Της Χριστίνας Πάντζου
Ομάδα γυναικών μάζευε ξύλα σε βουνό της επαρχίας Λαγκμάν στο Αφγανιστάν, τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν αμερικανικό αεροσκάφος έριξε δύο βόμβες, σκοτώνοντας επτά και τραυματίζοντας άλλες τόσες. Ο Γκουλάμ Νουρ, που έχασε τη 16χρονη κόρη του σε αυτό τον βομβαρδισμό, κι άλλοι συγγενείς θυμάτων, ακούγοντας τις διεθνείς δυνάμεις να ισχυρίζονται ότι από την επίθεση σκοτώθηκαν μόνο αντάρτες, μετάφεραν τις σορούς των νεκρών τους στην πρωτεύουσα της επαρχίας. «Επρεπε να τους δείξουμε ότι ήταν γυναίκες αυτές που έχασαν τη ζωή τους».
Μάταιη αναμονή
Ο Νουρ, όπως και οι συγγενείς των χιλιάδων αμάχων που σκοτώθηκαν από αμερικανικές και συμμαχικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, περιμένει να αποδοθεί δικαιοσύνη. Μάταια, όπως αποκαλύπτει έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, που μελέτησε εξονυχιστικά αμερικανικές αεροπορικές επιθέσεις και νυχτερινές επιδρομές, κυρίως των Ειδικών Επιχειρησιακών Δυνάμεων (ΕΕΔ), στο διάστημα 2009-2013, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν διερευνήσει ούτε τιμωρήσει ακόμη και προφανή εγκλήματα πολέμου.
«Παρά τους χιλιάδες θανάτους αμάχων, το αμερικανικό στρατιωτικό σύστημα δικαιοσύνης έχει αποτύχει να καταστήσει υπόλογους τους στρατιώτες του για “μη σύννομους” θανάτους πολιτών και άλλες καταχρήσεις», δήλωσε ο επικεφαλής της οργάνωσης για την Ασία και τον Ειρηνικό, Ρίτσαρντ Μπένετ.
Η έκθεση με τίτλο «Εγκαταλειμμένοι στο Σκοτάδι» διερευνά σε βάθος δέκα ενδεικτικές περιπτώσεις στις οποίες έχασαν τη ζωή τους 140 άμαχοι, ανάμεσά τους έγκυες γυναίκες και 50 παιδιά. Για δύο δε από αυτές, την επίθεση των ΕΕΔ σε κατοικία στην επαρχία Πάτκια το 2010 και τις εξαφανίσεις, τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις στο Νερχ και το Μαϊντάν Σαχρ της επαρχίας Ουαρντάκ (9/2012- 2/2013), υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις για εγκλήματα πολέμου. Ο Κάντι Αγκχα, πρώην κρατούμενος των ΕΕΔ στο Νερχ στα τέλη του 2012, μίλησε για καθημερινά βασανιστήρια: «Τέσσερα άτομα με χτυπούσαν με καλώδια. Εδεναν τα πόδια μου και χτυπούσαν τις πατούσες μου με ένα ξύλο. Μου έριχναν μπουνιές και κλοτσιές. Με κρατούσαν βυθισμένο σε βαρέλι με νερό και μου έκαναν ηλεκτροσόκ». Κατέθεσε επίσης ότι τέσσερις από τους συγκρατούμενούς του έχασαν τη ζωή τους εκείνο το διάστημα, ανάμεσά τους ο Σαγέντ Μουχαμέντ, στου οποίου τον φόνο υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας.
Οι αμερικανικές στρατιωτικές αρχές απορρίπτουν τις κατηγορίες και επιμένουν πως «λαμβάνουμε σοβαρότατα υπόψη μας κάθε καταγγελία για ανάρμοστη συμπεριφορά του προσωπικού μας». Αλλά οι όποιες έρευνες διεξάγονται σε απόλυτη μυστικότητα και τα στρατοδικεία στηρίζονται στις καταθέσεις των ίδιων των στρατιωτών για τα συμβάντα. «Κανένας στρατιωτικός ανακριτής δεν ήρθε να μας ρωτήσει», κατήγγειλε στη διεθνή οργάνωση ο Ραφιουντίν Κασκάκιν, πατέρας ενός 16χρονου που σκοτώθηκε μαζί με άλλους οκτώ αμάχους στη διάρκεια επιδρομής των ΕΕΔ εναντίον της οικίας της οικογένειας το 2010. «Δεν ξέρουμε καν αν υπήρξε ανάκριση. Μας άφησαν στο σκοτάδι, και παραμένουμε στο σκοτάδι». Οπως ο Κασκάκιν, έτσι και 123 από τους 125 συγγενείς και αυτόπτες μάρτυρες αμερικανικών επιθέσεων με θύματα αμάχους που μίλησαν στη Διεθνή Αμνηστία, δεν είχαν κληθεί να καταθέσουν από τις αμερικανικές στρατιωτικές αρχές.
Κανένας δεν έχει διωχθεί ποινικά για οποιαδήποτε από αυτά τα δέκα περιστατικά, ενώ συνολικά από το 2009 έχουν διεξαχθεί μόνο έξι δίκες εναντίον Αμερικανών στρατιωτών.
