Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Ισορροπώντας πάνω σε τεντωμένο σχοινί, παίζοντας προς το παρόν με τις λέξεις και τα όρια αντοχής, Δύση και Ρωσία εισέρχονται σε μία από τις κρισιμότερες φάσεις ενός ιδιότυπου «Ψυχρού Πολέμου Νο2», που μέσα σε ένα σκηνικό διεθνούς αναταραχής, σε πολλαπλά μέτωπα, παραμένει ατύπως ακήρυχτος, όπως άλλωστε και ο εμφύλιος στην Ουκρανία.
Προετοιμάζοντας μάλλον απρόθυμα έναν νέο γύρο οικονομικών κυρώσεων, αλλά και στρατιωτικών ενισχύσεων στην ανατολική Ευρώπη, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και Ε.Ε. προτιμούν προς το παρόν να χρησιμοποιούν στις καταγγελίες τους για την παρουσία Ρώσων στρατιωτών εντός των ουκρανικών εδαφών τον όρο «διείσδυση» (incursion), αποφεύγοντας τον όρο «εισβολή» (invasion), που θα απαιτούσε πρακτικά τη λήψη ακόμα και στρατιωτικής δράσης…
Αρνείται την εμπλοκή
Η Ρωσία από την πλευρά της συνεχίζει την τακτική της πλήρους άρνησης για οποιαδήποτε εμπλοκή της στα μέτωπα της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, με τον Ρώσο ΥΠΕΞ, Λαβρόφ, να κάνει μάλιστα λόγο χθες για «ποικίλες εικασίες, όχι για πρώτη φορά, χωρίς να μας έχουν παρουσιαστεί ούτε μία φορά οποιαδήποτε γεγονότα»! Παράλληλα, προανήγγειλε την αποστολή ενός δεύτερου ανθρωπιστικού κομβόι!
«Μικρά χωριά και μεγάλες πόλεις περικυκλώνονται από τον ουκρανικό στρατό, που βάλλει κατά κατοικημένων περιοχών με στόχο να καταστρέψει την υποδομή. Δυστυχώς, μου θυμίζει τα γεγονότα στον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γερμανοί φασίστες κατακτητές περικύκλωναν τις δικές μας πόλεις», διακήρυξε χθες ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν. Ρώσοι και Ουκρανοί είναι «πρακτικά ένας λαός», τόνισε.
Κατονόμασε για πολλοστή φορά το Κίεβο ως υπεύθυνο για την κρίση, εξαιτίας της άρνησής του να αρχίσει έναν ουσιαστικό διάλογο με τους αυτονομιστές στα ανατολικά της χώρας. Και υπογράμμισε ως κατακλείδα πως «η Ρωσία απέχει πολύ από το να εμπλακεί σε οποιαδήποτε μεγάλης κλίμακας σύρραξη. Δεν το θέλουμε και δεν το σχεδιάζουμε. Ωστόσο θα πρέπει να είμαστε πάντα έτοιμοι για να αποκρούσουμε κάθε επίθεση κατά της Ρωσίας»!
Λίγο νωρίτερα, χρησιμοποιώντας πρώτη φορά σε επίσημο έγγραφό του τον όρο «μαχητές της Νοβορωσίας» -μια αναφορά που παραπέμπει στην τσαρική εποχή και γεωγραφικά αφορά ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ουκρανία(!)-, το Κρεμλίνο είχε καλέσει τους ρωσόφωνους αυτονομιστές «να ανοίξουν έναν ανθρωπιστικό διάδρομο για τα περικυκλωμένα ουκρανικά στρατεύματα, προκειμένου να μην υπάρξουν άσκοπα θύματα και να τους επιτραπεί να εγκαταλείψουν χωρίς εμπόδια το πεδίο της μάχης».
Οι ηγέτες των ανταρτών δήλωσαν αμέσως πρόθυμοι να υπακούσουν, υπό τον όρο ότι ο κυβερνητικός στρατός θα αφήσει πίσω όλο τον βαρύ οπλισμό τους. Και διακήρυξαν πως μετά την κατάληψη του στρατηγικής σημασίας Νοβοαζόφσκ, στα παράλια της Αζοφικής Θάλασσας, επόμενος στόχος τους είναι η Μαριούπολη (απ’ όπου έχει ήδη μεταφερθεί η έδρα του ελληνικού προξενείου), καθώς τη θεωρούν κρίσιμη για τον ανεφοδιασμό τους.
Η έκκληση Πούτιν καταδεικνύει «ότι οι άνθρωποι αυτοί καθοδηγούνται και ελέγχονται άμεσα από το Κρεμλίνο», ήταν η απάντηση του Κιέβου, που ζητά πλέον επισταμένως στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από τη Δύση. «Παρά τις κενές διαψεύσεις της Μόσχας, είναι τώρα ξεκάθαρο ότι ρωσικά στρατεύματα και εξοπλισμός έχουν περάσει παράνομα τα σύνορα στο εσωτερικό της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ουκρανίας», τόνισε στο ίδιο μήκος κύματος ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, κατά τη χθεσινή, έκτακτη κοινή σύνοδο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας (έπεται η σύνοδος κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, στις 4-5 Σεπτεμβρίου, στην Ουαλία, όπου έχει προσκληθεί ο Ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο).
«Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο τη μόνιμη περιφρόνηση της Ρωσίας προς τις διεθνείς υποχρεώσεις της», προσέθεσε ο Ράσμουσεν, «και την καλούμε να σταματήσει τις παράνομες στρατιωτικές της ενέργειες, να σταματήσει να υποστηρίζει τους ένοπλους αυτονομιστές και να λάβει άμεσα και επαληθεύσιμα μέτρα προς μια αποκλιμάκωση αυτής της κρίσης».
Παράλληλα όμως άφησε ανοιχτή την πόρτα στην Ουκρανία «εφόσον αυτή επιθυμεί να προσχωρήσει στη Βορειοατλαντική Συμμαχία», λίγη ώρα αφότου ο (απερχόμενος, ένεκα των εκλογών της 26ης Οκτωβρίου) πρωθυπουργός Αρσένι Γιάτσενιουκ είχε ανακοινώσει από το Κίεβο ότι θα ζητήσει από τη Βουλή την επανεκκίνηση της ενταξιακής διαδικασίας!
Προφανώς όχι τυχαία, τις δηλώσεις Γιάτσενιουκ ακολούθησε αμέσως ανακοίνωση του Νικολάι Μπορντιούζα, γ.γ. του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (μιας μετασοβιετικής «απάντησης» στο ΝΑΤΟ), ότι στρατεύματα του οργανισμού «είναι έτοιμα να συμμετάσχουν σε ειρηνευτικές αποστολές, ανεξαρτήτως του πόσο δύσκολες θα είναι», προσθέτοντας με νόημα ότι οι ηγέτες των χωρών-μελών (Ρωσία, Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιζία και Τατζικιστάν) θα μπορούσαν να λάβουν άμεσα μια σχετική απόφαση που αφορά «τα εδάφη ενός κράτους-μέλους ή και πέραν τούτων»! Τοποθέτηση που έφερε μοιραία στον νου πολλών τα πεπραγμένα του Κρεμλίνου, με τις αποκαλούμενες ρωσικές «ειρηνευτικές αποστολές» στη Μολδαβία και τη Γεωργία…
Με την κατάσταση να εξελίσσεται, λοιπόν, σε γεωπολιτικό «γόρδιο δεσμό» και τα νοτιοανατολικά της Ουκρανίας να κινδυνεύουν πια να μετατραπούν σε ζώνη «παγωμένης διένεξης» -όπως πρακτικά συμβαίνει ήδη στην de facto ρωσική Κριμαία- η Δύση μετρά πολύ προσεκτικά τις αντιδράσεις της. Διχασμένη ως συνήθως, η Ε.Ε. θα εξετάσει στη σημερινή της σύνοδο κορυφής την (αρχικά εκτός ατζέντας) κλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης και το ενδεχόμενο νέων κυρώσεων στη Ρωσία.
Μέρκελ με Ομπάμα
Χθες, πάντως, σε νέα τηλεφωνική επικοινωνία της με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ τόνισε πως θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για μια διπλωματική λύση στο ουκρανικό. Παράλληλα, στη Μόσχα εξελισσόταν συνάντηση του επιτρόπου Ενέργειας, Γκίντερ Ετιγκερ, με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, σε αναζήτηση φόρμουλας για την επίλυση της ρωσο-ουκρανικής διένεξης για το φυσικό αέριο και, συνεπώς, για την απρόσκοπτη ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης εν όψει του χειμώνα.
Ενόσω συνέβαιναν όλα αυτά, ο ΟΗΕ αναθεώρησε επί τα χείρω τον συνολικό απολογισμό του ουκρανικού εμφυλίου, ανεβάζοντας στους 2.593 τον αριθμό των νεκρών -αμάχων, ανταρτών και στρατιωτών- από τα μέσα Απριλίου. Κατήγγειλε δε και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές για σωρεία παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
