Της Χριστίνας Πάντζου
H συνέχιση των βομβιστικών επιθέσεων, που χθες στοίχισαν τη ζωή επτά ανθρώπων, και η ανεύρεση σε δρόμους της Βαγδάτης 15 σορών πολιτών που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, αναβιώνουν τους φόβους για νέα έξαρση της διαθρησκευτικής βίας. Ενώ εντείνεται η σιιτική κινητοποίηση απέναντι στην εξέγερση των ριζοσπαστών σουνιτών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), που ήδη ελέγχουν περίπου το ένα τρίτο της χώρας και απειλούν να φτάσουν στη Βαγδάτη, οι πολιτικές ελίτ του Ιράκ ομφαλοσκοπούν από τον Απρίλιο για να καταφέρουν να σχηματίσουν μια κυβέρνηση ικανή να αντιμετωπίσει την ισλαμιστική απειλή, αλλά και την ίδια στην ενότητα και εδαφική συνοχή της χώρας.
Τα πτώματα βρέθηκαν σε διαφορετικά σημεία της πρωτεύουσας και ανάμεσά τους ήταν τρεις γυναίκες που εντοπίστηκαν κοντά στη σιιτική συνοικία Σαντρ Σίτι και έφεραν σφαίρα στο κεφάλι, σήμα κατατεθέν των πολιτοφυλακών. Το μακάβριο εύρημα έρχεται να προστεθεί σε άλλα επεισόδια που ενισχύουν τις ανησυχίες για έξαρση της αιματηρής αντιπαράθεσης σουνιτών-σιιτών. Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει το τελευταίο διάστημα περιστατικά εν ψυχρώ εκτελέσεων Σουνιτών που συνελήφθησαν από κυβερνητικές δυνάμεις και σιιτικές πολιτοφυλακές σε Ταλ Αφάρ, Μοσούλη και Μπακούμπα. Το Reuters κάνει λόγο για νεκροτομεία γεμάτα πτώματα, καθημερινές απαγωγές, αιματοκύλισμα με βόμβες στους δρόμους. Οι ακραιφνώς σουνιτικές και σιιτικές συνοικίες έγιναν ξανά πραγματικότητα, αποκαλύπτοντας πολλά για το διχασμό που κυριαρχεί στη Βαγδάτη.
Με τις Ενοπλες Δυνάμεις να αδυνατούν να αναχαιτίσουν την επέλαση των τζιχαντιστών που, μετά την ανακατάληψη της Φαλούτζας στα δυτικά, πήραν τον έλεγχο και της Μοσούλης στον βορρά, οι σιίτες ακολουθώντας έκκληση της ανώτατης θρησκευτικής τους αρχής κατατάσσονται κατά χιλιάδες ως εθελοντές στον στρατό και οι σιιτικές πολιτοφυλακές αναλαμβάνουν αυτόνομη δράση, υποκαθιστώντας συχνά τις ίδιες τις δυνάμεις ασφαλείας και στήνοντας φυλάκια ελέγχου όπου θέλουν: πολλοί Σουνίτες φοβούνται ακόμη και να περάσουν κοντά από αυτά μήπως και απαχθούν ή συλληφθούν ως «τρομοκράτες». Με τους Κούρδους να εδραιώνουν την αυτονομία τους στο ιρακινό Κουρδιστάν, το Ισλαμικό Κράτος να επεκτείνει τον έλεγχο του στις περισσότερες σουνιτικές περιοχές και την υπό σιιτική ηγεσία κυβέρνηση να ελέγχει μετά βίας τη Βαγδάτη και τον νότο, η προοπτική ενός διαμελισμού της χώρας φαντάζει περισσότερο πιθανή από ποτέ αν οι πολιτικοί δεν καταφέρουν να βρουν μια κοινή γλώσσα για να σχηματίσουν άμεσα κυβέρνηση ενότητας, προειδοποιούν πολλοί αναλυτές.
Αυτή ωστόσο η προσπάθεια υπονομεύεται από την επιμονή του Αλ Μαλίκι να παραμείνει πρωθυπουργός για τρίτη θητεία (επιμένοντας ότι το δικαιούται γιατί το κόμμα του αναδείχτηκε πρώτο στις εκλογές), παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις σουνιτών, Κούρδων αλλά και μερίδας σιιτών που τον καταγγέλλουν για καταστροφικές διχαστικές πολιτικές που έχουν οξύνει την πόλωση. Και μαζί την πιθανότητα αντιμετώπισης της επέλασης των τζιχαντιστών. Για να το επιτύχει η κυβέρνηση πρέπει να προσεταιριστεί τους Σουνίτες, στρέφοντάς τους κατά του Ι.Κ. Αλλά σουνιτικές ένοπλες ομάδες απειλούν να συστρατευτούν με αυτό, παρά τις διαφωνίες τους με την ακραία ιδεολογία του, αν ο Μαλίκι αναλάβει ξανά πρωθυπουργός.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας του βραβευμένου φέτος μυθιστορήματος «Ο Φρανκενστάιν στη Βαγδάτη» Αχμέντ Σααντάουι, «αυτός ο διαθρησκευτικός διχασμός δεν είναι αναπόδραστη μοίρα, αλλά αποτέλεσμα σκόπιμων πολιτικών που απειλούν να γίνουν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Από τη νέα κυβέρνηση που αναμένεται να αναδειχθεί τον προσεχή μήνα, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό αν αυτή η προοπτική θα διαψευστεί.