Της Μαρίας Δήμα

«Λουκέτο» στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, βάζει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Δεκτή έκανε χθες το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας την αίτηση εμπόρων, καταστηματαρχών και ιδιωτικών υπαλλήλων, που ζητούσαν αναστολή της απόφασης του υφυπουργού Ανάπτυξης (7.7.2014) που επιτρέπει πιλοτικά για ένα έτος τη λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Ολομέλειας, από τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές θα υποστούν «ανεπανόρθωτη οικονομική βλάβη» και «αυτονοήτως δυσεπανόρθωτη ηθική βλάβη» οι καταστηματάρχες, οι έμποροι, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι κ.λπ.

Μέχρι νεωτέρας

Η απόφαση ισχύει μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κύριας προσφυγής (αίτησης ακύρωσης), που έχει κατατεθεί, η οποία θα συζητηθεί στην Ολομέλεια το πρώτο δεκαήμερο του ερχόμενου Νοεμβρίου. Η σχετική απόφαση αναμένεται να εκδοθεί μέχρι το τέλος του 2014 ή αμέσως μετά την είσοδο του επόμενου έτους.

Συγκεκριμένα στο ΣτΕ έχουν προσφύγει επαγγελματικές ομοσπονδίες εμπόρων, ιδιωτικών υπαλλήλων, καταστηματάρχες και έμποροι, χαρακτηρίζοντας «αντισυνταγματική, παράνομη, αντίθετη στη Διεθνή Σύμβαση της Γενεύης και την ευρωπαϊκή νομοθεσία» την επίμαχη απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης (7.7.2014).

Στο σκεπτικό της απόφασης (307/2014) των ανώτατων δικαστών τονίζονται και τα εξής: «Η ηθική βλάβη των εμπόρων, υπαλλήλων κ.λπ. που αναφέρεται στο δικαίωμα του ελευθέρου χρόνου και της απολαύσεώς του από κοινού με την οικογένειά τους κατά την κοινή αργία της Κυριακής, καθώς και στο δικαίωμα στην άσκηση της θρησκευτικής λατρείας, παρίσταται αυτονοήτως δυσεπανόρθωτη.

»Παράλληλα, η οικονομική βλάβη των προσφευγόντων πιθανολογείται επίσης ως ανεπανόρθωτη, ή πάντως δυσχερώς επανορθώσιμη, από τα προσκομισθέντα από αυτούς στοιχεία και μελέτες αρμοδίων ερευνητικών φορέων της Ελλάδας και του εξωτερικού, εκτιμώμενα υπό το φως της κοινώς γνωστής οικονομικής κρίσεως, τα στοιχεία δε αυτά δεν αμφισβητούνται ούτε αποκρούονται από τη διοίκηση.

»Εξάλλου, η επίκληση εκ μέρους της διοικήσεως της εξαγωγής συμπερασμάτων από την πιλοτική εφαρμογή του μέτρου ως λόγου δημοσίου συμφέροντος κωλύοντος τη χορήγηση της αιτούμενης αναστολής δεν δύναται να αντισταθμίσει την πιθανολογούμενη βλάβη των αιτούντων (εμπόρων, κ.λπ.), πολλώ μάλλον καθ’ όσον η διοίκηση δεν επικαλείται ούτε προσκομίζει στοιχεία ή μελέτες επί των οποίων δύναται να θεμελιωθεί προσδοκία θετικών αποτελεσμάτων από το επίμαχο μέτρο».

Αντίθετα, το ΣτΕ έκρινε ότι οι υπόλοιποι ισχυρισμοί των προσφευγόντων δεν κρίνονται «προδήλως βάσιμοι». Μεταξύ αυτών είναι ότι παραβιάζεται η υπερνομοθετικής ισχύος διεθνής σύμβαση της Γενεύης, που καθιερώνει την Κυριακή ως ημέρα αργίας και η ευρωπαϊκή νομοθεσία (οδηγία 94/104/1993) και ότι εκδόθηκε η υπουργική απόφαση εκτός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

Τουριστικές περιοχές

Πάντως η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει ότι ως προς την ανάγκη εξυπηρέτησης του αυξημένου αριθμού τουριστών και τις Κυριακές μπορεί με σχετική απόφαση του αντιπεριφερειάρχη να οριστούν οι περιοχές όπου επιτρέπεται η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι 250 τ.μ. (δηλαδή τουριστικές περιοχές) και υπό τον όρο να μην ανήκουν σε αλυσίδα καταστημάτων, να μη λειτουργούν ως «κατάστημα εντός καταστήματος» και να μη βρίσκονται σε εκπτωτικά καταστήματα, εκπτωτικά κέντρα ή εκπτωτικά χωριά».

…………………………………………………..

Του Βασίλη Γεώργα

Με νέα πολιτική ήττα για τις νεοφιλελεύθερες επιλογές της κυβέρνησης ισοδυναμεί η χθεσινή απόφαση του ΣτΕ για την απαγόρευση της επιλεκτικής -σε δέκα περιοχές της χώρας- λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, η οποία ωστόσο προσφέρει μάλλον «ανακούφιση» σε αρκετούς βουλευτές και στελέχη των δύο συγκυβερνώντων κομμάτων που είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με τη συντριπτική πλειονότητα των 600.000 μικρομεσαίων εμπόρων και εν δυνάμει ψηφοφόρων.

Οι τελευταίοι, διά των εκπροσώπων τους Βασίλη Κορκίδη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου και Γιώργου Καββαθά της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών-Εμπόρων Ελλάδας, έσπευσαν να πανηγυρίσουν για τη δικαίωση της προσφυγής τους, κρατώντας ωστόσο χαμηλούς τόνους καθώς γνωρίζουν πως τίποτα ακόμη δεν είναι οριστικό εν όψει της οριστικής εκδίκασης της υπόθεσης τον Νοέμβριο.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση, παρ' ότι είχε λάβει ήδη το «μήνυμα» κατά την εκδίκαση της προσφυγής από το ΣτΕ στις 28/8 ότι το νομοθέτημά της στηριζόταν σε πήλινα πόδια, έδειξε να αιφνιδιάζεται. Επισήμως το υπουργείο Ανάπτυξης δεν αντέδρασε. Συνεργάτες ωστόσο του υφυπουργού Γ. Γιακουμάτου έλεγαν πως «ο νόμος θα ισχύει μέχρι να καθαρογραφεί και να αποσταλεί η απόφαση», ενώ σημείωναν πως οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης είναι σεβαστές, αλλά το υπουργείο θα προβάλει τις ενστάσεις του κατά τη διάρκεια εκδίκασης της κύριας προσφυγής».

Παρέμβαση στο θέμα έκανε και ο εμπνευστής των τριών νομοθετημάτων για την απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων, τέως υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, σχολιάζοντας (μέσω twitter) πως «αν προσφύγει κάποιος να κλείνουν τις Κυριακές λόγω ηθικής βλάβης εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, ανθοπωλεία, φαντάζομαι θα κλείσουν κι αυτά!»

Εκείνοι, όμως, που υπέστησαν τη μεγαλύτερη «ζημιά» μετά τη γνωστοποίηση της χθεσινής απόφασης ήταν οι ιδιοκτήτες των πολυκαταστημάτων και των εμπορικών αλυσίδων, για τα συμφέροντα των οποίων άλλωστε η κυβέρνηση νομοθέτησε ώστε να μπορούν να ανοίγουν κάθε Κυριακή στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στη Ραφήνα, τη Χαλκιδική, τη Ρόδο, την Κω, τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο.

Μολονότι ούτε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδας (πολυκαταστήματα) ούτε άλλοι εκπρόσωποι του οργανωμένου λιανεμπορίου έχουν λάβει ακόμη επίσημη θέση, στελέχη των πολυκαταστημάτων που ευνοήθηκαν από την κυριακάτικη λειτουργία τους το καλοκαίρι λένε πως ως κλάδος θα επιχειρήσει να ανατρέψει με νομικά επιχειρήματα την προσωρινή απόφαση του ΣτΕ στη φάση της οριστικής εκδίκασης. Οι ίδιοι επέκριναν για το αποτέλεσμα και το υπουργείο Ανάπτυξης, διαπιστώνοντας πως «όχι μόνο έκανε πολύ κακή δουλειά από την αρχή στο μέτωπο της απελευθέρωσης των Κυριακών, αλλά δεν υποστήριξε καν με νομικά επιχειρήματα στο ΣτΕ τη σχετική υπουργική απόφαση».

Παράλληλα οι εκπρόσωποι των μεγάλων εμπορικών αλυσίδων αφήνουν να εννοηθεί πως «νομιμοποιούνται» πλέον να προσφύγουν στο ΣτΕ με τη σειρά τους κατά της λειτουργίας μόνο των μικρών καταστημάτων (κάτω των 250 τετραγωνικών μέτρων) σε όλη την Ελλάδα, προβάλλοντας το επιχείρημα του αθέμιτου ανταγωνισμού. Στόχος τους άλλωστε εξ αρχής ήταν να νομιμοποιηθεί χωρίς περιορισμούς η πλήρης απελευθέρωση των καταστημάτων ανεξαρτήτως μεγέθους όλες τις Κυριακές του έτους, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα όπου υπάρχουν μεγάλα πολυκαταστήματα και σουπερμάρκετ.