Η ζωή συνεχίζεται ανάμεσα στους τάφους για τους ρωσόφονους αυτονομιστές του Ντόνετσκ REUTERS/Maxim Shemetov
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Αν όχι προς επίλυση της ουκρανικής κρίσης -μια και αυτή είναι σύνθετη και δείχνει ότι θα αργήσει- ο χρόνος μετρά πλέον αντίστροφα για μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις της, εν μέσω έντονης κινητικότητας στο στρατιωτικό και το διπλωματικό πεδίο…
Προτού πάντως το κέντρο βάρους μετακυλιστεί στο δεύτερο, τις εξελίξεις μονοπωλεί το πρώτο. Στα προπύργια των αυτονομιστών, στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, οι μάχες έχουν αγριέψει. Μόνο μέσα στο τελευταίο 24ωρο σκοτώθηκαν 16 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 6 άμαχοι.
Τρεις ήταν πρόσφυγες, ανάμεσά τους ένα παιδί πέντε ετών, που προσπαθούσαν να εγκαταλείψουν το πολιορκούμενο από τον ουκρανικό στρατό Λουγκάνσκ και σκοτώθηκαν όταν το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν χτυπήθηκε από σφαίρες. Το Κίεβο έσπευσε να επιρρίψει την ευθύνη και γι’ αυτό το αιματηρό επεισόδιο στους αντάρτες, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι κατέσχεσε έξω από το Λουγκάνσκ δύο εγκαταλελειμμένα τεθωρακισμένα του ρωσικού στρατού, γεμάτα επίσημα έγγραφα Ρώσων στρατιωτών. Η Μόσχα βέβαια διαψεύδει…
Αίτημα στο Συμβούλιο Ασφαλείας
Και στον αντίποδα, κάλεσε χθες το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να ζητήσει την άμεση εφαρμογή εκεχειρίας στα ανατολικά της Ουκρανίας, καθώς όλα έδειχναν πως σήμερα -έπειτα από μία εβδομάδα καθήλωσης στη μεθοριακή γραμμή- η πρώτη φάλαγγα της ρωσικής εφοδιοπομπής θα άρχιζε επιτέλους το ταξίδι της προς το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πολιορκημένους.
Στο αίτημά της η Ρωσία υπογράμμιζε τον κίνδυνο προβοκάτσιας κατά του ανθρωπιστικού κομβόι. Για πρώτη φορά, εν τω μεταξύ, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) -που έχει αναλάβει υπό την αιγίδα της την όλη διαδικασία- κατηγόρησε χθες ανοιχτά το Κίεβο για κωλυσιεργία. «Αποφάσεις της τελευταίας στιγμής από την ουκρανική πλευρά καθυστέρησαν τη διαδικασία», ανέφερε χαρακτηριστικά στο Reuters ο εκπρόσωπος της οργάνωσης, Γιούαν Γουάτσον.
Ανάλογα παρελκυστική στάση φαίνεται πάντως ότι επιφυλάσσει το Κίεβο και στις κρίσιμες διπλωματικές διαβουλεύσεις για το ουκρανικό, που εγκαινιάζει ατύπως το Σάββατο με την επίσκεψή της στο Κίεβο η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ και θα κορυφωθούν την Τρίτη, στη σύνοδο κορυφής μεταξύ Ε.Ε., Ρωσίας και Ουκρανίας στο Μινσκ της Λευκορωσίας.
Χθες, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο προανήγγειλε λίγο – πολύ ότι θα ζητήσει από τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, να αναλάβει δράση ώστε οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές να αποσυρθούν από το ανατολικό τμήμα της χώρας του. «Είμαι βέβαιος ότι θα το καταφέρουμε», τόνισε σε ανακοίνωσή του. Και αφού είχε ήδη προαναγγείλει μέσω εκπροσώπου του τη διάλυση της ουκρανικής Βουλής -ίσως και αυτήν την Κυριακή, ανήμερα της εθνικής Ημέρας της Ανεξαρτησίας- και προκήρυξη βουλευτικών εκλογών τον Οκτώβριο, πέρασε σε πιο εθνικούς και προεκλογικούς τόνους.
«Προκειμένου να έχουμε στέρεες θέσεις στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις είναι απαραίτητο να είμαστε ισχυροί, να έχουμε εξασφαλίσει την ενότητα του λαού, μια ισχυρή χώρα, έναν ισχυρό στρατό», αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο Ποροσένκο. «Είμαστε ικανοί να προασπίσουμε την εθνική μας κυριαρχία, την ανεξαρτησία μας και την εδαφική μας ακεραιότητα. Σήμερα πολεμάμε για την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Μαζί θα νικήσουμε χωρίς αμφιβολία».
Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, επισημαίνει το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο πηγές του στη Γερμανία. «Επειτα από μήνες κλιμακούμενων πιέσεων στον Βλαντίμιρ Πούτιν», αναφέρει,«η ανησυχία εντείνεται στο Βερολίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι μια ολοκληρωτική στρατιωτική επιτυχία των Ουκρανών στα ανατολικά μειώνει τις πιθανότητες ο Ρώσος ηγέτης να βγει με ψηλά το κεφάλι από αυτήν την κρίση».
Το λάθος του Κρεμλίνου
To διακύβευμα είναι μια σπασμωδική αντίδραση του Κρεμλίνου, εάν όχι στρατιωτική -που δεν θεωρείται πιθανή, αλλά ούτε και εντελώς απίθανη-, τότε πιθανόν στο εμπορικό και ενεργειακό πεδίο. «Ως εκ τούτου», γράφει το Reuters, «οι διπλωματικές προσπάθειες έχουν αλλάξει πια κατεύθυνση, με νέο στόχο ο Ποροσένκο να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να αποφύγει μια ταπεινωτική ήττα των αυτονομιστών, που θα μπορούσε να προκαλέσει μία σκληρή απάντηση από τον Πούτιν».
Ετσι, στην αυριανή επίσκεψή της στο Κίεβο η Μέρκελ «αναμένεται να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να πείσει τον Ποροσένκο και τους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές -που πιέζουν για στρατιωτική επέλαση και συντριβή της αυτονομιστικής εξέγερσης στα ανατολικά εδάφη- να σκεφτούν καλά τις συνέπειες μίας τέτοιας πορείας».
Αυτό βέβαια θα κριθεί από πολλά. Από τις διαβεβαιώσεις που θα δώσει η Ρωσία στη σύνοδο της Τρίτης. Από το παζάρι μεταξύ Μόσχας, Ουκρανίας και Ε.Ε. σε θέματα «ενεργειακής ασφάλειας», που περιλαμβάνονται στην ατζέντα του Μινσκ. Πιθανόν όμως και από τη συνολική στάση της διεθνούς κοινότητας και ιδιαίτερα του ΔΝΤ που -όπως αναφέρουν σε χθεσινό άρθρο τους οι Financial Times- βλέπει στο Κίεβο ακόμη ένα σκληρό μνημόνιο να πηγαίνει στα βράχια, φλερτάροντας ολοένα περισσότερο με μια γενναία αναδιάρθρωση χρέους.
Ηδη χθες ο Ουκρανός υπουργός Οικονομικών, Πάβλο Σερεμέτα, υπέβαλε μια οργισμένη παραίτηση, με διαμαρτυρίες για την απουσία μεταρρυθμίσεων και προβλέψεις για βαθιά ύφεση 6-7% για φέτος. Αυτό ένεκα και των μαχών στα ανατολικά -όπου βρίσκεται η βαριά εγχώρια βιομηχανία-, υπό την προϋπόθεση ότι ο εμφύλιος δεν θα χρονίσει και με την υπόθεση ότι ο βαρύς ουκρανικός χειμώνας δεν θα αρχίσει «στεγνός» σε ενεργειακή τροφοδοσία…
