Ο Τζέιμς Τζόις δεν υπήρξε από τους συγγραφείς-σταρ, ωστόσο ο γάμος του με τη Νόρα Μπάρνακλ το 1931, με την οποία ήταν ζευγάρι επί σχεδόν 27 χρόνια, πυροδότησε ανελέητο κυνηγητό από τους ρεπόρτερ της εποχής, οι οποίοι οσμίζονταν «σκάνδαλο». Αφορμή και αιτία, η φήμη ότι το ζευγάρι είχε ενωθεί με τα δεσμά του γάμου ήδη από το 1904 στην Αυστρία -την εποχή που ολοκλήρωσε «Το πορτρέτο του καλλιτέχνη»-, πιθανότατα όμως ήταν άκυρος γιατί η Μπάρνακλ είχε δώσει ψεύτικο όνομα.
Σε επιστολή με ημερομηνία 9 Ιουλίου 1931, που βγαίνει για πρώτη φορά ψηφιακά από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιρλανδίας, ο Τζέιμς Τζόις περιγράφει στον γιο του Τζόρτζιο πώς οι εκπρόσωποι του Τύπου τον καταδίωκαν ανελέητα προκειμένου να αντλήσουν λεπτομέρειες για τον γάμο του με τη Νόρα Μπάρνακλ, που είχε τελεστεί πριν από πέντε ημέρες.
Ο Τζόις, σύμφωνα με τον βιογράφο του Ιαν Πίνταρ, θεωρούσε τις βέρες σύμβολα δουλείας, αλλά το ζευγάρι αποφάσισε να παντρευτεί για να νομιμοποιήσει τα παιδιά του. Το γράμμα, που ανήκει στο Ιδρυμα Τζέιμς Τζόις της Ζυρίχης, δείχνει πως οι ρεπόρτερ έφτασαν στα άκρα προκειμένου να ανακαλύψουν το παρασκήνιο του γάμου που ο συγγραφέας του «Οδυσσέα» προσπαθούσε να κρατήσει μυστικό. «Οποιος πιστεύει ότι παντρεύτηκα για να στρέψω πάνω μου τα φώτα της δημοσιότητας, πρέπει να είναι εκ γενετής ηλίθιος», έγραφε στον γιο του.
Στην επιστολή περιγράφει πώς ένας εκπρόσωπος της «Press Association» τον σταμάτησε κοντά στο σπίτι του: «Μου είπε ότι είχε αποστολή να μάθει αν είχα παντρευτεί τη Ν.Μ. το 1904 κ.λπ.». Τελικά ο Τζόις τον παρέπεμψε στον δικηγόρο του, όμως δεν ησύχασε από τις πιέσεις. «Ολη την ημέρα το τηλέφωνο κουδούνιζε. Ακόμα και τα μεσάνυχτα, όταν επιστρέφαμε από το δείπνο κάποιο δημοσιογράφο θα βρίσκαμε στα σκαλιά».
Πιο θρασύς ήταν ένας της «Sunday Express», o οποίος κατόρθωσε να μπει στο σπίτι του την ημέρα του γάμου «και είπε ότι ήθελε να επιθεωρήσει το μητρώο όπου η Νόρα αναφερόταν ως “γεροντοκόρη”». Ο Τζόις και πάλι τον παρέπεμψε στον δικηγόρο του αλλά ο δημοσιογράφος επέστρεψε με ένα μήνυμα από τον διευθυντή του. «Ηταν καθαρός εκβιασμός», εκμυστηρεύτηκε στον γιο του. «Μου πρόσφεραν τη μισή από την κεντρική σελίδα για να γράψω την επομένη ένα άρθρο για τον μοντέρνο γάμο και τον ελεύθερο έρωτα και μου έδωσαν να καταλάβω πως θα καλοπληρωθώ, αλλιώς θα έγραφαν για τον “διπλό γάμο” μου. (…) Τότε του απάντησα πως δεν γράφω για την εφημερίδα του και πως επίσης δεν τη διαβάζω».
Η επιστολή είναι μία από τις 90 που κληροδότησε στο Ιδρυμα της Ζυρίχης ο γιος της δεύτερης γυναίκας του Τζόρτζιο Τζόις. Ολες ψηφιοποιούνται προκειμένου να γίνουν προσιτές στους ερευνητές και τους αναγνώστες και στη συνέχεια θα εκδοθούν.
Επιμ.: Παρή Σπίνου
