Της Αρχοντίας Κάτσουρα
Τα Σαββατοκύριακα του Αυγούστου η πόλη αδειάζει. Περισσότερο από τις υπόλοιπες μέρες. Κι αυτοί που δεν έχουν πάει διακοπές όλο και κάποια παραλία βρίσκουν κοντινή να δροσιστούν με τον τρόπο που μόνο το θαλασσινό νερό μπορεί να προσφέρει. Ειδικά τα πρωινά, νωρίς, όταν ακόμα η ζέστη δεν είναι πολλή και οι περισσότεροι είτε κοιμούνται είτε πίνουν τον πρωινό καφέ τους, οι δρόμοι προσφέρουν μια γαλήνη πολύτιμη και ανεκτίμητη: στους κεντρικούς δρόμους το μόνο που βλέπεις είναι τα αραιωμένα δρομολόγια των λεωφορείων και, πού και πού, κανένα ιδιωτικό αυτοκίνητο, ενώ στα στενά δεν ακούγεται σχεδόν τίποτα.
Οι θέσεις στάθμευσης, για τις οποίες τον υπόλοιπο χρόνο γίνεται μάχη, είναι άδειες και ξαφνικά οι στενοί δρόμοι της πόλης μοιάζουν φαρδιοί και άνετοι, ακόμα και καθαροί. Τα πεζοδρόμια είναι ελεύθερα για να περάσεις, μπορείς να κινηθείς χωρίς να κάνεις οχτάρια ανάμεσα σε παρκαρισμένες μηχανές, και τα δέντρα, σαν να αναπνέουν απελευθερωμένα, μοιάζουν λίγο πιο πράσινα, λίγο πιο ζωντανά, λίγο πιο νέα. Στις γειτονιές όπου ακόμα υπάρχουν κήποι –συνήθως μικροί, απομεινάρια μιας άλλης εποχής, σπανιότερα στις πιλοτές των πολυκατοικιών– τη μύτη σου μπορεί να γαργαλήσει ευχάριστα το άρωμα από γιασεμί ή αγιόκλημα. Μπορεί μάλιστα να τους ανακαλύψεις σε σημεία που δεν το φανταζόσουν.
Ο περίπατος προσφέρει την ευκαιρία να παρατηρήσεις την Αθήνα καθαρή από τους θορύβους, την πολυκοσμία και το άγχος της καθημερινότητας, που αυτές τις ημέρες σαν να λειαίνεται, χαυνωμένο από τη ζέστη ή πλανημένο από τη γαλήνη. Οι σκέψεις –ζαλισμένες κι αυτές– τρέχουν σε πράγματα λίγο πιο ευχάριστα, ενίοτε νοσταλγικά. Ακόμα και τα περισσότερο θορυβώδη σημεία της πόλης αποκτούν μια όψη πιο ανθρώπινη, σαν και αυτά να ανακουφίζονται από την απουσία του πλήθους και των οχημάτων και σε αφήνουν καμιά φορά να σκεφτείς ότι πριν από τη μεγάλη αστικοποίηση, η πόλη κάπως έτσι θα ήταν, όπως τη βλέπουμε στις ασπρόμαυρες ταινίες.
Τα μεσημέρια είναι πολύ ζεστά και –εκτός αν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος– οι λίγοι «φύλακες» του άστεως μαζεύονται στη δροσιά και την ησυχία του σπιτιού τους, με ένα ελαφρύ γεύμα και λίγο μεσημεριανό ύπνο. Πότε πότε, μπορεί να ακούσεις φευγαλέα ένα παλιό λαϊκό τραγούδι από κάποιο ραδιόφωνο στην απέναντι πολυκατοικία, ένα μωρό να κλαίει ή μερικά παιδιά –άραγε αυτά πώς ξέμειναν πίσω;– να περπατούν και να γελούν στον δρόμο. Κι ύστερα πάλι ησυχία…
Τα απογεύματα, βέβαια, και κυρίως το βράδυ, όταν ο ήλιος πέφτει και η θερμοκρασία είναι περισσότερο υποφερτή, όλα ζωντανεύουν: τα ζευγάρια βγαίνουν βόλτα, λίγο περισσότερα παιδιά ξεθαρρεύουν και τρέχουν για παιχνίδι στις παιδικές χαρές και οι παρέες –πιστέψτε το, είναι αρκετές– συναντιούνται σε όσα στέκια έχουν μείνει ανοιχτά, έτοιμα να φιλοξενήσουν τους εναπομείναντες και πρόθυμα να ακούσουν τις κουβέντες για τις διακοπές που τέλειωσαν, αυτές που θα έρθουν καθυστερημένα ή για εκείνες που φέτος δεν ήταν εφικτό να γίνουν… Θα γεμίσουν με γέλια και φωνές και κάποια μπαλκόνια, ενώ τα αδέσποτα θα βρουν την ευκαιρία να πάρουν λίγο χώρο παραπάνω από αυτόν που τους επιτρέπουμε τον υπόλοιπο καιρό.
Είναι παράξενο, βέβαια. Οσο κι αν αυτή η εικόνα μοιάζει ειδυλλιακή, οι περισσότεροι αν τους ρωτήσεις θα σου πουν ότι θα ήθελαν να βρίσκονται μακριά, κάπου αλλού, σε ένα νησί, σε μια παραλία. Οσοι ζούμε εδώ και δεν αντέχουμε την πόλη, τους βίαιους ήχους των αυτοκινήτων, τη συμφόρηση και το καυσαέριο, το στρίμωγμα στα μέσα μεταφοράς και τον κόσμο που σ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου τρέχει σαν αφηνιασμένος, την εγκαταλείπουμε όλοι μαζί, αυτό τον ίδιο μήνα, για να ξαναβρεθούμε αλλού. Σαν να αποζητούμε αυτό που μας ενοχλεί, σαν να μην μπορούμε να χαλαρώσουμε τους ρυθμούς μας, να μην αντέχουμε την ηρεμία.
Η Αθήνα, όμως, είναι τόσο όμορφη τον Αύγουστο, και μην το πείτε πουθενά…
