Του Νικόλα Ζηργάνου
Η αντίστροφη μέτρηση για τη ανεξαρτησία του ιρακινού Κουρδιστάν άρχισε χθες και επίσημα, μετά την έκτακτη, κεκλεισμένων των θυρών, ιστορική συνεδρίαση του τοπικού κοινοβουλίου στο Αρμπίλ, όπου ο πρόεδρος της αυτόνομης περιοχής, Μασούντ Μπαρζανί, ζήτησε από τους βουλευτές να σχηματίσουν ανεξάρτητη εκλογική επιτροπή και να αρχίσουν τις προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Ο Μπαρζανί δήλωσε χαρακτηριστικά πως «ήρθε η ώρα για να καθορίσουν οι Κούρδοι τη μοίρα τους και δεν πρέπει περιμένουν άλλους να το κάνουν εξ ονόματός τους». Στην ομιλία του, που μεταδόθηκε αργότερα από την κουρδική τηλεόραση, ο ηγέτης των Κούρδων του Ιράκ σκλήρυνε τη στάση του απέναντι στον σιίτη απερχόμενο πρωθυπουργό Νούρι αλ Μάλικι και υποστήριξε ότι «οι Κούρδοι δεν θα διαπραγματευτούν με όσους έκαναν σαμποτάζ στην ίδια τους τη χώρα» και διαπίστωσε πως «το Ιράκ έχει διασπαστεί και οι Κούρδοι δεν είναι υπεύθυνοι γι’ αυτό».
Ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιαστάν, Μασούντ Μπαρζανί έδωσε το σύνθημα για την αυτονομία
Κουρδικό το Κιρκούκ
Ο πρόεδρος Μπαρζανί δεν προσδιόρισε πότε θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα, αλλά δεν άφησε καμία αμφιβολία πως το Κιρκούκ και οι γύρω περιοχές με τα τεράστια ενεργειακά αποθέματα, που κατέλαβαν πρόσφατα οι Κούρδοι μετά την απόσυρση των δυνάμεων του ιρακινού στρατού, περιλαμβάνονται μέσα στα κουρδικά εδάφη.
Προς το παρόν, μόνο το Ισραήλ, με χθεσινή δήλωση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει υποστηρίξει ανοιχτά τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Το Τελ Αβίβ διατηρεί παραδοσιακούς δεσμούς με τους Κούρδους του Ιράκ και 150.000 κουρδικής καταγωγής Εβραίοι έχουν μεταναστεύσει στο Ισραήλ. Ισραηλινοί κομάντο εκπαιδεύουν τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια τους πεσμεργκά (αντάρτες) στα σύγχρονα όπλα που προμηθεύονται από το Ισραήλ και τη Δύση, ενώ ο σταθμός που διατηρούν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες σε κουρδικό έδαφος θεωρείται από τους σημαντικότερους στη Μέση Ανατολή. Το Ισραήλ (το λιμάνι του Ασντοντ) είναι και ο αποδέκτης του κουρδικού πετρελαίου που άρχισε να εξάγει το Αρμπίλ, ανεξάρτητα από την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης.
Οι προετοιμασίες για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας Κούρδων στο Ιράκ έρχεται σε μια χρονική συγκυρία όπου αρχίζει να διαφαίνεται μια αλλαγή στο αμερικανικό όσο και στο τουρκικό βέτο. Στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλά και στο Πεντάγωνο υπάρχουν πλέον -και κάτω από το πρίσμα των πρόσφατων εξελίξεων και της προέλασης των ισλαμιστών εξτρεμιστών στο Ιράκ και τη Συρία- πολλά στελέχη που στηρίζουν την κουρδική φιλοδοξία και το Κογκρέσο πέρασε ήδη νομοσχέδια και αναφορές στον προϋπολογισμό όπου κατονομάζεται το ιρακινό Κουρδιστάν απλώς «Κουρδιστάν». Η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει το Αρμπίλ, όπου λειτουργούν ήδη προξενεία από 31 χώρες, ως όαση σταθερότητας και δημοκρατίας εν μέσω του χάους και, ναι μεν διακηρύσσει την αναγκαιότητα να παραμείνει το Ιράκ ενωμένο, όμως αν τελικά διασπαστεί, δεν θα προσπαθήσει να αποτρέψει την ίδρυση κουρδικού κράτους.
Ανάλογα σημάδια έρχονται και από την Αγκυρα, όπου ο Χουσεΐν Τσελίκ, αντιπρόεδρος του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στους «Financial Times» ότι «στο παρελθόν, το θέμα του ανεξάρτητου Κουρδιστάν ήταν αιτία πολέμου. Ακόμη και η αναφορά στη λέξη “Κουρδιστάν” έκανε τους ανθρώπους νευρικούς. Αν το Ιράκ διασπαστεί -και αυτό δείχνει αναπότρεπτο- τότε οι Κούρδοι θα είναι αδέλφια μας».
Οι δηλώσεις Τσελίκ προκάλεσαν την αντίδραση της εθνικιστικής αντιπολίτευσης και αναγκάστηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να δηλώσει πως η πάγια θέση της Τουρκίας είναι να παραμείνει ενιαίο το Ιράκ και αντιτάσσεται στην ανεξαρτησία των Κούρδων του Ιράκ. Ομως, το ταμπού έχει ξεπεραστεί και το θέμα συζητείται πλέον στην Αγκυρα ως ένα υπαρκτό ενδεχόμενο που μπορεί τελικά να ωφελήσει την Τουρκία. Περισσότερες από 1.200 τουρκικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο Αρμπίλ, οι δύο πλευρές γνωρίζουν άνθηση στις οικονομικές τους σχέσεις, το κουρδικό πετρέλαιο βρίσκει διέξοδο προς τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω τουρκικών εδαφών και το Αρμπίλ συνεργάζεται σταθερά τα τελευταία χρόνια με την Αγκυρα για θέματα αμοιβαίας ασφάλειας.
Χθες, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε την απελευθέρωση 32 Τούρκων οδηγών που κρατούσαν ομήρους οι ισλαμιστές αντάρτες της Μοσούλης. Ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωσε ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για την απελευθέρωση ακόμη 49 Τούρκων υπηκόων, μεταξύ των οποίων και ο Τούρκος πρόξενος στη Μοσούλη, που εξακολουθούν να κρατούνται από τους σουνίτες εξτρεμιστές σε άγνωστη τοποθεσία.
Κι ενώ το μέτωπο μεταξύ ιρακινού στρατού και εξτρεμιστών σουνιτών παρέμεινε χθες σταθερό, με τον ιρακινό στρατό να μην μπορεί να ανακαταλάβει εδάφη που έχασε από τους αντάρτες, οι τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» κέρδισαν χθες στρατηγικής σημασίας εδάφη στην ανατολική Συρία, στην επαρχία Ντέιρ αλ Ζορ. Στα χέρια τους πέρασαν οι πετρελαιοπηγές του Αλ Ομαρ, από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας. Η κατάληψη του Αλ Ομαρ θα δώσει στο «χαλιφάτο» νέα έσοδα, καθώς το πετρέλαιο της περιοχής διοχετεύεται στην τοπική μαύρη αγορά, αλλά και με βυτιοφόρα, παράνομα, προς την Τουρκία.
Ενταση επικρατεί και στα σύνορα του Ιράκ με τη Σαουδική Αραβία, όπου οι Σαουδάραβες προωθούν 30.000 στρατιώτες για να ενισχύσουν τη φύλαξη της μεθορίου. Αρχικά, ανακοινώθηκε από τα ΜΜΕ ότι ο ιρακινός στρατός αποσύρθηκε από τα φυλάκια ελέγχου, για να το διαψεύσει αργότερα η Βαγδάτη.
