Του Νικόλα Ζηργάνου

Μισό εκατομμύριο Παλαιστίνιοι εκμεταλλεύτηκαν την εκεχειρία για να επιστρέψουν στα ερείπια που κάποτε ήταν τα σπίτια τους. Πολλοί δεν αναγνώρισαν τη γειτονιά τους, που έμοιαζε με επίκεντρο καταστροφικού σεισμού. Περισσότερα από 3.000 σπίτια και 50 τζαμιά ισοπεδώθηκαν και χιλιάδες κατοικίες και δημόσια κτίρια έπαθαν πολύ σοβαρές ζημιές. Αλλοι πήγαν στα νεκροταφεία για να αποχαιρετήσουν τους νεκρούς συγγενείς τους που θάφτηκαν με συνοπτικές διαδικασίες εν μέσω βομβαρδισμών. Τα σωστικά συνεργεία εξακολουθούσαν να αναζητούν σορούς και να μεταφέρουν τραυματίες από τη Γάζα προς την Αίγυπτο, οι ψαράδες ξαναβγήκαν στη θάλασσα για δουλειά και ο κόσμος πλημμύρισε τις υπαίθριες αγορές προς αναζήτηση φαγητού.

Η Γάζα έχει κηρυχθεί από την Παλαιστινιακή Αρχή «τόπος ανθρωπιστικής καταστροφής», με τη Ράφα, τη Σουτζάγια και το Μπέιτ Χανούν να έχουν «χάσει» ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα.

Στις 29 ημέρες του πολέμου σκοτώθηκαν -σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας- 1.875 Παλαιστίνιοι, εκ των οποίων 430 παιδιά, και τραυματίστηκαν 9.567 άτομα, εκ των οποίων 2.875 παιδιά.

Ισραηλινές πηγές αναφέρουν 64 νεκρούς στρατιωτικούς και τρεις αμάχους, με πάνω από 100 ένστολους τραυματίες. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι χτύπησε 4.800 «στόχους» και κατέστρεψε 32 τούνελ.

Μέχρι χθες το βράδυ, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι κρατούσαν την εκεχειρία χωρίς παραβιάσεις, καθώς βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις στο Κάιρο για τη σύναψη μόνιμης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

Αργά τη νύχτα Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε πως το Ισραήλ είναι έτοιμο, υπό τους ισχύοντες όρους, να παρατείνει την εκεχειρία πέραν της Παρασκευής, χωρίς να διευκρινίσει για πόσο.

Αντιπρόσωποι της Χαμάς, της Ισλαμικής Τζιχάντ, της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και της Παλαιστινιακής Αρχής συνομιλούν με τους Ισραηλινούς μέσω των Αιγυπτίων, ενώ στο παρασκήνιο δραστηριοποιούνται έντονα Αμερικανοί, Βρετανοί, Ευρωπαίοι, Τούρκοι, Σαουδάραβες και Καταριανοί.

Η Αγκυρα πρότεινε να αναλάβει την περίθαλψη χιλιάδων άμαχων Παλαιστινίων τραυματιών και ζήτησε να μεταφερθούν τα θύματα στην Τουρκία με αερογέφυρα.

Η Ουάσινγκτον πιέζει για μια ευρύτερη συμφωνία που θα προωθεί την ειρηνευτική διαδικασία η οποία είχε καταρρεύσει πριν από τρεις μήνες, αλλά ο Τζον Κέρι -σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ- κυριολεκτικά «δεν μιλιέται» με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Τεχνικά προβλήματα»

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η τελευταία φορά που οι δύο άντρες συνομίλησαν τηλεφωνικά ήταν τη Δευτέρα, όταν η γραμμή διακόπηκε «λόγω τεχνικών προβλημάτων».Δεν έγινε γνωστό ποιος από τους δύο έκλεισε το τηλέφωνο, όμως οι -πάντα προβληματικές- σχέσεις της κυβέρνησης Νετανιάχου με την προεδρία Ομπάμα βρίσκονται σε πολύ «χαμηλό» σημείο.

Οι Παλαιστίνιοι θέτουν ως βασικό και αδιαπραγμάτευτο όρο την άρση τού αποκλεισμού της Γάζας και οι Ισραηλινοί θέτουν ως «κόκκινη γραμμή» το θέμα της ασφάλειας, που επικεντρώνεται στις ρουκέτες και τα τούνελ της Χαμάς. Το Τελ Αβίβ προσπαθεί να πετύχει την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας, με την Ισλαμική Τζιχάντ και τη Χαμάς να απορρίπτουν κατηγορηματικά αυτό το σχέδιο και τον χαμασίτη πρωθυπουργό της Γάζας, Ισμαήλ Χανίγια, να δηλώνει ότι «η παλαιστινιακή αντιπροσωπεία στο Κάιρο στηρίζεται από τον ενωμένο παλαιστινιακό λαό, τη γενναία αντίσταση και τις τεράστιες θυσίες και δεν θα υποχωρήσει από τις απαιτήσεις μας».

Μεταξύ των προτάσεων που θέτει η παλαιστινιακή αντιπροσωπεία είναι το άνοιγμα του συνοριακού περάσματος της Ράφα (με την Ε.Ε. να προσφέρεται να αναλάβει την εποπτεία του ελέγχου), η λειτουργία του λιμανιού της πόλης της Γάζας και η πορθμειακή σύνδεσή του με το κυπριακό λιμάνι της Λάρνακας, η επαναλειτουργία του αεροδρομίου της Γάζας, η απελευθέρωση των Παλαιστίνιων κρατουμένων που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης και φυσικά η ανοικοδόμηση της περιοχής, το κόστος της οποίας η Παλαιστινιακή Αρχή εκτιμά σε 6 δισ. δολάρια. Τον επόμενο μήνα αναμένεται να διεξαχθεί σύνοδος δωρητών στο Οσλο. Ομως, ακόμη και ο τρόπος και η διαδικασία της ανοικοδόμησης είναι θέμα αντιπαράθεσης, καθώς το Ισραήλ εμμένει να περάσει όλη η βοήθεια μέσω της Παλαιστινιακής Αρχής και να υπάρχει διεθνής έλεγχος.

Δημοσκόπηση μεταξύ των Ισραηλινών Εβραίων που δημοσίευσε η εφημερίδα «Haaretz» έδειξε ότι το 51% δεν πιστεύει ότι υπάρχει νικητής από τον πόλεμο στη Γάζα, το 36% πιστεύει πως νίκησαν οι ισραηλινές δυνάμεις και το 6% πως νίκησε η Χαμάς.

Χθες επίσης ανακοινώθηκε η σύλληψη του Μαρουάν αλ Καουάσμι, ενός εκ των τριών Παλαιστίνιων υπόπτων για την απαγωγή και τη δολοφονία τριών νεαρών Ισραηλινών Εβραίων, ενέργεια που πυροδότησε την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, η σύλληψη του Καουάσμι έγινε στις 11 Ιουλίου ενώ προσπαθούσε να διαφύγει μέσω Ιορδανίας και κρατήθηκε μυστική. Εισαγγελικές πηγές ισχυρίζονται ότι ο Καουάσμι ομολόγησε ότι ενήργησε με χρηματοδότηση και εντολή της Χαμάς. Η εκδοχή αυτή είχε εξ αρχής αμφισβητηθεί και η ίδια η Χαμάς δεν ανέλαβε ποτέ την ευθύνη για την τριπλή δολοφονία των νεαρών θυμάτων. Αντιθέτως, ακόμη και Ισραηλινοί δημοσιογράφοι υποστήριξαν ότι ο Καουάσμι και οι συνεργοί του λειτούργησαν αυτοβούλως, χωρίς συνεννόηση με την οργάνωση. Ο Νετανιάχου φαίνεται πως χρησιμοποίησε την κατηγορία για δήθεν «τρομοκρατική ενέργεια της Χαμάς» ως πρόσχημα και ως πολιτικό όπλο για να επιτεθεί στη Γάζα. Αλλοι δύο Παλαιστίνιοι φερόμενοι ως συνεργοί του Καουάσμι αναζητούνται.

«Σόκαραν την κοινή γνώμη»

Χθες, ο γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, τόνισε στην Ειδική Γενική Συνέλευση του διεθνούς οργανισμού ότι «οι μαζικοί θάνατοι και η καταστροφή της Γάζας σόκαραν και ντρόπιασαν την παγκόσμια κοινή γνώμη» και απαίτησε να τεθεί ένα τέλος σε αυτόν τον «παράλογο κύκλο δεινών».

Ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών, Ριάντ αλ Μάλικι, συναντήθηκε στη Χάγη με τους εισαγγελείς του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και συζήτησε μαζί τους το αίτημα για διενέργεια έρευνας και απόδοση ευθυνών. «Υπάρχουν πολλά στοιχεία πως το Ισραήλ έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια της επίθεσης στη Γάζα, δεδομένου και του πολύ μεγάλου και δυσανάλογου αριθμού θυμάτων μεταξύ των αμάχων και το τοπίο καταστροφής της περιοχής», δήλωσε ο Ριάντ Αλ Μάλικι, ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ζητήσει η Παλαιστινιακή Αρχή να αναγνωριστεί ως κράτος από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ «πολύ σύντομα».