Της Χριστίνας Πάντζου
Βέλγος γιατρός αρνήθηκε να περιθάλψει Εβραία που είχε σπάσει το πλευρό της, προτείνοντάς της αντ’ αυτού να πάει στη Γάζα για λίγες ώρες να της περάσει ο πόνος. Σε κατάστημα ρούχων των Βρυξελλών αρνήθηκαν να εξυπηρετήσουν Ορθόδοξη Εβραία, ενώ η αστυνομία απέσυρε ταμπέλα από καφέ στη Λιέγη που έλεγε «Επιτρέπεται η είσοδος σε σκυλιά, όχι σε Εβραίους».
Στη Γαλλία, τον τελευταίο μήνα σημειώθηκαν 66 αντισημιτικές επιθέσεις, ανάμεσά τους σε οκτώ συναγωγές. Στη Σαρσέλ, 440 διαδηλωτές περικύκλωσαν τη συναγωγή και επιχείρησαν να την κάψουν με μολότοφ. Δύο εβραϊκά καταστήματα λεηλατήθηκαν και στις διαδηλώσεις υπέρ της Γάζας ακούστηκε το αισχρό «Χαμάς, Χαμάς, οι Εβραίοι στους θαλάμους αερίων», αλλά και το προφανές για σημαντική μερίδα της ευρωπαϊκής γνώμης «Το Ισραήλ δολοφονεί». Το κλίμα αντιπαράθεσης στους δρόμους ανάμεσα σε φιλοϊσραηλινούς και φιλοπαλαιστινίους οδήγησε την κυβέρνηση να απαγορεύσει τις διαδηλώσεις.
Ξέσπασμα οργής
Στην ιστορικά ανεκτική Ιταλία, καταστήματα Εβραίων σε διάφορες πόλεις ξημέρωσαν με σβάστικες στις εισόδους τους και συνθήματα όπως «Φωτιά στις συναγωγές», «Εβραίοι, πλησιάζει το τέλος σας», «Η Αννα Φρανκ ήταν ψεύτρα». Στο Βερτσέλι βανδαλίστηκε μια συναγωγή. Ο φιλόσοφος και πρώην ευρωβουλευτής Τζιάνι Βάτιμο σε συνέντευξή του δήλωσε πως θα ήθελε περισσότεροι Ισραηλινοί να πέθαιναν στη σημερινή σύρραξη στη Γάζα, για να απολογηθεί αμέσως μετά λέγοντας ότι ήταν ένα ξέσπασμα οργής για τη σφαγή, εμμένοντας ωστόσο στη σύγκριση του Ισραήλ με τη ναζιστική Γερμανία και την Ισπανία του δικτάτορα Φράνκο.
Στην Αυστρία, ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ της ισραηλινής Μακάμπι Χάιφα και της γερμανικής Πάντερμπορν μεταφέρθηκε σε ασφαλέστερο γήπεδο ύστερα από επίθεση νεαρών που κρατούσαν παλαιστινιακές και τουρκικές σημαίες κατά των παικτών.
Ακόμη και στη Γερμανία, με το ενοχικό της παρελθόν και την ευθύνη της για τα 6 εκατ. των Εβραίων που εξολοθρεύτηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, δεν έλειψαν ανάλογα κρούσματα. Συναγωγή στο Βούπερταλ δέχθηκε επίθεση με βόμβες μολότοφ. Ιμάμης στο Βερολίνο κάλεσε τον Αλλάχ να «καταστρέψει έναν έναν τους σιωνιστές Εβραίους». Στη Φρανκφούρτη, ρίχτηκαν μπουκάλια εναντίον του σπιτιού Εβραίας γνωστής για τις καμπάνιες της κατά του αντισημιτισμού, ενώ ραβίνος δέχθηκε ανώνυμο τηλεφώνημα ενός άντρα που απειλούσε να σκοτώσει 30 Εβραίους αν η ισάριθμη οικογένειά του στη Γάζα σκοτωνόταν από τους βομβαρδισμούς. Θορυβημένος ο πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ δήλωσε πως «ο νέος αντισημιτισμός θα παταχθεί με αποφασιστικότητα» και η καγκελάριος Μέρκελ μίλησε για «επίθεση κατά της ελευθερίας και της ανοχής» και «απόπειρα αποδυνάμωσης της δημοκρατικής τάξης», ενώ εφημερίδες ανέλαβαν εκστρατεία στήριξης των εβραϊκών κοινοτήτων με σύνθημα «Υψωσε τη φωνή σου». Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η κλιμάκωση της ισραηλινής επιχείρησης που έχει για μία ακόμη φορά αιματοκυλήσει τη Γάζα, συμπίπτει με πρωτοσέλιδα και αφιερώματα στα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ για την πρωτοφανή αύξηση των κρουσμάτων αντισημιτισμού.
Οι εβραϊκές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι «η αντίθεση στις ισραηλινές πολιτικές είναι τώρα δικαιολογία για μίσος κατά των Εβραίων» ή όπως πιο γλαφυρά περιγράφει ο Στέφεν Πόλαρντ, διευθυντής του Jewish Chronicle, «αυτοί οι άνθρωποι δέχθηκαν επίθεση όχι γιατί δήλωναν υποστηρικτές της ισραηλινής κυβέρνησης αλλά γιατί ήταν Εβραίοι, που πήγαιναν στις καθημερινές τους ασχολίες».
«Απεχθής μορφή»
Το Κεντρικό Εβραϊκό Συμβούλιο της Γερμανίας έχει δεχθεί εκατοντάδες κλήσεις μελών που ρωτούν μήπως πρέπει να φύγουν από τη χώρα και ο πρόεδρός του (Κ.Ε.Σ.) Ντίτερ Γκράουμαν κατήγγειλε στον Guardian πως «αυτοί είναι οι χειρότεροι καιροί από τη ναζιστική εποχή. Οταν καλούν να σταλούν στους θαλάμους αερίων οι Εβραίοι, να τους κάψουν, να τους σκοτώσουν, αυτό πια δεν έχει να κάνει με την ισραηλινή πολιτική στη Γάζα. Είναι η πιο απεχθής μορφή αντισημιτισμού».
Οι στατιστικές μοιάζουν αμείλικτες. Πέρσι, πριν από τη σημερινή σφαγή στη Γάζα, έρευνα της Ε.Ε. έδειξε πως το 29% των Εβραίων της Ε.Ε. έχουν σκεφτεί να μεταναστεύσουν γιατί δεν νιώθουν ασφαλείς καθώς δηλώνουν πως αντιμετωπίζουν προσβολές, διακρίσεις και σωματική βία. Τα δύο τρίτα θεωρούν ότι ο αντισημιτισμός είναι πρόβλημα και το 76% ότι έχει επιδεινωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια στις χώρες τους, με μεγαλύτερη επιδείνωση στη Γαλλία, την Ουγγαρία και το Βέλγιο. Και δημοσκόπηση σε 102 χώρες της ADL (εβραϊκή Ενωση Κατά της Δυσφήμησης) έδειξε παρόμοια αποτελέσματα: το 26% έχει βαθιά αντισημιτικές συμπεριφορές απαντώντας «ναι» σε έξι ή περισσότερα από έντεκα αρνητικά στερεότυπα για τους Εβραίους.
«Δεν υπάρχει δικαιολογία γι’ αυτό το κύμα ρατσιστικού εκφοβισμού και βίας. Ο φόβος συγκλονίζει τη βρετανική εβραϊκή κοινότητα», λέει ο Μαρκ Γκάρντνερ της CST, οργάνωσης που αναλαμβάνει την ασφάλεια των βρετανικών εβραϊκών κοινοτήτων. Παρουσιάζοντας έκθεση που δείχνει αύξηση των κρουσμάτων αντισημιτισμού στη Βρετανία κατά 36% το 2013-2014, ενώ μόνο τον Ιούλιο -μετά την ισραηλινή επιχείρηση κατά της Γάζας- σημειώθηκαν 130 κρούσματα, μίλησε για τους Εβραίους της Ευρώπης ως «απειλούμενο είδος».
Οι κοινότητες τώρα επενδύουν σε ασφάλεια και η Εβραϊκή Υπηρεσία δημιούργησε ένα Ταμείο Επείγουσας Αρωγής και έχει διανείμει σχεδόν 4 εκατ. δολάρια για την ενίσχυση της ασφάλειας σε 116 εβραϊκά ιδρύματα σε περισσότερες από 30 χώρες. Και είναι αυτή η ανασφάλεια που λένε ότι τους οδηγεί να εγκαταλείψουν την Ευρώπη και να εγκατασταθούν στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Κίκιερμαν, πρόεδρο του Αντιπροσωπευτικού Συμβουλίου των Γαλλικών Εβραϊκών Θεσμών, το 2011 και το 2012 λιγότεροι από 2.000 Γάλλοι Εβραίοι μετανάστευσαν στο Ισραήλ. Το 2013, μετά την τρομοκρατική επίθεση κατά εβραϊκού σχολείου στην Τουλούζη που στοίχισε τη ζωή επτά ανθρώπων, ανάμεσά τους τέσσερα παιδιά, έφυγαν σχεδόν 3.300 και το πρώτο εξάμηνο φέτος 1.778.
Ο πρωθυπουργός Βαλς έκανε λόγο για έναν «νέο αντισημιτισμό που συνδυάζει την παλαιστινιακή υπόθεση, τον τζιχαντισμό, την απέχθεια προς το Ισραήλ και το μίσος προς τη Γαλλία και τις αξίες της».
Ρητορική του μίσους
Για τον ραβίνο Μάλκα της συναγωγής Μπερίτ Σαλόμ στη Γαλλία, «ο αντισημιτισμός σήμερα κρύβεται πίσω από τον αντισιωνισμό και η ρητορική του μίσους έχει απελευθερωθεί». Αρα για να μην είσαι αντισημίτης πρέπει να υπερασπίζεσαι μια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία, τον σιωνισμό; Παρεμπιπτόντως, στην Παγκόσμια Διάσκεψη κατά του Ρατσισμού στο Ντέρμπαν το 2001, στο σχέδιο της τελικής διακήρυξης εκφραζόταν «βαθιά ανησυχία για την αύξηση των ρατσιστικών πρακτικών του σιωνισμού και του αντισημιτισμού».
Ολα αυτά επενδεδυμένα με την επίκληση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας και την «εκλεπτυσμένη υποδαύλιση της ισλαμοφοβίας», καθώς μιλώντας για το νέο κύμα αντισημιτισμού στην Ευρώπη με αφορμή την επίθεση στη Γάζα δεν παύουν να θυμίζουν ότι «ο τζιχαντισμός είναι ο νέος ναζισμός». Ολα αυτά τη στιγμή που ειδική επιτροπή του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει συσταθεί για να διερευνήσει πιθανά εγκλήματα πολέμου στο Ισραήλ.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Η κριτική στην πολιτική του Ισραήλ δεν είναι αντισημιτισμός
Εχουν υπάρξει πράγματι πολλές ακραίες εκδηλώσεις αντισημιτισμού στην Ευρώπη τον τελευταίο μήνα, που καταδικάστηκαν και από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ. Αλλά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα διογκούμενο κύμα αντισημιτισμού ίδιο με την εποχή του ναζισμού; Ή ανάμεσα στις πολλές καταγγελίες και επισημάνσεις περιλαμβάνονται διαφορετικά πράγματα που απλώς μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα του αντισημιτισμού, βολική για την ακύρωση κάθε κριτικής προσέγγισης των πολιτικών του Ισραήλ;
«Αν πιστέψουμε και αν ευσταθεί η έρευνα της εβραϊκής Ενωσης Κατά της Δυσφήμησης, το 34% των Ανατολικοευρωπαίων και το 24% των Δυτικοευρωπαίων διακατέχονται από αντισημιτικές απόψεις. Δηλαδή η Ευρώπη έχει σχεδόν 167 εκατ. πολίτες που μισούν τους Εβραίους;», παρατηρεί ο Economist.
«Είμαστε η χώρα όπου συντελέστηκε το Ολοκαύτωμα κι έχουμε ξεχωριστή ευθύνη όχι μόνον απέναντι στην ύπαρξη του Ισραήλ αλλά και στην ιστορική μνήμη», εξηγούσε ο Γιόχεν Μπίτνερ της Die Zeit, ξεκαθαρίζοντας: «Αλλά πρέπει να κάνουμε μια διάκριση ανάμεσα στην κριτική των πολιτικών της κυβέρνησης του Ισραήλ, όπως είναι οι βομβαρδισμοί της Γάζας, κάτι που κάνουμε, και στον αντισημιτικό ρατσισμό, δύο πράγματα πολύ διαφορετικά. Με ανησυχεί να σταματήσουν να διαδηλώνουν οι Παλαιστίνιοι της Γερμανίας μήπως και θεωρηθούν αντισημίτες».
Ζητούσαν να σταματήσει το αιματοκύλισμα
Για αρκετούς αναλυτές η συζήτηση για «πρωτοφανές κύμα αντισημιτισμού στη Γερμανία είναι υπερβολική, όπως υποστηρίζει στην Berliner Zeitung ο ερευνητής των φαινομένων αντισημιτισμού, Βόλφγκανγκ Μπεντ: «Προφανώς υπάρχει αντισημιτισμός στη Γερμανία. Είναι αξιοθρήνητο αυτό. Αλλά είναι μια σταθερή στάση μιας μικρής ομάδας της κοινωνίας και σε καμία περίπτωση μια χιονοστιβάδα που ολοένα αυξάνει. Η κριτική στην πολιτική του Ισραήλ δεν είναι ταυτόσημη με τον αντισημιτισμό», επισημαίνει τονίζοντας ότι η πλειονότητα των συνθημάτων των διαδηλωτών δεν ήταν κατά των Εβραίων: ζητούσαν την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, να σταματήσει το αιματοκύλισμα και ο θάνατος παιδιών, ενώ στη μεγαλύτερη από αυτές στο Βερολίνο επικράτησαν τα «Σταματήστε τη γενοκτονία» και «Ισραήλ, δολοφόνος παιδιών».
Ο Πασκουάλ Μπονιφάτσε, διευθυντής του IRIS (Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων), σε συνέντευξή του στη Figaro με αφορμή την απαγόρευση διαδηλώσεων υπέρ της Παλαιστίνης, απαντά σε αυτές τις αιτιάσεις: «Ποια είναι τα όρια; Θα πρέπει τα άρθρα που επικρίνουν τη δράση του Ισραήλ να απαγορευτούν επειδή υποτίθεται ότι συμβάλλουν στον αντισημιτισμό; Υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα σε αντισημιτισμό, αντισιωνισμό, αντιεβραϊσμό και κριτική απέναντι στην ισραηλινή κυβέρνηση και αυτή η σύγχυση καλλιεργείται από θεσμούς της εβραϊκής κοινότητας και κάποιους Εβραίους διανοούμενους. Το να κραδαίνεις την κατηγορία του αντισημιτισμού κάθε φορά που διατυπώνεται μια κριτική κατά της ισραηλινής κυβέρνησης υπηρετεί μόνο την προστασία της τελευταίας. Η τεράστια πλειονότητα αυτών που διακηρύσσουν την αλληλεγγύη τους με τους Παλαιστινίους αντιμάχονται επίσης τον αντισημιτισμό και κάθε μορφής ρατσισμό».
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ο φόβος της απονομιμοποίησης
Οι καταγγελίες για «πρωτοφανή κύμα αντισημιτισμού» έρχονται σε μια στιγμή που το Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να υπολογίζει στην κοινή γνώμη της Ευρώπης και φοβάται μήπως αργά ή γρήγορα θα ακολουθήσουν και οι πολιτικοί της. Ενα τμήμα των επικριτών της ισραηλινής κυβέρνησης κατηγορούν όσους τη στηρίζουν ότι δίνουν έμφαση στην αύξηση του αντισημιτισμού στην Ευρώπη και αλλού για να αποτρέψουν την κριτική για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττει. Το 95% των διαδηλωτών δεν έχει τίποτε εναντίον των Εβραίων, λέει Γάλλος αξιωματούχος. Και ακόμη και στην άνευ όρων σύμμαχο ΗΠΑ οι νέοι αρχίζουν και αμφισβητούν την ισραηλινή εκδοχή των τεκταινόμενων και σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup, η πλειοψηφία των νεότερων των 30 ετών πιστεύει πως οι πράξεις του Ισραήλ στη Γάζα είναι αδικαιολόγητες. Σήμερα για σφαγή και εγκλήματα στη Γάζα δεν μιλούν οι αντισημίτες αλλά τα mainstream media, έστω και με διπλωματική γλώσσα που δεν παύει να υπαινίσσεται όσα ώς πρόσφατα αποσιωπούσε. Στο κύμα των αντιδράσεων κατά του πολέμου που διεξάγει το Ισραήλ, και που συλλήβδην αποκαλεί αντισημιτισμό, φοβούνται την απονομιμοποίησή του, τον εξοστρακισμό του σε ένα κράτος παρία, αναβιώνοντας ισχυρότερη την παλιά ψύχωση της απομόνωσης και της περιτείχισης απέναντι σε έναν κόσμο εξ ορισμού εχθρικό, γράφει ο Economist. Η απονομιμοποίηση αρχίζει και γίνεται «στρατηγική απειλή», λέει ο Εϊνάτ Ουίλφ, Ισραηλινός πρώην βουλευτής και ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικής του Εβραϊκού Λαού (JPPI). Κι όσα κύματα αντισημιτισμού κι αν επικαλείται το Ισραήλ, η διέξοδος από την προοπτική της απονομιμοποίησης περνά μέσα από το τέλος της κατοχής, όπως έμμεσα αναγνωρίζει ο ίδιος ο Μάικλ Χέρζογκ, πρώην υπουργός Αμυνας και επικεφαλής αυτού του προγράμματος του JPPI: «Αν το Ισραήλ κάνει μια πραγματική ειρήνη με τους Παλαιστινίους, η απονομιμοποίηση αναπόφευκτα θα υποχωρήσει».