ο νόμος. «Πρόκειται για μια συλλογική δουλειά. Ενώ η εμπορική τηλεόραση στηρίζεται στον ανταγωνισμό, η δική μας στηρίζεται στην αλληλεγγύη. Η εναλλακτική τηλεόραση δείχνει όλα όσα στην “ηγεμονική” δεν αποτελούν είδηση. Και αποδεικνύουμε καθημερινά ότι μπορεί να γίνει τηλεόραση έξω από το πρότυπο που συνδέει την επικοινωνία με τα κέρδη, ότι μπορεί να υπάρξει εναλλακτική διαχείριση της ενημέρωσης ως κοινωνικής ιδιοκτησίας. Εμείς δεν κάνουμε τηλεόραση για την τηλεόραση, αλλά γιατί τη βλέπουμε ως μέσο έκφρασης των λαϊκών στρωμάτων».

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

 

Κεντώντας οδύνες και ελπίδες

 

Ενωσαν την έμπνευσή τους για να σπάσουν τη σιωπή που τυλίγει τη σεξουαλική βία

 

Είναι ένα χαλί, δεκατέσσερα μέτρα μήκος επί δύο πλάτος. Το κέντησαν 2.245 γυναίκες ηλικίας 8 έως 80 ετών από 46 χώρες, που δούλεψαν επί ένα χρόνο με στόχο να δημιουργήσουν ένα έργο που αφηγείται την οδύνη των θυμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης και απαιτεί την υιοθέτηση πολιτικών για την αντιμετώπιση ενός φαινομένου που ισοδυναμεί με σύγχρονη δουλεία.

 

Το πρότζεκτ αποτελεί πρωτοβουλία της ισπανικής Ενωσης για την Τέχνη και την Κοινωνική Συνειδητοποίηση και η ιδέα της καλλιτέχνιδας Αλεχάνδρα Κοράλ θα αποτελέσει αντικείμενο μιας έκθεσης που θα γυρίσει την Ευρώπη επί ένα χρόνο. Κορίτσια και γυναίκες από την Ελβετία, την Ισπανία και τη Γαλλία έως το Ισραήλ, την Κούβα ή το Μεξικό, ένωσαν τις δυνάμεις και την έμπνευσή τους για να σπάσουν τη σιωπή που τυλίγει τη σεξουαλική βία.

 

Το χαλί κεντήθηκε με την παλιά παραδοσιακή τεχνική της κλωστής πάνω σε καμβά και καθένα από τα 1.962 κομμάτια με τα αφηρημένα σχήματα συμβολίζει την οδύνη των γυναικών που εξαναγκάζονται στην πορνεία, εξ ου και ο τίτλος του «Μαύρα δάκρυα». «Σε κάθε γυναίκα που ήθελε να συμμετάσχει στέλναμε ένα κομμάτι καμβά, βελόνες και κλωστές σε τρία χρώματα – μαύρο που συμβολίζει τον πόνο, μπλε για το νερό που λειτουργεί ως κάθαρση και λευκό για την ελπίδα. Το κένταγαν και το επέστρεφαν ταχυδρομικά. Εθελόντριες της Ενωσης ανέλαβαν να ενώσουν τα κομμάτια που έρχονται από κάθε γωνιά του πλανήτη», λέει η Κοράλ.

 

Το έργο εκτίθεται στο Πανεπιστήμιο της Βαγιαντολίδ έως τα μέσα Ιουλίου και μετά θα ταξιδέψει στην Ιταλία, την Αγγλία, την Ελβετία, και πολλές ακόμη χώρες προτού πωληθεί σε δημοπρασία. Τα χρήματα θα δοθούν σε οργανώσεις που βοηθούν επιζώσες της σεξουαλικής σκλαβιάς, όπως η ισπανική «Σχέδιο Ελπίδα», σύμφωνα με την οποία στη χώρα υπάρχουν κάπου 14.000 γυναίκες θύματα trafficking, προερχόμενες από 19 χώρες. Αλλά και το ινδικό Ιδρυμα Αμαράντα της Κεράλα, που βοηθά τις θυγατέρες πορνών ώστε να πηγαίνουν σχολείο και να αποκτούν δεξιότητες που να τις απομακρύνουν από τη σεξουαλική εκμετάλλευση.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 

Μπαμπά, βάλε πλυντήριο, κάνει καλό στην κόρη σου!

 

Οι δουλειές του σπιτιού εξακολουθούν να είναι «υπόθεση» των γυναικών και δεν λείπουν τα επιχειρήματα υπέρ αυτού του καταμερισμού. Ανάμεσά τους ότι αν οι άνδρες κάνουν «γυναικείες δουλειές» τα παιδιά δεν μπορούν να διαμορφώσουν πρότυπα ρόλων και αυτή η σύγχυση μπορεί να επηρεάσει τις μελλοντικές τους επιλογές στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή. Τώρα αυτό το επιχείρημα καταρρίπτεται, καθώς έρευνα του Πανεπιστημίου British Columbia έδειξε πως τα κορίτσια που βλέπουν τον πατέρα τους να ασχολείται με δουλειές του σπιτιού και με την ανατροφή τους νιώθουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και δεν περιορίζουν τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες.

 

Στην έρευνα της ψυχολόγου Αλίσια Κροφτ που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Psychological Science», μελετήθηκαν παράγοντες όπως το αν οι γονείς ταυτίζονται περισσότερο με τη δουλειά ή το νοικοκυριό, τις πεποιθήσεις τους ως προς την ισότητα φύλου σε επάγγελμα και σπίτι και το πόσο εμπεδωμένα είναι τα στερεότυπα φύλου στα παιδιά τους. Το πιο ενδιαφέρον εύρημά της είναι πως υπάρχει μια ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στη συμμετοχή του πατέρα στις δουλειές του νοικοκυριού και στην επαγγελματική επιλογή των θυγατέρων τους.

 

Η έρευνα έγινε σε 326 παιδιά ηλικίας 7-10 ετών, των οποίων οι γονείς υποστήριζαν την ισότητα φύλων, τουλάχιστον θεωρητικά. Αλλά ήταν η στάση των γονιών και ιδίως των πατέρων που φαίνεται πως διαμόρφωνε την επαγγελματική επιλογή τους θυγατέρων τους: όσο περισσότερο συμμετείχε ο πατέρας στο νοικοκυριό τόσο λιγότερο οι κόρες του επέλεγαν κλασικά γυναικεία επαγγέλματα όπως δασκάλα ή νοσοκόμα ή να μη δουλέψουν και να μείνουν σπίτι φροντίζοντας την οικογένεια. «Αντίθετα, αυτά τα κορίτσια δεν γνώριζαν περιορισμούς στις φιλοδοξίες τους και δεν περιόριζαν τα όνειρά τους», λέει η Κροφτ, γιατί όσο πιο ενεργά βλέπουν τον πατέρα τους να ασχολείται με το νοικοκυριό τόσο πιο εύκολη θεωρούν την ισορροπία ανάμεσα σε δουλειά και σπίτι.