ΑΙΓΥΠΤΟΣ Η επίσκεψη του Iρανού προέδρου εσπασε τον πολύχρονο πάγο, από τότε που ο Σαντάτ έδωσε καταφύγιο στο Σάχη και η Τεχεράνη έδωσε σε δρόμο της το όνομα του δολοφόνου του

Του Νικόλα Ζηργάνου

Ιστορική επίσκεψη στο Κάιρο πραγματοποιεί από χθες ο πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ, ο οποίος έγινε δεκτός με κόκκινα χαλιά, μπάντες και ασπασμούς στο αεροδρόμιο, από τον οικοδεσπότη του, Μοχάμεντ Μόρσι. Ο Ιρανός ηγέτης έσπασε ένα ταμπού 34 ετών, καθώς οι σχέσεις των δύο χωρών είχαν διακοπεί από το 1980 λόγω της υπογραφής της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ της Αιγύπτου και του Ισραήλ. Είχε προηγηθεί το πρώτο επίσημο προεδρικό ταξίδι του Μόρσι στην Τεχεράνη τον περασμένο Ιούνιο, στο πλαίσιο της Συνόδου των Αδεσμεύτων, όταν έσπασε ο πάγος στον απόηχο της «αραβικής άνοιξης».

Ο συμβολισμός, η εικόνα που έβγαλαν προς τα έξω οι δύο πρόεδροι πιασμένοι χέρι χέρι, ήταν χθες διάχυτος παντού, όπως ισχυρά ήταν και τα σημαινόμενα όταν ράγισε το γυαλί μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Ανουάρ Σαντάτ, τότε πρόεδρος της Αιγύπτου, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία με το Ισραήλ και το πλήρωσε αργότερα με τη ζωή του, είχε δώσει άσυλο στον ετοιμοθάνατο έκπτωτο Σάχη Ρεζά Παχλεβί, την έκδοση του οποίου ζητούσε η Ιρανική Επανάσταση.

Ο Σάχης τάφηκε τελικά δημοσία δαπάνη σε τζαμί του Καΐρου, δίπλα στον γαμπρό του, τελευταίο βασιλιά της Αιγύπτου, Φαρούκ. Από την πλευρά τους, οι Ιρανοί, μετά τη δολοφονία του Ανουάρ Σαντάτ από την ομάδα των ισλαμιστών στην οποία συμμετείχε και ο σημερινός αρχηγός της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, έδωσαν το 1981 σε κεντρικό δρόμο της Τεχεράνης το όνομα του εκτελεστή του Αιγύπτιου προέδρου.

Ομως τώρα οι δύο πλευρές έχουν να διαβουλευτούν για θέματα ουσίας. Με τη Συρία να περιδινίζεται σε έναν αιματηρό εμφύλιο που κινδυνεύει να εξελιχθεί σε σύγκρουση μέχρις εσχάτων μεταξύ σουνιτών και σιιτών, με το Ιράν να βρίσκεται κυριολεκτικά στο στόχαστρο του Ισραήλ με αφορμή το πυρηνικό του πρόγραμμα και τις αναμενόμενες εξελίξεις στο Παλαιστινιακό, τα 20 λεπτά που είχαν κατ' ιδίαν συνομιλίες οι δύο πλευρές μάλλον ήταν λίγα για να συζητηθούν σε βάθος όλα τα ανοιχτά ζητήματα.

Αν και δεν ανακοινώθηκε, ούτε και διέρρευσε τι διημείφθη στην κατ' ιδίαν συνάντηση του σιίτη ηγέτη με τον πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο της Αιγύπτου που προέρχεται από τις τάξεις των σουνιτών Αδελφών Μουσουλμάνων, η επαναπροσέγγιση ύστερα από τόσες δεκαετίες μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων του μουσουλμανικού κόσμου έχει από μόνη της μεγάλη σημασία.

«Η πολιτική γεωγραφία της περιοχής θα αλλάξει, εάν το Ιράν και η Αίγυπτος κρατήσουν κοινή στάση στο Παλαιστινιακό» είχε δηλώσει ο Ιρανός πρόεδρος πριν αναχωρήσει για το Κάιρο και εξέφρασε την ελπίδα του να επισκεφθεί και τη Γάζα. Ομως, δεν είναι μόνο το Παλαιστινιακό, η λυδία λίθος του Μεσανατολικού, όπου αναζητούν προσεγγίσεις με συναντίληψη οι δύο πλευρές.

Αν μπορέσουν ο σημαντικότερος υποστηρικτής του καθεστώτος Ασαντ, Αχμαντινεζάντ, και ο πολέμιός του, Μόρσι, να βρουν κοινό έδαφος για την επόμενη ημέρα στη Δαμασκό, αυτό θα μπορούσε να είναι έως και καθοριστικό για την ανεύρεση μιας διπλωματικής, ειρηνικής επίλυσης του συριακού προβλήματος.

Το Συριακό θα βρεθεί στο επίκεντρο και της 12ης Συνόδου Κορυφής του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), που διεξάγεται στο Κάιρο με οικοδεσπότη τον πρόεδρο Μόρσι και τη συμμετοχή του Αχμαντινεζάντ και δεκάδων άλλων αρχηγών κρατών. Στην προηγούμενη Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών, είχε προσωρινά εκδιωχθεί η Συρία από τον OIC, μετά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης από το καθεστώς Ασαντ.

Στο σχέδιο απόφασης για τη Συρία που διέρρευσε πριν από την ψήφισή του, οι ηγέτες των ισλαμικών κρατών ζητούν να ξεκινήσει διάλογος ανάμεσα στη συριακή αντιπολίτευση και κυβερνητικούς αξιωματούχους που δεν εμπλέκονται στην καταπίεση για να τερματιστεί ο διετής εμφύλιος πόλεμος, χωρίς να γίνεται ευθεία αναφορά στο πρόσωπο του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ. Ωστόσο, επιρρίπτονται ευθύνες στην κυβέρνηση της Δαμασκού για τη συνεχιζόμενη βία.