Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Ενοπλοι φιλο-Ρώσοι αυτονομιστές, ελέγχουν ένα φορτηγάκι στην είσοδο του Σαχτάρσκ στο Ντόνετσκ
REUTERS/Sergei Karpukhin
«Φωτιά» έχουν πάρει όλα τα μέτωπα -στρατιωτικά και διπλωματικά- της ουκρανικής κρίσης. Από χθες ο κυβερνητικός στρατός προχώρησε σε ολομέτωπη αντεπίθεση στα ανατολικά, με την ανακατάληψη εδαφών πέριξ της περιοχής όπου βρίσκονται διάσπαρτα τα συντρίμμια του καταρριφθέντος Μπόινγκ 777 των Malaisyan Airlines, κατά ορισμένες δε εκτιμήσεις και ανθρώπινα μέλη ορισμένων εκ των 298 επιβαινόντων στη μοιραία πτήση. Κατά τη ρητορική του Κιέβου, στόχος της νέας επέλασης είναι να αποτραπεί η καταστροφή στοιχείων γύρω από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές, κατηγορώντας τους ευθέως για τη νέα ακύρωση της επιτόπιας αποστολής εμπειρογνωμόνων του ΟΑΣΕ, της Αυστραλίας και της Ολλανδίας.
Οπως ωστόσο ανέφεραν σε διεθνή ΜΜΕ στελέχη των αυτονομιστών, αλλά και μέλη του διεθνούς κλιμακίου, η εσπευσμένη επιστροφή τους στο Ντονέτσκ κρίθηκε αναγκαία, επειδή οι μάχες έχουν πλέον μεταφερθεί ακόμη κι εντός της περιμέτρου των 20 χλμ. όπου έχει επιβληθεί κατάπαυση του πυρός προκειμένου να μην υπάρξει αλλοίωση των στοιχείων…
Ανησυχία στην Αυστραλία
«Θα χαθούν όλα, εάν οι μάχες συνεχιστούν», διαπίστωσε από το μακρινό Σίδνεϊ ο αναπληρωτής επίτροπος Εθνικής Ασφάλειας της Αυστραλίας, Αντριου Κόλβιν. Παρακάμπτοντας εν τω μεταξύ τις ολλανδικές και τις βρετανικές αρχές -που έχουν αναλάβει από κοινού την ανάλυση των στοιχείων των δύο μαύρων κουτιών της μοιραίας πτήσης MH17- o εκπρόσωπος του ουκρανικού Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας και Αμυνας, Αντρι Λισένκο, ανέλαβε χθες πρωτοβουλία, ανακοινώνοντας ότι η πτώση του Μπόινγκ «προκλήθηκε σε μια τεράστια αποσυμπίεση», «λόγω ισχυρής έκρηξης», που προκλήθηκε από… θραύσμα πυραύλου που εξερράγη!
Ολλανδία και Βρετανία αρνήθηκαν να σχολιάσουν την ανακοίνωση. Οπως και να 'χει, τα πιο κρίσιμα ερωτήματα -το ποιος και το γιατί- δεν έχουν ακόμη απαντηθεί, 13 ολόκληρες ημέρες μετά την τραγωδία. «Είναι επιτακτική η ανάγκη για τη διεξαγωγή μιας ταχείας, διεξοδικής, αποτελεσματικής και ανεξάρτητης έρευνας για το συμβάν», τονίζει σε χθεσινή της ανακοίνωση η ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (UNHCR), Ναβί Πιλάι, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο η κατάρριψη να συνιστά έγκλημα πολέμου…
Αυτό πάντως για το οποίο δήλωσε σίγουρη είναι στα ανατολικά της Ουκρανίας καταγράφεται «διαρκής επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Την αποτυπώνει γλαφυρά στη νέα έκθεσή της η υπηρεσία της UNHCR για την Ουκρανία, αναθεωρώντας τον συνολικό απολογισμό των τεσσάρων μηνών που διαρκεί η «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» του Κιέβου.
Οι νεκροί -κυρίως άμαχοι- ξεπερνούν τους 1.100, οι τραυματίες τους 3.440 και οι εκτοπισμένοι τις 101.000, εκ των οποίων το 1/3 έχει βρει σήμερα καταφύγιο σε προσφυγικούς καταυλισμούς στα γειτονικά ρωσικά εδάφη.
Λίγο-πολύ παρατηρητές σ' αυτόν τον εφιάλτη κι έπειτα από πολύμηνη διπλωματική αδυναμία να παρουσιάσουν μια βιώσιμη λύση στη «φωτιά» που καίει δίπλα στην «αυλή» τους, οι ηγέτες των «28» (ή τουλάχιστον οι ισχυρότεροι εξ αυτών) δηλώνουν τώρα έτοιμοι να προχωρήσουν στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας: με περιορισμούς στην πρόσβαση ρωσικών τραπεζών στην ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά, στη σύναψη μελλοντικών αμυντικών συμβολαίων με τη Μόσχα και στην τεχνολογική συνεργασία στον ενεργειακό και αμυντικό τομέα.
Αν και οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν επισήμως σήμερα, εκτός βέβαια απροόπτου, πρακτικά προαναγγέλθηκαν από χθες σε τηλεφωνική διάσκεψη των ηγετών ΗΠΑ, Γαλλίας, Γερμανίας, Βρετανίας και (της προεδρεύουσας της Ε.Ε. για το τρέχον εξάμηνο) Ιταλίας. Κατά τη διάρκειά της -αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Ελιζέ- οι πέντε ηγέτες επέκριναν τη Μόσχα ότι δεν ασκεί πιέσεις στους αυτονομιστές να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ούτε λαμβάνει μέτρα για να γίνουν πιο αυστηροί οι έλεγχοι στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας. Εξ ου και «επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να υιοθετήσουν νέα μέτρα εναντίον της Ρωσίας». Παραδόξως (;) λίγες ώρες νωρίτερα η Μόσχα -διά του υπουργού Εξωτερικών Λαβρόφ- είχε επαναλάβει το αίτημα άμεσης ανάπτυξης παρατηρητών του ΟΑΣΕ σε κομβικά σημεία της μεθορίου, τα οποία η Δύση καταγγέλλει ότι χρησιμοποιούνται για τον εφοδιασμό των αυτονομιστών με μαχητές και βαρέα όπλα. Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ωστόσο, ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε φροντίσει να απαντήσει και στα διπλωματικο-οικονομικά μελλούμενα, διαμηνύοντας πως η Μόσχα δεν θα εμπλακεί σε μια ατέρμονη διαμάχη αντιποίνων.
«Δεν θα εμπλακούμε σε υστερίες», τόνισε, γιατί αυτό «δεν αρμόζει σε μια μεγάλη δύναμη». Αντίθετα, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Ρωσία «θα ξεπεράσει κάθε δυσκολία που μπορεί να ανακύψει σε ορισμένους τομείς της οικονομίας και ίσως έτσι», υπογράμμισε -απευθυνόμενος περισσότερο στο εσωτερικό της χώρας- «να γίνουμε πιο ανεξάρτητοι και να πιστέψουμε ακόμη πιο πολύ στη δύναμή μας».
Εκκληση Γιάτσενιουκ
Σχεδόν ταυτόχρονα, στο Κίεβο ο παραιτηθείς -αλλά ακόμη όχι παυθείς, καθώς εκκρεμεί η σχετική απόφαση της ουκρανικής Βουλής- πρωθυπουργός Αρσένι Γιάτσενιουκ καλούσε τους βουλευτές όλων των κομμάτων να επιδείξουν σύνεση και πατριωτισμό, εγκρίνοντας στη μεθαυριανή, εκτός προγράμματος, σύγκληση του σώματος τη λήψη έκτακτων οικονομικών μέτρων, όπως την επιβολή έκτακτου φόρου 1,5% στους μισθούς, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.
Ζητούμενο είναι η αύξηση των κρατικών εσόδων κατά 1,2 δισ. δολ., εκ των οποίων ένα μικρό μέρος αφορά δεσμεύσεις του ουκρανικού μνημονίου, ενώ το μεγαλύτερο -περίπου 770 εκατ. δολ.- θα δαπανηθούν στη στρατιωτική επιχείρηση στα ανατολικά της χώρας. «Μόνον η ανοικοδόμηση του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ αποτιμάται σήμερα στα 750 εκατ. δολ.», επισημαίνει στη χθεσινή της έκθεση η αρμόδια υπηρεσία της UNHCR για την Ουκρανία. Για τον σκοπό αυτό και την κάλυψη των νέων αμυντικών δαπανών, επισημαίνει, «θα απαιτηθούν περικοπές 420 δισ. δολ. σε κοινωνικά προγράμματα κι άλλων 180 εκατ. δολ. σε επιδομάτων ανεργίας και αναπηρίας», την ώρα που η ανεργία φτάνει το 9%, οι αυξήσεις στα τιμολόγια των οργανισμών κοινής ωφέλειας αγγίζουν το 30% και ο πληθωρισμός «καλπάζει» με 16%…
