Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Το θέμα δεν είναι καν καινούργιο: συζητείται ξανά και ξανά σε διεθνείς διασκέψεις σαν τη σημερινή εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Η τελευταία που υπήρξε επιτυχής -έστω στα «χαρτιά»- ήταν το 1997, με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Ομως η ισχύς του έχει λήξει εδώ και μία διετία, με περιορισμένη τελικά επίδραση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (οι ΗΠΑ ούτε καν το επικύρωσαν). Οι προσπάθειες για μια διάδοχη συνθήκη έπεσαν στο κενό, με την άδοξη κατάληξη της Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, το 2009.
Στη Διάσκεψη του Ντέρμπαν, το 2011, οι συμμετέχουσες χώρες συμφώνησαν να καταλήξουν μέχρι το 2015 «σε ένα πρωτόκολλο, ένα άλλο νομικό μέσο ή μια προμελετημένη από κοινού λύση με νομική ισχύ». Και κάπως έτσι γενικόλογα φτάσαμε σήμερα εδώ, στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη.
Γίνεται με τη συμμετοχή 120 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και ηχηρές απουσίες, όπως της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ, του Καναδού πρωθυπουργού Στίβεν Χάρπερ και, κυρίως, των ηγετών της Κίνας και της Ινδίας: δύο ταχύτατα αναπτυσσόμενων οικονομιών και από τις πιο ρυπογόνες χώρες του πλανήτη…
Ζητούμενο στη σημερινή, μονοήμερη Διάσκεψη είναι η παρουσίαση εθνικών στρατηγικών για μείωση των επιπέδων ρυπογόνων αερίων και αύξηση των επενδύσεων σε «καθαρές» τεχνολογίες. Το πρόβλημα είναι κάτι παραπάνω από επείγον. Τρεις νέες μελέτες που δημοσιοποιήθηκαν προπαραμονή της Διάσκεψης του ΟΗΕ δείχνουν ότι, εάν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχιστούν με τους σημερινούς ρυθμούς, τότε η μέση θερμοκρασία στον πλανήτη θα χτυπήσει «κόκκινο» σε 30 χρόνια. Κοντολογίς, σε μια γενιά…
Οι βασικοί υπαίτιοι, αν και εναλλάσσονται σε κατάταξη, παραμένουν εδώ και χρόνια οι ίδιοι. Σύμφωνα με το Nature Geoscience, για το 90% της αύξησης των επιπέδων ατμοσφαιρικής μόλυνσης την περίοδο 2012-2013 ευθύνονται η Κίνα (57%), οι ΗΠΑ (20%) και η Ινδία (17%). Οσο για την Ε.Ε.; Το γεγονός ότι είναι από τις ελάχιστες «χρυσές» εξαιρέσεις που μείωσαν τις εκπομπές αερίων το 2013 (εν προκειμένω κατά 1,8%) αποδίδεται περισσότερο στην οικονομική κρίση παρά σε πολιτική επιλογή…
Η διαδικασία λήψης αποφάσεων παραμένει εν τω μεταξύ μακρά και χρονοβόρα. Οι προτάσεις που θα κατατεθούν σήμερα στη Διάσκεψη του ΟΗΕ θα εξεταστούν περαιτέρω σε νέα σύνοδο, τον προσεχή Δεκέμβριο, στη Λίμα του Περού. Κι εάν όλα πάνε καλά, θα ενσωματωθούν αργότερα σε μια νέα Διεθνή Συνθήκη για την Κλιματική Αλλαγή, που στόχος είναι να υπογραφεί στα τέλη του 2015, στη Γαλλία. Προς το παρόν, «η συζήτηση για τη μορφή που θα λάβει η συμφωνία αυτή είναι ανοικτή», υπογραμμίζει ο Τοντ Στερν, επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας των ΗΠΑ.
Στη σημερινή σύνοδο εκτιμάται ότι δεν θα πρέπει να αναμένονται «τολμηρές ανακοινώσεις», όπως ζήτησε από τα συμμετέχοντα κράτη ο γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν.
Την πρωτοβουλία διεκδικούν αντιθέτως επιχειρηματικοί κολοσσοί. Χθες οι Ροκφέλερ -που έκαναν μυθική περιουσία από τον «μαύρο χρυσό»- ανακοίνωσαν επενδυτική στροφή στην «καθαρή» ενέργεια. Η απόφαση αυτή «έχει και ηθική και οικονομική διάσταση», εξηγεί στους «New York Times» ο Στίβεν Ροκφέλερ, μέλος της δυναστείας, προβλέποντας μεταξύ άλλων οικονομικά προβλήματα για όσες εταιρείες δεν αλλάξουν τακτική.
