ΙΑΠΩΝΙΑ Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε περνά εμπρός από ένα πόστερ που δείχνει ένα αμυντικό σενάριο προστασίας Ιαπώνων υπηκόων που ζουν στο εξωτερικό
Η Ιαπωνία έκανε σήμερα ένα ιστορικό βήμα απομάκρυνσης από τον μεταπολεμικό ειρηνισμό της βάζοντας τέλος σε μια απαγόρευση που από το 1945 εμπόδιζε τον στρατό της να πολεμήσει στο εξωτερικό, κάτι που συνιστά νίκη για τον πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε, αλλά και μια κίνηση που έχει εξοργίσει την Κίνα και ανησυχεί πολλούς Ιάπωνες ψηφοφόρους.
Η αλλαγή, η οποία είναι η πιο δραματική πολιτική στροφή αφότου η Ιαπωνία σχημάτισε τις μεταπολεμικές ένοπλες δυνάμεις της, θα διευρύνει τις στρατιωτικές επιλογές της Ιαπωνίας τερματίζοντας την απαγόρευση της άσκησης «συλλογικής αυτοάμυνας», δηλαδή της προσφοράς βοήθειας σε φιλική χώρα που δέχεται επίθεση. Ο φιλοπόλεμος Αμπε διάλεξε επίτηδες τη χθεσινή ημέρα, 60ή επέτειο από την ίδρυση των «Δυνάμεων Αυτοάμυνας» (SDF), όπως ονομάζονται οι ένοπλες δυνάμεις της Ιαπωνίας, για να πραγματοποιήσει τη σημαντικότερη πολιτική στροφή στην ιστορία της χώρας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προχωρώντας για πρώτη φορά σε αναθεώρηση άρθρου του Συντάγματος.
Ετσι, εφεξής οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου θα ευθυγραμμιστούν περισσότερο με αυτές των άλλων ανεπτυγμένων χωρών -αν και ο υπουργός Αμυνας Ονοντέρα διευκρίνισε ότι η κυβέρνηση θα είναι ιδιαιτέρως επιφυλακτική απέναντι στο ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτών της σε πολυεθνικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003.
Υπερασπιζόμενος την κολοσσιαίας σημασίας αλλαγή της πολιτικής του ο Αμπε τόνισε ότι η χώρα του πρέπει να ανταποκριθεί σ’ ένα ολοένα και πιο επισφαλές διεθνές περιβάλλον. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή στη γενική αρχή ότι δεν θα αποστέλλονται στρατεύματα στο εξωτερικό.
Τις δηλώσεις έκανε ο Αμπε σε συνέντευξη Τύπου με φόντο αφίσα που απεικόνιζε γυναικόπαιδα να διαφεύγουν από εμπόλεμη ζώνη επιβιβαζόμενα σε αμερικανικό πολεμικό σκάφος, ενώ την ώρα της ομιλίας του χιλιάδες πολίτες είχαν συγκεντρωθεί έξω από το γραφείο του φωνάζοντας αντιπολεμικά συνθήματα.
Γεγονός παραμένει ότι οι βαρυσήμαντες ανακοινώσεις του Αμπε έχουν προκαλέσει την οργή του Πεκίνου λόγω της διένεξης με το Τόκιο για τα διαφιλονικούμενα νησάκια Νταογιού ή Σενκάκου, ενώ έκδηλη είναι η ανησυχία σημαντικού τμήματος του ιαπωνικού πληθυσμού. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του εκπροσώπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος έκανε λόγο για «προώθηση εσωτερικής πολιτικής ατζέντας» από τον Αμπε. Ζήτησε δε να «γίνει σεβαστή η εύλογη ανησυχία των Ασιατών γειτόνων» και το όλο ζήτημα να τύχει «συνετού χειρισμού».
Η Ουάσινγκτον πάντως μάλλον είναι ικανοποιημένη από τις εξαγγελίες του Ιάπωνα πρωθυπουργού, καθώς το τελευταίο διάστημα έχει απευθύνει κάλεσμα στο Τόκιο να μην παραμένει θεατής στις ασιατικές διενέξεις. Τέλος, από την πλευρά τους οι υποστηρικτές της νέας πολιτικής αναφέρουν ότι μέχρι σήμερα το επίμαχο άρθρο 9 περιόριζε την ικανότητα της χώρας να αμύνεται, σε μια εποχή που αλλάζει άρδην η περιφερειακή ισορροπία ισχύος, με δεδομένη και την αλματώδη άνοδο της Κίνας.
