Της Ελλης Πάνου

Διάρκειας επτά ωρών ήταν το χθεσινό «ανθρωπιστικό» παράθυρο της κατάπαυσης του πυρός που είχαν ανακοινώσει οι Ισραηλινοί και πριν, στη διάρκεια ή μετά τη λήξη αυτής της εκεχειρίας -κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα- 19 είναι οι Παλαιστίνιοι που σκοτώθηκαν, μεταξύ αυτών ένα κοριτσάκι, οκτώ ετών, από βομβαρδισμό στον καταυλισμό Σάτι, και 5 παιδάκια, 3 έως 15 ετών, από αεροπορική επιδρομή κοντά σε καταφύγιο του ΟΗΕ.

Θύμα των βομβαρδισμών στη Ράφα ήταν και ένας Βρετανός υπήκοος, μέλος ανθρωπιστικής οργάνωσης, ενώ «στόχος» έγινε και συνεργείο του τουρκικού πρακτορείου Ανατολού, με έναν τραυματία. Δύο επιθέσεις έγιναν και στην Ιερουσαλήμ, που η κυβέρνηση χαρακτήρισε «τρομοκρατικές», με έναν νεκρό, έναν τραυματία και έναν δράστη-φυγά.

Αλληλοκατηγορίες

Τη βία ακολούθησαν αλληλοκατηγορίες για το ποιος παραβίασε και αυτήν, την 7η κατά σειρά, εκεχειρία. «Δεν έχουμε καμία πρόθεση να εξαπολύουμε επιθέσεις εναντίον τους» διακήρυξε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου, την ώρα που δινόταν στη δημοσιότητα ο τελευταίος απολογισμός της επιχείρησής του: 1.815 νεκροί, πάνω από 10.000 οι τραυματίες. Η τραγική λίστα συμπεριλαμβάνει 401 παιδιά, 238 γυναίκες και 74 ηλικιωμένους. Και από τους τραυματίες 2.805 είναι παιδιά, 1.823 γυναίκες και 343 ηλικιωμένοι.

Και ο απολογισμός αυτός είναι ενδεικτικός, καθώς δεκάδες πτώματα παραμένουν θαμμένα κάτω από τα ερείπια (πάνω από 30 ανασύρθηκαν χθες), ενώ τραυματίες πεθαίνουν αβοήθητοι, λόγω της κατάρρευσης των νοσοκομείων.

«Μόνο την Κυριακή», είπε σε μια συγκλονιστική εξομολόγηση-ποταμό στην «Guardian» ο Μπελάλ Νταμπούρ, γιατρός στο νοσοκομείο Σίφα, «δεχτήκαμε πάνω από 400 θύματα. Το 25% εξ αυτών είχαν πεθάνει πριν βραδιάσει. Η μεγάλη μας αγωνία τώρα είναι πώς να μεταφέρουμε τους τραυματίες από τη Ράφα στο νοσοκομείο μας. Ολοι οι δρόμοι έχουν μπλοκαριστεί από τον ισραηλινό στρατό. Συνήθως τους τραυματίες τούς μοιραζόμαστε με το νοσοκομείο στο Χαν Γιουνίς, αλλά δεν μπορούμε πλέον να το κάνουμε αυτό. Το νεκροτομείο στη Ράφα είναι μικρό και τώρα χρησιμοποιούν ψυγεία που είχαν για τρόφιμα και παγωτά για να διατηρήσουν τις σορούς. Υπάρχουν 20 γιατροί και 20 νοσοκόμοι στη μονάδα έκτακτων περιστατικών στο Σίφα σε κάθε βάρδια. Λίγοι εθελοντές ήλθαν από τη Δυτική Οχθη, τη Ραμάλα και τη Ναμπλούς για να βοηθήσουν, άλλοι ήρθαν από ανθρωπιστικές οργανώσεις της Ιορδανίας. Αλλά υπάρχουν μόνο 13 κρεβάτια σε κάθε όροφο του νοσοκομείου κι αυτά δεν φτάνουν. Η δυνατότητα του νεκροτομείου είναι 16-18 σοροί. Τώρα πρέπει να βάζουμε τα πτώματα δυο δυο σε κάθε ράφι. Μερικές φορές απλώς τα αφήνουμε στο πάτωμα και ζητάμε από τις οικογένειες να απομακρύνουν άμεσα τους συγγενείς τους. Υπάρχουν και ορισμένοι που φέρνουν τα κρεβάτια τους από το σπίτι και αφήνουν εκεί τους τραυματίες. Στους διαδρόμους. Εάν έρθει κανείς στο χειρουργείο, θα δει δύο κρεβάτια και δύο ομάδες να δουλεύουν ταυτόχρονα. Υπάρχουν φορές που χειρουργούμε και 50 φορές την ημέρα. Είχαμε 10 χειρουργικές ομάδες να δουλεύουν μέχρι τα ξημερώματα όταν έγινε η σφαγή στην αγορά της Σουτζάγια. Και επειδή δεν έχουμε αρκετά κρεβάτια, ακόμα και μετά από σοβαρά χειρουργεία αναγκαζόμαστε να στείλουμε τους ασθενείς σπίτι τους. Εχουμε εξοντωθεί, σωματικά και ψυχικά, αλλά πρέπει να μείνουμε όρθιοι για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους. Εγώ και οι άλλοι συνάδελφοί μου δεν έχουμε πληρωθεί εδώ και 8 μήνες, αν και πρόσφατα πήραμε 300 δολάρια από την Ερυθρά Ημισέληνο του Κατάρ».

Πολλές φορές τα τραύματα είναι τόσα βαριά που ακόμα και σε καλύτερες συνθήκες τα θύματα δεν τα καταφέρνουν. Δεκαέξι από τους 150 τραυματίες που έχουν μεταφερθεί για επείγουσα νοσηλεία στην Αίγυπτο έχουν ήδη χάσει τη μάχη. Και υπάρχουν και τραυματίες που επιζούν, αλλά είναι πολύ μικροί για να καταλάβουν τον Γολγοθά που τους περιμένει.

Τριών ετών ο Γιαμίν -μεταδίδει ο απεσταλμένος του Γαλλικού Πρακτορείου- φέρει εγκαύματα που χωρίς πλαστική επέμβαση θα τον αφήσουν παραμορφωμένο για πάντα. Ενας πύραυλος ισοπέδωσε το σπίτι του, σκότωσε και τα 19 μέλη της οικογένειάς του κι άφησε το μωρό ορφανό και με φοβερά εγκαύματα. «Γι' αυτά τα παιδιά η ζωή θα αλλάξει τελείως» λέει ο πλαστικός χειρουργός Γκασάν Αμπού Σίτα, που έφτασε από τον Λίβανο στη Γάζα πριν από μια εβδομάδα. Η χειρότερη περίπτωση που είδε μέχρι τώρα; «Ενα 8χρονο αγόρι που έχει σχεδόν χάσει το μισό του πρόσωπο και την όρασή του. Αυτό που έκανα», λέει, «ήταν να αναδομήσω το πρόσωπο για να καλύψω τις πληγές.

Εχει χάσει όμως τα μάτια του. Εχει χάσει όλη του την οικογένεια. Δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να φροντίζει τον εαυτό του. Δεν υπάρχει μέλλον γι' αυτόν. Κι αυτό που ρωτάει συνέχεια είναι: γιατί έχουν σβήσει τα φώτα…»

Ελλειψη τάφων

Στη Γάζα υπάρχει πλέον και έλλειψη τάφων. Αφενός ολόκληρες οικογένειες έχουν ξεκληριστεί και δεν υπάρχει κανείς να αναγνωρίσει τα πτώματα κι αφετέρου, όπως είπε αξιωματούχος της Χαμάς στο Al Jazeera, η απαγόρευση εισαγωγής τσιμέντου στη Γάζα σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να ανοίξουν άμεσα νέους τάφους.

Ζώντας μέσα σε αυτό τον καθημερινό τρόμο και τη βαθιά απώλεια, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι δεν φαίνεται αυτή τη φορά να πίστεψαν την ισραηλινή «εκεχειρία». Οι δρόμοι, σχεδόν έρημοι χθες στη Γάζα, οι βάρκες δεμένες στο λιμάνι, λίγοι οι άνθρωποι στις αγορές. Σε άλλες περιοχές, κυρίως στον Νότο, που δέχτηκε βαριά πλήγματα τις τελευταίες ημέρες, οι κάτοικοι θέλησαν να επιστρέψουν, να βρουν τις οικογένειές τους, να σώσουν ό,τι μπορούν από τις περιουσίες τους. Η ανοικοδόμηση της Γάζας θα κοστίσει τουλάχιστον 6 δισ. δολάρια, είπε ο αντιπρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μοχάμεντ Μουστάφα στο Reuters, θυμίζοντας ότι οι υποσχέσεις της διεθνούς κοινότητας για οικονομική ενίσχυση μετά τον επίσης καταστροφικό πόλεμο του 2009 δεν εκπληρώθηκαν ποτέ στο ακέραιο.

Μόνο ένα ελάχιστο ποσό από τα 5 δισ. που είχαν δεσμευτεί ότι θα προσφέρουν οι χώρες που συμμετείχαν τότε στο διεθνές συνέδριο δωρητών έφτασαν στα χέρια των Παλαιστινίων, υποστήριξε ο Μουστάφα. Και τώρα η καταστροφή είναι ίσως χειρότερη, με τους εσωτερικούς πρόσφυγες να ξεπερνούν τις 400.000.