Σε ατμόσφαιρα νουάρ που ξεχειλίζει από ερωτισμό, μια ευφυής καταγγελία του ρατσισμού και μια περιγραφή του ασφυκτικού κόσμου ενός ανθρώπου που αναγκάζεται να απαρνηθεί την ταυτότητά του.
Ένας μαύρος που είναι… λευκός είναι ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος του Μπορίς Βιάν. Ο ρατσισμός και η κοινωνική υποκρισία είναι το θέμα του Βιάν, ο οποίος αυτήν τη φορά ντύνει το μυθιστόρημά του με ένα νουάρ κλίμα.
Επανακυκλοφορεί μετά από χρόνια σε νέα μετάφραση.
Μπράβος σε νυχτερινό κέντρο, ο Νταν, ζει μονάχα για τη Σήλα τη γυναίκα του, και το παιδί που έχει αποκτήσει μαζί της. Ένα παιδί που η κοινωνία θα το αποδεχθεί γιατί είναι λευκό. Ο Νταν είναι μαύρος την καταγωγή, εκτός από το χρώμα του. Όλη του η ζωή βασίζεται σε τούτο το μυστικό. Αυτός, που – με βαριές τύψεις – ήθελε τόσο πολύ να είναι Λευκός, είναι άραγε κατά βάθος «νέγρος»;
«Φίλε αναγνώστη, καλωσόρισες στον πολύχρωμα ονειρικό κόσμο του Μπορίς Βιάν, στον οποίο η μουσική έχει τη γεύση του κειμένου και το κείμενο έχει την ακοή της μουσικής»: Ο Μπορίς Βιάν σκιαγραφεί με το στυλ του Ρέιμοντ Τσάντλερ και του Τζέημς Χάντλεϋ Τσέηζ, κάτι πολύ περισσότερο από μια καταγγελία του ρατσισμού. Φανατικός οπαδός της τζαζ, ο ίδιος επίσης τραγουδοποιός και τρομπετίστας, χρησιμοποιεί τη «μαύρη μουσική» για να ομορφύνει αυτό το επίσης «μαύρο» (νουάρ), σκοτεινό μυθιστόρημά του.
Πολύ προχωρημένος στις ιδέες του, η εποχή του δεν μπόρεσε να τον ακολουθήσει, ανατρεπτικός και εκκεντρικός, κάτι που φαίνεται στα βιβλία του. Βαθύτατα αντιρατσιστής και άνθρωπος με ελεύθερο πνεύμα, ήταν φυσικό να προκαλέσει σκάνδαλο με αυτές τις σελίδες, όπου η βία και ο ερωτισμός ξεχύνονται ασυγκράτητα, μας οδηγούν στα τρίσβαθα της τρέλας του ανθρώπου που χάνει την ταυτότητά του, που η κοινωνική πίεση τον απαξιώνει ανεπιστρεπτί από τον ίδιο του τον εαυτό. Μια εσωτερική έκρηξη που τον εξωθεί στο φόνο.
Για τον ερωτισμό του Μπορις Βιάν, διαβάστε κείμενο της Μικέλας Χαρτουλάρη: Ο ερωτισμός ως ανυπακοή.
Μπορίς Βιάν – βιογραφικό
Γόνος γαλλικής αστικής οικογένειας, ο Μπορίς Βιάν γεννήθηκε το 1920 στη Βιλ ντ' Αβρύ, στα περίχωρα του Παρισιού. Τα πρώτα αμέριμνα παιδικά του χρόνια ακολουθεί η οικονομική καταστροφή της οικογένειας και οι επιπτώσεις της, το καρδιακό νόσημα από το οποίο θα υποφέρει όλη του τη ζωή και τα δυσοίωνα μηνύματα του επερχόμενου πολέμου, τον οποίο ο Βιάν θα ζήσει στα μετόπισθεν.
Ο Μπορίς Βιάν, φανατικός της τζαζ, σε συγκρότημα, παίζει τρομπέτα
Εφοδιασμένος με γερή κλασική και μουσική παιδεία, ο Βιάν σπούδασε και εργάστηκε ως μηχανικός, αλλά ταυτόχρονα υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής, τραγουδοποιός, μεταφραστής, χρονικογράφος, ηθοποιός, ζωγράφος, μουσικός, φανατικός της τζαζ, τρομπετίστας.
Γνωστός, τα πρώτα χρόνια της Απελευθέρωσης και του υπαρξισμού, ως «ο πρίγκιπας του Σαιν-Ζερμαίν-ντε Πρε», συγχρωτίστηκε με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τον Ρεημόν Κενώ και έπαιξε στο Hot Club de France και στο Tabou. Μεταξύ άλλων, έγραψε το «Φθινόπωρο στο Πεκίνο», τον «Καρδιοβγάλτη», την «Κόκκινη χλόη» κ.ά. και συνέθεσε το «Λιποτάκτη», αντιμιλιταριστικό τραγούδι όλων των εποχών.
Το ποικίλο λογοτεχνικό έργο του φέρει την υπογραφή του, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό ψευδωνύμων. Vernon Sullivan είναι το καταραμένο alter ego του συγγραφέα με το οποίο υπογράφει τις εμπορικές του επιτυχίες, όπως το περιβόητο «Θα φτύσω στους τάφους σας».
Ο Μπορίς Βιάν δημιουργός μιας «γλώσσας-σύμπαντος», όπως δηλώνει μέσω του ήρωά του: «Υπάρχουν στιγμές που διερωτώμαι αν παίζω με τις λέξεις. Μήπως τελικά οι λέξεις είναι φτιαγμένες ακριβώς γι' αυτό;». Η εικονοκλαστική του σχέση με τη γλώσσα και τους θεσμούς, η πολυπραγμοσύνη του, ο μύθος της προσωπικότητάς του, δεν επέτρεψαν στον Βιάν να έχει τη θέση που του άρμοζε στον καιρό του.
Το συγγραφικό έργο του Μπορίς Βιαν ξένισε ιδιαίτερα στην εποχή που γράφτηκε και χρειάστηκε να περάσουν είκοσι και πλέον χρόνια για να γίνει επίκαιρο με την έκρηξη του Γαλλικού Μάη του ’68, αλλά και για τις μετέπειτα γενιές. Ο «αιώνιος έφηβος», κατά τον Μωρίς Ναντώ, εξακολουθεί να σαγηνεύει τους απανταχού αναγνώστες του. Σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους πιο σημαντικούς διανοούμενους της μεταπολεμικής Γαλλίας.
Ο Μπόρις Βιάν πέθανε το 1959 σε ηλικία 39 ετών, ενώ παρακολουθούσε δοκιμαστική προβολή για τη μεταφορά τού «Θα φτύσω τους τάφους σας» στον κινηματογράφο.
Από τις εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ κυκλοφορούν ακόμη τα βιβλία του: «Ο αφρός των ημερών», «Πορνογραφικά γραπτά», «Ο κομπάρσος», «θα φτύσω στους τάφους σας», «Τα χρονικά του ψεύτη», «Ας αρχίσει η μουσική».
Επιμέλεια: ΝΟΡΑ ΡΑΛΛΗ, [email protected], τηλ.: 211 104 5161
