Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Η χειραψία των προέδρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας χθες στο Μινσκ, στη δεύτερη αυτή συνάντησή τους μέσα σε δύο μήνες, δεν ήταν μεν εγκάρδια, ούτε όμως και ψυχρή, παρά τη συγκυρία. Το γεγονός ότι αργά το βράδυ είχαν τελικά κατ’ ιδίαν συνομιλίες, άφησε να φανεί μία αχνή αχτίδα ελπίδας. Κι όπως επισήμαναν απεσταλμένοι διεθνών ΜΜΕ στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, σχεδόν τίποτε στην κρίσιμη σύνοδο κορυφής μεταξύ Ε.Ε., Ρωσίας και Ουκρανίας δεν θύμιζε σε ένταση την εμπόλεμη κατάσταση στα ανατολικά ουκρανικά εδάφη…
Στη στρογγύλη τράπεζα της συνόδου -όπου μετείχαν επίσης η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον, συνοδευόμενη από τους Ευρωπαίους επιτρόπους Ενέργειας και Εμπορίου, καθώς και οι πρόεδροι της Λευκορωσίας και του Καζακστάν (ως μέλη της Τελωνειακής Ενωσης μαζί με τη Ρωσία)- «ο Ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο ακουγόταν αναπάντεχα συγκρατημένος, χωρίς αναφορές στη ρωσική επιθετικότητα», μετέδιδε χθες στο Twitter η απεσταλμένη του Associated Press, Ναταλία Βασίλιεβα, την ώρα που το Κίεβο είχε ήδη δημοσιοποιήσει βίντεο με «ομολογίες» Ρώσων στρατιωτών που συνελήφθησαν στην Ουκρανία.
Περιφρούρηση των συνόρων
Χωρίς καν να το μνημονεύσει, ο Πέτρο Ποροσένκο ζήτησε βέβαια τον τερματισμό της αποστολής ρωσικού εξοπλισμού στους ρωσόφωνους αυτονομιστές της Ουκρανίας, ρίχνοντας το βάρος του στην αυστηρή περιφρούρηση των ρωσο-ουκρανικών συνόρων. Αλλά ο Πούτιν, γράφει η Βασίλιεβα, «έκανε σαν να μην έβλεπε τον “ελέφαντα που υπήρχε μέσα στο δωμάτιο”, κομπάζοντας για το εμπόριο και κάνοντας μόνο φευγαλέες αναφορές στις μάχες».
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι σήμερα [η ουκρανική κρίση] δεν μπορεί να επιλυθεί μέσω μιας περαιτέρω κλιμάκωσης της στρατιωτικής δράσης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ζωτικής σημασίας συμφέροντα των νοτιοανατολικών επαρχιών της χώρας και χωρίς έναν ειρηνικό διάλογο με τους εκπροσώπους τους», τόνισε ο Ρώσος πρόεδρος. Και πέρασε αμέσως στο «ψητό», επαναφέροντας ουσιαστικά την ουκρανική κρίση στο σημείο της αφετηρίας.
Μίλησε, λοιπόν, για οικονομική ζημία της χώρας του από την εμπορική συμφωνία μεταξύ Κιέβου και Ε.Ε., που θα επικυρωθεί τον Σεπτέμβριο, αποτιμώντας την στα 100 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 2 δισ. ευρώ). Η Μόσχα «πάντα σεβόταν και σέβεται» τις επιλογές των κρατών, όμως αυτές «δεν θα πρέπει να γίνονται εις βάρος άλλων». Εξ ου και «σε αυτή την περίπτωση η Ρωσία δεν μπορεί να μείνει αδρανής. Θα αναγκαστούμε να λάβουμε αποφασιστικά μέτρα για να προστατεύσουμε την αγορά μας», υπογράμμισε ο Πούτιν, πετώντας στο τραπέζι το «χαρτί» των εμπορικών αντιποίνων.
Ο Ποροσένκο αποπειράθηκε να αφήσει ανοιχτή την «πόρτα» και στην Ευρωπαϊκή και στην Τελωνειακή Ενωση που ερίζουν για την ουκρανική αγορά -προοπτική στην οποία η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ έχει ήδη δηλώσει υπό όρους θετική. Προς το παρόν, ο Πούτιν ξεκαθάρισε στον Ουκρανό ομόλογό του ότι δεν μπορεί να πατά ταυτόχρονα σε αυτές τις δύο βάρκες, εντείνοντας έτσι τις πιέσεις στο Κίεβο, που παρά το μνημόνιο με το ΔΝΤ φλερτάρει ανοιχτά με τη χρεοκοπία.
Προφανώς, «οι συνομιλίες ήταν δύσκολες», δήλωσε με το πέρας της τριμερούς συνόδου ο «οικοδεσπότης» της, Λευκορώσος πρόεδρος, Αλεξάντερ Λουκασένκο. «Οι θέσεις των δύο πλευρών διαφέρουν, σε κάποια σημεία θεμελιωδώς. Ολοι συμφωνήσαμε στην ανάγκη αποκλιμάκωσης και στην απελευθέρωση των αιχμαλώτων», υπογράμμισε. Η βαρόνη Αστον εμφανίστηκε πιο αισιόδοξη. «Το κλίμα ήταν θετικό. Υπήρχε η αίσθηση ότι είναι ευθύνη όλων να κάνουν ό,τι μπορούν για να βρεθεί μία λύση», είπε στους δημοσιογράφους. Προφανώς, το Μινσκ είναι μόνον η αρχή…
