Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Παραμονή της πιο κρίσιμης συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί αύριο και μεθαύριο στη φιλήσυχη Ουαλία, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κάνει σήμερα διπλωματική «απόβαση» στην Εσθονία, στην ανήσυχη περιφέρεια της Βαλτικής, κομίζοντας μήνυμα στήριξης στην Ανατολική Ευρώπη και στη «φλεγόμενη» Ουκρανία κι έχοντας το βλέμμα του «καρφωμένο» στο Κρεμλίνο.

Το επόμενο τριήμερο θα είναι καθοριστικό για τις εφεξής σχέσεις μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, οι οποίες ήδη ακροβατούν πάνω σε παλλόμενο σκοινί. Στην σύνοδο του ΝΑΤΟ -όπου έχει προσκληθεί και ο Ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο κι ενώ η χώρα του εξετάζει επίσημα πια την επανενεργοποίηση των διαδικασιών για ένταξη στη Συμμαχία- αναμένεται να μπουν πρακτικά τα όρια του εν εξελίξει νέου Ψυχρού Πολέμου.

Ηδη έχει προαποφασιστεί η δημιουργία μιας νέας ΝΑΤΟϊκής δύναμη ταχείας αντίδρασης, που θα διαθέτει αρκετές χιλιάδες άνδρες και θα μπορεί να αναπτύσσεται σε οποιαδήποτε περιοχή κρίσης μέσα σε μόλις δύο ημέρες (από πέντε που είναι σήμερα ο μέσος όρος απόκρισης των υφιστάμενων μονάδων). Ομως η Συμμαχία παραμένει διχασμένη σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση μόνιμων βάσεων στην Ανατολική Ευρώπη, που αντίκεινται στην Ιδρυτική Πράξη της συμφωνίας για τις σχέσεις μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας…

Χωρίς προφανώς να λησμονεί ότι ήταν η κούρσα εξοπλισμών που επιτάχυνε την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, πριν από δύο δεκαετίες, η Μόσχα διεμήνυσε ήδη ότι θα αναπροσαρμόσει το στρατηγικό της δόγμα. «Δεν έχω καμία αμφιβολία για το γεγονός ότι η προσέγγιση των στρατιωτικών δομών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στα σύνορα της χώρας μας, περιλαμβανομένης της ενίσχυσης της παρουσίας της Συμμαχίας, θα περιληφθούν στις εξωτερικές στρατιωτικές απειλές», ξεκαθάρισε χθες ο Μιχαήλ Ποπόφ, αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας του Κρεμλίνου.

Παρά τις διακηρύξεις «καλών προθέσεων», το ΝΑΤΟ και η Ρωσία «δεν κατόρθωσαν να εγκαθιδρύσουν έναν διάλογο σε βάσεις ισοτιμίας», επισήμανε. «Εξακολουθούν να περιμένουν από τη Ρωσία μονομερείς υποχωρήσεις σε μια σειρά θεμάτων εξωτερικής πολιτικής. Αποτιμούν κατά μη αντικειμενικό τρόπο τον ρόλο της στα γεγονότα στην Ουκρανία, εξάγουν εσφαλμένα συμπεράσματα και λαμβάνονται ακατάλληλα μέτρα».

Αντίδραση στη διαρροή

Στο μεσοδιάστημα, το Κρεμλίνο είχε αντιδράσει έντονα στις ευρωπαϊκές διαρροές στην ιταλική «La Repubblica» για τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Πούτιν, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την περασμένη Παρασκευή με τον απερχόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, ότι «εάν θέλω, μπορώ να καταλάβω το Κίεβο σε δύο εβδομάδες». «Είτε ειπώθηκαν αυτές οι λέξεις είτε όχι, εγώ πιστεύω ότι απομονώθηκαν από το πλαίσιό τους και είχαν εντελώς διαφορετική σημασία», δήλωσε ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος του Κρεμλίνου επί διεθνών θεμάτων.

«Αυτό ξεπερνά τη διπλωματική πρακτική. Δεν είναι του επιπέδου μιας σοβαρής πολιτικής προσωπικότητας», προσέθεσε καταφερόμενος ευθέως κατά του Μπαρόζο. Και ανακοίνωσε ότι η Μόσχα «είναι έτοιμη να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο [της τηλεφωνικής συνομιλίας] ώστε να αρθεί κάθε παρεξήγηση», εκτός και αν η Ε.Ε. ενημερώσει τη Ρωσία ότι διαφωνεί με την ενέργεια αυτή, δίνοντάς της -όχι τυχαία- διορία μόλις δύο ημέρες.

Ομως, για τους Ευρωπαίους -ή τέλος πάντως για τον σκληρό «πυρήνα» τους- φαίνεται ότι ο κύβος ήδη ερρίφθη όσον αφορά τις αμέσως επόμενες κινήσεις. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να οριστικοποιήσει το τελικό σχέδιο των νέων οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, που στην τελική τους μορφή αναμένεται να επικυρωθούν από τις κυβερνήσεις των «28» την Παρασκευή -ανήμερα της ολοκλήρωσης των εργασιών της ΝΑΤΟϊκής συνόδου.

Επικαλούμενο ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, το πρακτορείο Reuters αναφέρει ότι πρόκειται για μέτρα τεχνικής κυρίως φύσης, που θα έχουν ως συνδυαστικό αποτέλεσμα ακόμη πιο ασφυκτικό αποκλεισμό της Ρωσίας από τις διεθνείς αγορές, επιφέροντας έτσι αργά και βασανιστικά τον οικονομικό «στραγγαλισμό» της. Στο τραπέζι έχουν πέσει προτάσεις για διεύρυνση των περιορισμών στην πρόσβαση ρωσικών κρατικών τραπεζών στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, σφίγγοντας έτσι τον κλοιό γύρω από τις ρωσικές κρατικές εταιρείες.

Προβλέπονται επίσης πιο αυστηροί περιορισμοί στις πωλήσεις τεχνολογίας τόσο στον τομέα της ενέργειας, όσο και τεχνολογίας «διπλής χρήσης» (για στρατιωτικούς και πολιτικούς σκοπούς). Ενώ το «μενού» περιλαμβάνει και στοχευμένες κυρώσεις, όπως π.χ. την απαγόρευση εισόδου στην Ε.Ε. του Ρώσου υπουργού Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου. Στον «χορό» των πρόσθετων κυρώσεων, γράφει το Reuters, θα μπει σύντομα και η Ουάσινγκτον, που αυτήν τη φορά «προτίμησε να μην προκαταλάβει τους Ευρωπαίων εταίρους της, προκειμένου να μη διαταραχθεί την ενότητά τους»…

Αυτή, ωστόσο, είναι ήδη διαταραγμένη. Η Σλοβακία έχει απειλήσει εδώ και ημέρες με βέτο -αν και από χθες οι αγωγοί που διατρέχουν τα εδάφη της άρχισαν να χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία της Ουκρανίας με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω Ε.Ε., μέσω (παράνομης κατά την Gazprom) αντιστροφής στη ροή του. Με βέτο απειλεί και η Τσεχία, η οποία ζήτησε χθες ανοιχτά την τροποποίηση ορισμένων από τις προτεινόμενες κυρώσεις, επικαλούμενη την ανάγκη προάσπισης των εθνικών της συμφερόντων. «Το πρόβλημα είναι πως αν οι κυρώσεις κλιμακωθούν τώρα, θα υπάρξει αντίδραση από τη Ρωσία», εξήγησε ο πρωθυπουργός Μπόχουσλαβ Σομπότκα «και δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε αυτήν τη στιγμή ποιες επιπτώσεις θα έχει το επόμενο κύμα των κυρώσεων της Ρωσίας σε βάρος των χωρών της Ε.Ε.»…

Συνάντηση εμπειρογνωμόνων

Ολα αυτά κι άλλα πολλά φαίνεται πάντως ότι θα διερευνηθούν στη συνάντηση εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Κιέβου και της Μόσχας, που ορίστηκε για αύριο, Πέμπτη, με πρώτο θέμα στην επίσημη ατζέντα την αναζήτηση μιας φόρμουλας για την επανάληψη της τροφοδοσίας της Ουκρανίας με φυσικό αέριο από τη ρωσική κρατική Gazprom.

Σε κάθε περίπτωση, για όλες τις πλευρές τα περιθώρια ελιγμών και λήψης αποφάσεων στενεύουν. Εν μέσω ύφεσης και λιτότητας, η Ευρώπη ήδη μετρά πληγές από τον εμπορικό πόλεμο με τη Μόσχα. Υπό το βάρος των δυτικών κυρώσεων, η ρωσική οικονομία μπορεί να συνεχίσει το πολύ για έναν χρόνο να αναχρηματοδοτεί το χρέος της, εκτιμά το Reuters, βάσει εκτιμήσεων επενδυτών και αναλυτών. Ενώ κατά τη χθεσινή ομολογία του ΔΝΤ, η ουκρανική οικονομία θα χρειαστεί πρόσθετη βοήθεια το 2015, ύψους έως και 19 δισ. δολ., εφόσον συνεχιστούν «τους επόμενους μήνες» οι συγκρούσεις μεταξύ στρατού και αυτονομιστών.

Προς το παρόν, οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν μπει σε ένα σπιράλ ήττας στα πολεμικά μέτωπα. Προχθές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες ανακατάληψης του αεροδρομίου στο Σλαβιάνσκ. Χθες έχασαν 14 άνδρες κι ένα μαχητικό Σουχόι προσπαθώντας να αποτρέψουν την είσοδο των αυτονομιστών στο αεροδρόμιο του Ντονέτσκ. Ενώ συνεχίζουν με φρενήρεις ρυθμούς την ενίσχυση της Μαριούπολης, στα νοτιοανατολικά, στα παράλια της Αζοφικής Θάλασσας, όπου συνεχίζεται η προέλαση των ένοπλων ρωσοφώνων.

………………………………………………………………………………………………………………

ΦΙΝΤΕΛ: ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΜΙΛΟΥΝ ΣΑΝ ΤΑ ΕΣ-ΕΣ

Με τα… ναζιστικά Ες-Ες σύγκρινε σε χθεσινό του άρθρο ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες του ΝΑΤΟ ο Φιντέλ Κάστρο

«Πολλοί εντυπωσιάζονται όταν ακούνε τις δηλώσεις που κάνουν κάποιοι Ευρωπαίοι εκπρόσωποι του NATO, όταν μιλούν με το στιλ και το πρόσωπο των ναζιστικών Ες-Ες», έγραψε ο Κάστρο.

«Ο κόσμος δεν έχει δει ηρεμία τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα αφότου η Ε.Ε., υπό την αυστηρή και άνευ όρων ηγεσία των ΗΠΑ, αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα να λύσει τις διαφορές της με ό,τι έχει απομείνει από δύο μεγάλα έθνη [εννοεί τη Ρωσία και την Κίνα], (…) που υλοποίησαν το ηρωικό έργο του να βάλουν τέλος στην ιμπεριαλιστική αποικιοκρατική τάξη που είχαν επιβάλει στον κόσμο η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες», έγραψε χαρακτηριστικά ο 88χρονος Φιντέλ.