Του Νικόλα Ζηργάνου

Ενα ισραηλινό τανκ προσπαθεί να ελιχθεί βορείως της Γάζας. Ο ήλιος φαίνεται να δύει νωρίς – νωρίς ωστόσο για την χερσαία επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα, αφού για μία ακόμα φορά ο στόχος του πολεμικού περίπατου απέτυχε. Ισραηλινοί και Αμερικανοί σύμμαχοι επικαλούνται »επίτευξη των στόχων» για να δικαιολογήσουν την επερχόμενη αποχώρησή τους, αφού αφήσουν πίσω τους εκατοντάδες νεκρούς άμαχους, ανάμεσά τους και πάρα πολλά παιδιά, που δεν θα ξαναδούν ποτέ ούτε τη δύση ούτε την ανατολή του ήλιου
REUTERS/Baz Ratner

Δύο εβδομάδες συμπληρώθηκαν από την αρχή της ισραηλινής «Προστατευτικής Παρυφής» και η αρχικά περιορισμένη επιχείρηση κατά της Γάζας έχει διευρυνθεί σε πόλεμο (έχουν εμπλακεί 75.000 Ισραηλινοί στρατιώτες), με τα θύματα να αυξάνουν γεωμετρικά τόσο μεταξύ των άμαχων Παλαιστινίων (το σύνολο των νεκρών ξεπέρασε τους 570, με πάνω από 3.350 τραυματίες) όσο και μεταξύ των ισραηλινών δυνάμεων εισβολής, που χθες ανακοίνωσαν τον θάνατο άλλων επτά ενστόλων.

Μέσα σε δύο ημέρες, το Ισραήλ καταμετρά 25 νεκρούς στρατιωτικούς και δύο αμάχους, μια εξέλιξη που αρχίζει να δημιουργεί μεγάλη πίεση στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην παρατείνει τη χερσαία επίθεση που προκαλεί μεγάλες απώλειες Ισραηλινών στρατιωτών, για να αποφύγει το πολιτικό κόστος.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας

Πιέσεις δέχεται το Ισραήλ και σε διεθνές επίπεδο, όχι για αυτήν καθεαυτήν την επίθεση, αλλά για το δυσανάλογο της αντίδρασης και ιδίως, για την πραγματική σφαγή των άμαχων Παλαιστινίων, τους βομβαρδισμούς των νοσοκομείων, των σχολείων και των δικτύων ενέργειας και ύδρευσης. Χαρακτηριστική ήταν η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που «εξέφρασε τη μεγάλη του ανησυχία για τον αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων» και επανέλαβε την έκκλησή του «για άμεση κατάπαυση του πυρός» αλλά και για «σεβασμό των διεθνών ανθρωπιστικών κανόνων».

Το Ισραήλ έχει πάγια πολιτική να θέλει να κερδίζει έναν πόλεμο σύντομα και με τις ελάχιστες απώλειες στρατιωτών του, όμως, και αυτή τη φορά, όπως και το 2006 στον πόλεμο του Λιβάνου κατά της Χεζμπολάχ, ο πολιτικός χρόνος αρχίζει να τελειώνει και ταυτόχρονα η εισβολή δεν μοιάζει καθόλου με περίπατο.

Οι μαχητές των παλαιστινιακών οργανώσεων όχι μόνο προβάλλουν ισχυρή αντίσταση, αλλά και επιτίθενται, πολλές φορές μέσα στο έδαφος του Ισραήλ, χρησιμοποιώντας υπόγειες σήραγγες και παγίδες. Χθες, η Χαμάς ανακοίνωσε ότι μαχητές της πραγματοποίησαν επιχείρηση πίσω από τις εχθρικές γραμμές, κατέστρεψαν ένα στρατιωτικό όχημα και προκάλεσαν θύματα μεταξύ των Ισραηλινών στρατιωτών, σε αντίποινα για τη σφαγή στη Σουτζάγια, όπου σκοτώθηκαν προχθές 72 Παλαιστίνιοι άμαχοι και ξεκληρίστηκαν ολόκληρες οικογένειες. Με άλλη ανακοίνωση, η Χαμάς κοινοποίησε την ομηρία Ισραηλινού φαντάρου και έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφία της στρατιωτικής του ταυτότητας. Το Τελ Αβίβ διέψευσε ότι υπάρχει Ισραηλινός στρατιώτης όμηρος, αν και ορισμένοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι «ερευνούν το θέμα».

Καθώς αυξάνει ο αριθμός των ισραηλινών απωλειών, ο Νετανιάχου, σε μια προσπάθεια να κρατήσει μια έξοδο κινδύνου ανοιχτή, έστρωσε το έδαφος για μελλοντική κατάπαυση του πυρός, καθώς δήλωσε πως «τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της επιχείρησης έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες» και πως ήδη έχει καταστραφεί μεγάλο μέρος των τούνελ, των εγκαταστάσεων παραγωγής και αποθήκευσης ρουκετών.

Την προσπάθεια να «χαμηλώσει ο πήχης» ώστε να υποστηριχθεί μια εκεχειρία, αφού έχουν «εκπληρωθεί» οι στόχοι του Ισραήλ, στήριξε και ο Τζον Κέρι, ο οποίος τόνισε πως «το Ισραήλ έχει ήδη προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις τρομοκρατικές υποδομές της Χαμάς».

Εξακολουθούν οι ρουκέτες

Ομως, οι ρουκέτες συνεχίζουν να πέφτουν σε ισραηλινό έδαφος και δεν υπάρχει τρόπος να επαληθευτούν οι ισχυρισμοί του για την αποτελεσματικότητα της επίθεσης. Αν και ο υπουργός Επικοινωνιών του Ισραήλ, Γκιλάντ Ερντάν, δήλωσε ότι «δεν είναι η ώρα να συζητάμε εκεχειρία», όλα δείχνουν πως αυτήν την ώρα, όλοι συζητούν όχι μόνο γενικά μια κατάπαυση του πυρός, αλλά και τους όρους που θα μπορούσαν να αποδεχτούν οι δύο πλευρές.

Επίκεντρο των διαβουλεύσεων είναι το Κάιρο και η Ντόχα, με ενδιάμεσους τον γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι. Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναμενόταν χθες το βράδυ στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα για να μεταβεί στη συνέχεια στο Κατάρ, με τον Μπαν Κι Μουν να κάνει το αντίστροφο δρομολόγιο με ενδιάμεση στάση στην Ιερουσαλήμ.

Ο Κέρι, αν και στηρίζει πλήρως την ισραηλινή επίθεση, είναι πολύ ενοχλημένος από την εκατόμβη των αμάχων και προχθές, μιλώντας σε ραδιόφωνο, κατά τη διάρκεια διαλείμματος και πιστεύοντας ότι το μικρόφωνο ήταν κλειστό, είπε αναφερόμενος στις πρώτες σοβαρές απώλειες του ισραηλινού στρατού: «Ελπίζω ότι δεν θα θεωρήσουν αυτό το συμβάν ως πρόσκληση για να κάνουν περισσότερα. Θα ήταν καλύτερα αν το θεωρούσαν ως μια προειδοποίηση». Ο Αμερικανός υπουργός διερωτήθηκε στη συνέχεια: «Ποια στοχευμένη επιχείρηση!» εμφανώς αγανακτισμένος από τον μεγάλο αριθμό νεκρών Παλαιστίνιων αμάχων.

Πιέζει ο Κέρι

Τώρα ο Κέρι πιέζει για εκεχειρία στη βάση του αιγυπτιακού σχεδίου, που όμως αναθεωρείται για να μπορεί να γίνει αποδεκτό και από τη Χαμάς. Ηδη, οι Αιγύπτιοι, που έλεγαν σε όλους τους τόνους ότι δεν αλλάζουν ούτε λέξη στο σχέδιο εκεχειρίας που απέρριψε αρχικά η Χαμάς ως απαράδεκτο και ενστερνίστηκε ο Νετανιάχου, δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να δεχτούν αλλαγές και προσθήκες, με την προϋπόθεση να γίνουν αποδεκτές από όλες τις πλευρές. Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθεί η άρση του αποκλεισμού της Γάζας και η απελευθέρωση των 1.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων που συνελήφθησαν τις τελευταίες εβδομάδες στη Δυτική Οχθη. Ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, Ισμαήλ Χανίγια, δήλωσε σε τηλεοπτικό μήνυμά του πως «ο κόσμος πρέπει να κατανοήσει ότι η Γάζα έχει αποφασίσει να θέσει τέλος στον αποκλεισμό με το αίμα και τον ηρωισμό της. Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στον σιωπηλό θάνατο του αποκλεισμού. Η πολιορκία είναι άδικη και πρέπει να αρθεί».

Αν ο πολιτικός στόχος της ισραηλινής επίθεσης ήταν η παλαιστινιακή ενότητα, έχει κι αυτός αποτύχει. Η επίθεση, αντί να διχάσει τους Παλαιστίνιους, ενίσχυσε την αλληλεγγύη και την ενότητά τους. Στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη παρέλυσε σήμερα κάθε δραστηριότητα, με τους Παλαιστίνιους να κηρύσσουν γενική απεργία στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επίθεση στη Γάζα. Την απεργία προκήρυξαν όλες οι παλαιστινιακές οργανώσεις, τα συνδικάτα και ισλαμικά κινήματα. Αργά χθες το βράδυ, μετά την προσευχή, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σε πολλές πόλεις της Δυτικής Οχθης. Διαδήλωση έγινε και στο Αμάν της Ιορδανίας, με χιλιάδες κόσμου να συγκεντρώνονται κοντά στην πρεσβεία του Ισραήλ, που ήταν αποκλεισμένη από ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας.