Του Κώστα Τσάβαλου
Τον κίνδυνο να παιχθεί ένα νέο σίριαλ γύρω από την «αμαρτωλή» ιστορία των greek statistics, η οποία στοίχισε ακριβά στην αξιοπιστία της χώρας και τους Ελληνες φορολογούμενους, ενδέχεται να προκαλέσει η μελέτη για τα στατιστικά στοιχεία των ελλειμμάτων και του χρέους, που ετοιμάζει η Eurostat για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ενδοσκόπηση στο «χρονοντούλαπο» της τελευταίας εικοσαετίας (από το 1995 και εντεύθεν) δεν αποκλείεται να επαναφέρει στο προσκήνιο το μείζον θέμα του «μαγειρέματος» των ελληνικών στατιστικών στοιχείων για τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, υπόθεση που πυροδότησε τα τελευταία χρόνια πλείστες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.
Από την περίοδο πριν από την ένταξη της χώρας στο ευρώ το 2002, με τα περιβόητα swaps της κυβέρνησης Σημίτη και την Goldman Sacs, μέχρι την «απογραφή» Αλογοσκούφη και το «πείραγμα» των στοιχείων του 2009, που οδήγησαν την Ελλάδα στα μνημόνια της τρόικας, έλαβε χώρα μια σκληρή αντιπαράθεση εντός και εκτός συνόρων για την αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων. Η ανακίνηση του θέματος, με αφορμή τη σχεδιαζόμενη μελέτη, δεν αποκλείεται να βγάλει στην επιφάνεια κρυμμένους «σκελετούς», οι οποίοι θα προκαλέσουν νέο κύμα αναθεωρήσεων των στοιχείων, αν και στην πραγματικότητα αυτή η διαδικασία δεν σταμάτησε ποτέ και δεν πρόκειται να λήξει σύντομα.
Νέο σύστημα (ESA 2010)
Οσον αφορά το θέμα της μελέτης, θα καταρτιστεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ευρωπαϊκού λογιστικού συστήματος καταγραφής των εθνικών λογαριασμών (ESA 2010 και αφορά μακροοικονομικά και δημοσιονομικά μεγέθη). Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) θα πρέπει να αποστείλει τα αναθεωρημένα στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) έως τις 30 Σεπτεμβρίου, με στόχο να ανακοινωθούν από την τελευταία στις 21-22 Οκτωβρίου, όπως ισχύει για όλες της χώρες της Ευρώπης.
Η συγκεκριμένη εργασία έχει δύο σκέλη: την αναθεώρηση των χρονοσειρών για το ΑΕΠ και την αναθεώρηση των στοιχείων του ελλείμματος και του χρέους από το 1995 έως το 2013. Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στα στοιχεία του ΑΕΠ, η ΕΛΣΤΑΤ είναι εντός χρονοδιαγράμματος και, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αναμένεται να υπάρξει κάποιο πρόβλημα.
Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο και για την αναθεώρηση των στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος. Μόλις τώρα το υπουργείο προχώρησε στη σύσταση ομάδας που θα αναλάβει να συγκεντρώσει αρχικά και να διαθέσει στη συνέχεια τα στοιχεία για μια σειρά κωδικούς που εγγράφονται στον προϋπολογισμό.
Τι αλλάζει
Με το νέο σύστημα (ESA 2010) αλλάζουν ορισμένα κριτήρια στο πώς αποτυπώνονται λογιστικά κάποια μεγέθη του προϋπολογισμού.
Για παράδειγμα, μεταβάλλονται τα κριτήρια βάσει των οποίων περιλαμβάνονται στη γενική κυβέρνηση οι ΔΕΚΟ, αλλάζει ο τρόπος καταγραφής των αμυντικών δαπανών κ.λπ. Από τις αλλαγές αυτές εκτιμάται ότι θα προκύψουν διαφορετικά αποτελέσματα για το ύψους του ελλείμματος και του χρέους από το 1995 έως το 2005.
Πάντως, εάν δεν σταλούν εγκαίρως τα στοιχεία για προ του 2006, η Eurostat θα εγείρει επιφυλάξεις για την αξιοπιστία των ιστορικών στατιστικών δεδομένων της Ελλάδας και θα μπορούσε να κινηθεί διαδικασία παραπομπής της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη τήρηση των κανονισμών. Διευκρινίζεται ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν επηρεάζει τα στατιστικά στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος του τρέχοντος έτους που αποστέλλονται στο πλαίσιο της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος. Η περίοδος που αφορά την αναθεώρηση των στοιχείων του ελλείμματος και του χρέους, περιλαμβάνει δύο κρίσιμα χρονικά διαστήματα:
• Τα έτη πριν από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ (1995-2000), όπου η ύπαρξη ελλείμματος μικρότερου του 3% του ΑΕΠ ήταν ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για την ένταξή της.
• Το διάστημα διακυβέρνησης από τη Ν.Δ. (2004-2009), για το οποίο ακόμα υπάρχει συζήτηση εάν η οικονομική διαχείριση της τότε κυβέρνησης οδήγησε στα μνημόνια ή όχι.
