Του Γιώργου Τσιάρα
Οι εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα είναι πλέον τόσο πυκνές, τόσο αντιφατικές και πολύπλευρες, που κανένα δημοσιογραφικό κομμάτι –όσο συνθετικό κι αν είναι– δεν μπορεί να τις παρακολουθήσει στο σύνολό τους. Ετσι, τη στιγμή που η Μόσχα, οι ρωσ(όφων)οι αντάρτες και το… μισό Κίεβο –ο πρόεδρος Ποροσένκο– διαβεβαιώνουν πως σήμερα θα ξεκινήσει η πολυπόθητη εκεχειρία στα ανατολικά, στο πολιορκημένο Ντονέτσκ αλλά και στα περίχωρα της Μαριούπολης, με τους χιλιάδες Ελληνες κατοίκους, εξακολουθεί να βρέχει οβίδες, ενώ στο μακρινό Νιούπορτ της Ουαλίας οι ηγέτες του ΝΑΤΟ κατακεραυνώνουν σε ψυχροπολεμικό ύφος τη Ρωσία, προλειαίνοντας έναν νέο γύρο κυρώσεων, αλλά και αντιπαράθεσης μεταξύ του Κρεμλίνου και της –διχασμένης– Δύσης.
Γκρεμίζουν πολυκατοικίες
Ξεκινώντας από το… θερμό πολεμικό πεδίο, οι ουκρανικές δυνάμεις συνέχισαν το σφυροκόπημα του Ντονέτσκ, γκρεμίζοντας πολυκατοικίες σε κατοικημένες περιοχές, καταστρέφοντας μια ορθόδοξη εκκλησία και τραυματίζοντας θανάσιμα μια νεαρή γυναίκα μπροστά στα μάτια ξένων παρατηρητών του ΟΑΣΕ. Ομως η προσοχή όλων στρέφεται πλέον στη Μαριούπολη, το στρατηγικής σημασίας λιμάνι στη θάλασσα του Αζόφ, την οποία πλησιάζουν με ταχείς ρυθμούς οι προκεχωρημένες δυνάμεις των ανταρτών. Στην πόλη των 500.000 κατοίκων επικράτησε πανικός μετά από σειρά ισχυρών εκρήξεων σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από τα προάστια: σύμφωνα με τους Ουκρανούς υπερασπιστές της, που έχουν οχυρωθεί σε αυτήν, χιλιάδες αντάρτες με τεθωρακισμένα άρματα μάχης και οχήματα μεταφοράς προσωπικού, εκτοξευτήρες ρουκετών και πυροβολικό έχουν φτάσει σε απόσταση μόλις 7 χιλιομέτρων ανατολικά της πόλης.
Ουκρανός αξιωματικός του στρατού δήλωσε στο Reuters ότι «η επίθεση επίκειται, τους περιμένουμε στη Μαριούπολη», ενώ ο αναπληρωτής κυβερνήτης της επαρχίας είπε ότι οι υπερασπιστές κατέστρεψαν τέσσερα τανκς στις πρώτες αψιμαχίες και ορκίστηκε πως «ελπίζουμε πως θα συναφθεί εκεχειρία, αλλά θα υπερασπιστούμε την πόλη από τους αντάρτες, τη Ρωσία και όποιον άλλον έρθει να την πάρει». Σύμφωνα με πληροφορίες, στην πόλη βρίσκεται –εκτός από τον τακτικό στρατό- και η παραστρατιωτική «ταξιαρχία του Αζόφ», στην οποία πολεμούν πολλοί μισθοφόροι από ξένες χώρες.
Στην Ουαλία, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο –που τις τελευταίες μέρες, και σε συνδυασμό με τις στρατιωτικές ήττες των ουκρανικών δυνάμεων στα ανατολικά, δείχνει ένα σαφώς πιο «φιλειρηνικό» προφίλ από τους εξτρεμιστές τύπου Γιάτσενιουκ, «Σβόμποντα» και «Δεξιού Τομέα»– δήλωσε ότι οι εκπρόσωποι των εμπλεκομένων πλευρών (Ρωσία, Ουκρανία και ΟΑΣΕ) που συναντιούνται σήμερα στο Μινσκ θα εγκρίνουν το σχέδιο ειρήνευσης επτά σημείων που έχει καταθέσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν – μια προοπτική την οποία στηρίζουν πλέον ανοιχτά τόσο οι εκπρόσωποι των ανταρτών όσο και αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Σταϊνμάγερ, που δήλωσε «συγκρατημένα αισιόδοξος» για θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων.
Οι ρωσόφωνοι βέβαια, που εδώ και δέκα μέρες περίπου έχουν κερδίσει τη στρατηγική πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης, ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις πριν σταματήσουν την προέλασή τους, αφού θεωρούν αναξιόπιστη την κυβέρνηση του Κιέβου – όμως σε κάθε περίπτωση η συμφωνία εκεχειρίας μοιάζει να είναι πλέον πολύ κοντά, μετά από πέντε μήνες άγριου εμφυλίου στα ανατολικές επαρχίες, και όλα δείχνουν πως σήμερα, στις δύο το μεσημέρι, τα όπλα θα σιγήσουν.
Σε ποιους δεν αρέσει η προοπτικής μιας ειρήνευσης, στην οποία μάλιστα οι αντάρτες θα διατηρήσουν τις σημερινές τους θέσεις; Μα φυσικά στους βασικούς υποκινητές της ουκρανικής τραγωδίας, που επιθυμούν την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης και την απομόνωση του Κρεμλίνου –ακραίες φιλοπόλεμες δυνάμεις, όπως η σημερινή εθνικιστική κυβέρνηση του Κιέβου, οι βασικοί «σπόνσορές» τους σε ΗΠΑ και Βρετανία, που είναι σαφές ότι επιθυμούν μια νέα ψυχροπολεμική αντιπαράθεση, και φυσικά οι φανατικές αντιρωσικές κυβερνήσεις στις Βαλτικές χώρες και την ανατολική Ευρώπη.
Ετσι, μετά τις καθαρά ψυχροπολεμικές δηλώσεις του Μπαράκ Ομπάμα στην Εσθονία –που επανέλαβε τις καταγγελίες περί ρωσικής εισβολής– και το προχθεσινό αντιρωσικό εθνικιστικό παραλήρημα του Ουκρανού «πρωθυπουργού» Αρσένι Γιάτσενιουκ στο Κίεβο, τη σκυτάλη πήρε χθες από το Νιούπορτ ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ο οποίος κάλεσε σε απειλητικό τόνο τη Ρωσία «να τερματίσει αμέσως την παράνομη κατάληψη της Κριμαίας, να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Ουκρανία και να σταματήσει τη ροή όπλων, μαχητών και χρημάτων προς τις αποσχιστικές δυνάμεις».
Ακόμη, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ έκανε λόγο –ανωνύμως– για την παρουσία «πολλών χιλιάδων επίλεκτων Ρώσων στρατιωτών» και «εκατοντάδων ρωσικών αρμάτων μάχης» στην Ουκρανία, ενώ ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ιταλίας συμφώνησαν πως η Ρωσία θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυξημένο κόστος για τις ενέργειές της, υπονοώντας τις νέες οικονομικές και άλλες κυρώσεις.
Ομιχλώδες τοπίο
Στην πραγματικότητα, το τοπίο στη σύνοδο της Ουαλίας είναι πιο ομιχλώδες και περίπλοκο από ό,τι παρουσιάζεται από τους «ψυχροπολεμιστές»: τόσο η Γαλλία και η Γερμανία, που έχουν πολλά να χάσουν από μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, όσο και μια σειρά από μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες, που ήδη πλήττονται οικονομικά από τις εξελίξεις και ανησυχούν ιδιαίτερα μπροστά στην πιθανότητα ενός χειμώνα χωρίς –ή με ακριβότερο– ρωσικό φυσικό αέριο, στηρίζουν ανοιχτά την προοπτική της εκεχειρίας.
Χαρακτηριστική επ' αυτού ήταν άλλωστε η δήλωση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, που –ερωτηθείς για το αν θα επιβληθούν σήμερα νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας– δήλωσε πως «όλα θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις των επόμενων ωρών», δηλαδή από τη συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός…
Και είναι βέβαιο πως τις επόμενες ώρες και μέρες θα κριθούν πολλά για το μέλλον της Ουκρανίας ως κυρίαρχου κράτους.
Οσο για τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, επανέλαβε τη μόνιμη άποψη του Κρεμλίνου πως μια πιθανή είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα διαταράξει την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, και κατήγγειλε τις Ηνωμένες Πολιτείες –και μόνο αυτές, γεγονός με σημασία…– πως «υποστηρίζουν το κόμμα του πολέμου» στο Κίεβο.
