Εκπλήξεις και άγνωστα έργα του Ρόι Λίχτενσταϊν στην «Tate Modern»
Μια άγνωστη ταινιούλα μόλις ενός λεπτού, που γύρισε και μοντάρισε στο Χόλιγουντ, προβάλλεται στη μεγάλη αναδρομική του εμβληματικού ζωγράφου της ποπ αρτ
Αν δεν υπήρχε ο Ρόι Λίχτενσταϊν ίσως τα κόμικς να μην αναγνωρίζονταν ως 9η τέχνη. Κι όμως, ο εμβληματικός ζωγράφος της ποπ αρτ, που έδωσε μνημειακή διάσταση στις εικόνες των κόμικς, είχε κι άλλους άσσους στο μανίκι του. Τους αποκαλύπτει η πιο μεγάλη και αντιπροσωπευτική αναδρομική έκθεση, που εγκαινιάζεται, 16 χρόνια μετά τον θάνατό του, στις 21 Φεβρουαρίου στην «Tate Μodern» του Λονδίνου. Περιλαμβάνει 125 από τα πιο γνωστά έργα του καθώς και εκπλήξεις: Κεραμικά γλυπτά του σε ύφος αρ ντεκό, άγνωστα έργα της τελευταίας περιόδου, με γυναικεία γυμνά και κινεζικά τοπία σε απαλά χρώματα.
Πρώτη φορά θα προβληθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος κι ένα φιλμάκι του Αμερικανού καλλιτέχνη, μόλις ενός λεπτού, με τίτλο «Τρία τοπία». Πρόκειται για τρεις σκηνές από τον ωκεανό του Λονγκ Αϊλαντ, μια τροπική δεξαμενή ψαριών και έναν ουρανό ζωγραφισμένο με κουκκίδες. Εικόνες με θάλασσα, σύννεφα και γλάρους δημιουργούν μια υπνωτική, σχεδόν ψυχεδελική κατάσταση. Ειδικά για το φιλμάκι ο Λίχτενσταϊν είχε πάει το 1971 στο Λος Αντζελες, στα στούντιο της Universal, όπου πήρε μαθήματα μοντάζ και ειδικών εφέ. Στη συνέχεια έκανε τη σύνθεσή του στο παλιό καμαρίνι του κωμικού Τζακ Μπένι, που μετατράπηκε προσωρινά σε στούντιο. Γρήγορα όμως κατάλαβε ότι δεν ήθελε να πειραματιστεί με τα νέα μέσα και επέστρεψε στην αγαπημένη του ζωγραφική…
Μέσα από βίντεο και διαλέξεις ,που θα πλαισιώσουν την έκθεση, οι επισκέπτες θα μάθουν πώς λειτουργούσε ο θρυλικός ζωγράφος. Για παράδειγμα, πώς διαχώριζε τα «τέλεια» από τα «ημιτελή» έργα, πώς γυρνούσε τους τεράστιους πίνακές του ακόμα και ανάποδα για να τους δει από διαφορετικές πλευρές. Γιατί ενδιαφέρθηκε για την ιστορία της τέχνης και θαύμαζε ξένα προς αυτόν ρεύματα, όπως ο φουτουρισμός, ο σουρεαλισμός και ο γερμανικός εξπρεσιονισμός.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Λίχτενσταϊν υπήρξε πρωτοπόρος σε μια τεχνική, που έδινε την εντύπωση της εκτύπωσης, ενώ ήταν φτιαγμένη με το χέρι. Επηρεασμένος από τον κόσμο των μίντια, των κόμικς και των διαφημίσεων, εξερεύνησε τη σχέση πρωτότυπου και αναπαράστασης, υψηλής και εμπορικής τέχνης.
Κορυφαία έργα όπως το «Look Mickey Look», που έκανε το 1961, σε ηλικία 38 ετών, ανοίγοντας νέους δρόμους στην αμερικανική τέχνη, θα παρουσιαστούν στην «Τate Modern». Μαζί με πρώιμα έργα του, όπου απεικόνιζε καθημερινά αντικείμενα μόνον με άσπρο και μαύρο χρώμα, αναζητώντας έμπνευση ακόμα και στις σελίδες του αμερικανικού «χρυσού οδηγού».
Ασφαλώς δεν θα λείψουν οι ρομαντικές, ερωτοχτυπημένες ηρωίδες του, οι σκληροί, δυναμικοί άντρες και οι σκηνές πολέμου, που εδραίωσαν τη φήμη του. Ο Λίχτενσταϊν χρησιμοποίησε στιγμιότυπα από δημοφιλή κόμικς του 1950, κάνοντας μικρές αλλά σημαδιακές αλλαγές, τόνισε το περίγραμμα, τα χρώματα, τις ατάκες. «Η μικρή διαφορά έχει σημασία», έλεγε. Ακόμα, περιόρισε τα χρώματά του στα τέσσερα βασικά μελάνια εκτύπωσης και χρησιμοποίησε τις κουκκίδες Ben Day, ένα σύστημα που αυξάνει το τονικό εύρος με ένα διάστικτο φιλμ.
Από τους πιο διανοούμενους ζωγράφους της γενιάς του, μέσα από φαινομενικά ανώδυνα θέματα, έθιξε το θέμα της μαζικής κουλτούρας, με δυνατές εικόνες, σύμβολα, χιούμορ και δόσεις ειρωνείας. Τα μνημειώδη έργα του εντυπώνονται με την πρώτη ματιά.
INFO: «Lichtenstein: A Retrospective», στην «Τate Modern» του Λονδίνου, από 21 Φεβρουαρίου έως 27 Μαΐου.
