Της Ελλης Πάνου

Παλαιστίνιοι συνεχίζουν να γυρνάνε στα ερειπωμένα από τους βομβαρδισμούς σπίτια τους, αναζητώντας εναπομείναντα προσωπικά αντικείμενα. Την ίδια στιγμή το Ισραήλ δίνει μάχη για να εμποδίσει τον ΟΗΕ να ερευνήσει το καθεστώς υπό το οποίο πραγματοποιήθηκαν οι βομβαρδισμοί στη Γάζα

Οχυρωμένοι στις θέσεις τους Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι διαπραγματεύονταν στο Κάιρο σχεδόν μέχρι την εκπνοή της τελευταίας εκεχειρίας τα μεσάνυχτα, εν μέσω αλληλοσυγκρουόμενων πληροφοριών για το εάν έχει υπάρξει ή όχι κάποια θετική κατάληξη. Μέχρι τα μεσάνυχτα Ισραηλινοί αξιωματούχοι έλεγαν ότι δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία για νέα εκεχειρία, ενώ πιο αισιόδοξοι εμφανίζονταν Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι που άφηναν να διαρρεύσει ότι παρότι «δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε κοινά αποδεκτό κείμενο», το κλίμα είναι θετικό για να ανακοινωθεί ένα πλαίσιο συνεννόησης -μια «διακήρυξη προθέσεων», όπως έγραψε χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Haaretz»- χωρίς συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τα κρίσιμα, ακανθώδη θέματα. Τελικά, αυτό που φαίνεται ότι αποφασίστηκε, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές ασφαλείας, είναι η παράταση της εκεχειρίας κατά 24 ώρες.

Απειλούν με νέους βομβαρδισμούς

«Είμαστε έτοιμοι για κάθε σενάριο» είχε προειδοποιήσει νωρίτερα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε συνάντηση με τον υπουργό Αμυνας και ανώτατους αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων στη ναυτική βάση στο Ασντόντ. Ο στρατός θα απαντήσει με εντατικούς βομβαρδισμούς, εάν ξαναρχίσει ο ρουκετοπόλεμος από τη Γάζα, απείλησε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, με τον υπουργό Αμυνας, Μοσέ Αγιαλον, να υπερθεματίζει: «Η Χαμάς», είπε, «δεν θα μας σύρει σε έναν πόλεμο φθοράς. Κι εάν το αποπειραθεί, θα εισπράξει διπλή… μερίδα από εμάς».

Κι ενώ οι δύο πλευρές, παρά τη ρητορική, προς το παρόν δείχνουν να συζητούν, στα συντρίμμια της Γάζας έχει ξεσπάσει μια άλλη μάχη, με απώτερο σκοπό, όπως φαίνεται, να μην αρχίσει ποτέ η έρευνα για πιθανά εγκλήματα πολέμου από τον ΟΗΕ. Ο πρόεδρος της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υποτίθεται ότι θα αναλάβει το έργο, ο Καναδός καθηγητής Ουίλιαμ Σάμπας, έγινε στόχος εκστρατείας δυσφήμησης και λασπολογίας πριν ακόμα αναλάβει τα καθήκοντά του. Ολοσέλιδες καταχωρίσεις σε μεγάλες εφημερίδες, όπως οι «New York Times», η «Wall Street Journal» και η «Washington Post», τον εμφάνιζαν ως «απολογητή του Ιράν και ανίκανο να αφήσει κατά μέρος τις «αντι-ισραηλινές προκαταλήψεις του».

Επικεφαλής αυτής της «προσπάθειας» συκοφάντησής του είναι ο ραβίνος Σμούλεϊ Μπότιτς, ο οποίος στην αντίστοιχη καταχώριση που έχει αναρτήσει στη σελίδα του στο Facebook έχει ήδη συγκεντρώσει πάνω από 30.000 θετικά σχόλια. Ο Σάμπας δεν έχει καταφέρει ακόμα να συγκροτήσει την ομάδα του και ήδη ανησυχεί για το εάν θα επιτραπεί στους μελλοντικούς συνεργάτες του η πρόσβαση στις επίμαχες περιοχές, τόσο στη Γάζα όσο και στο Ισραήλ.

Από την άλλη πλευρά, όπως γράφει η «Guardian», το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δείχνει να αναβάλλει επίμονα να ανοίξει τη δική του έρευνα για εγκλήματα πολέμου στη Γάζα, λόγω των έντονων «δυτικών» και ισραηλινών πιέσεων προκειμένου να «θάψει» τις φιλοδοξίες του αυτές. Το θέμα είναι τόσο καυτό που έχει μπει και στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων στο Κάιρο -σημειώνει η εφημερίδα-, καθώς μια απόφαση από το Δικαστήριο θα έχει ευρείες επιπτώσεις: δεν θα εξετάσει απλώς πιθανά εγκλήματα από τον ισραηλινό στρατό, τη Χαμάς και άλλες ισλαμικές οργανώσεις στη διάρκεια του πολέμου, αλλά θα αποφανθεί και για το θέμα των ισραηλινών οικισμών στα παλαιστινιακά εδάφη, για το οποίο θα πρέπει να αποδοθούν ευθύνες στην ισραηλινή ηγεσία, δεδομένου ότι σύμφωνα με την ιδρυτική συνθήκη του Διεθνούς Δικαστηρίου, ήδη θεωρείται έγκλημα πολέμου «η μεταφορά, απευθείας ή έμμεσα, από μια κατοχική δύναμη πληθυσμού της σε εδάφη που κατέχει».

Απαγόρευσαν τη διέλευση

Το πόσο αντιδρά το Ισραήλ σε κάθε έρευνα γύρω από τη σαρωτική επιχείρησή του στη Γάζα φάνηκε και από την απόφαση της κυβέρνησής του να απαγορεύσει σε εργαζόμενους στη Διεθνή Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τη διέλευση στη Γάζα για να κάνουν τη δική τους καταγραφή των γεγονότων.

Οι αρχές επικαλέστηκαν επιεικώς γελοία γραφειοκρατικά κωλύματα, όπως ότι το πέρασμα Ερέζ είναι κλειστό μέχρι νεωτέρας και ότι οι δύο διεθνείς οργανώσεις δεν βρίσκονται στη λίστα των ανθρωπιστικών οργανώσεων του υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων.

Στους ερευνητές του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει απαγορευτεί η είσοδος στη Γάζα μέσω του περάσματος Ερέζ από το 2006, ενώ για τη Διεθνή Αμνηστία η απαγόρευση ισχύει από το 2012. Στην πραγματικότητα βέβαια, γράφει η «Haaretz», το πέρασμα Ερέζ ως επί το πλείστον ήταν και παραμένει ανοικτό σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχείρησης «Προστατευτική Παρυφή», δηλαδή από τις 8 Ιουλίου.