Του Νικόλα Ζηργάνου
Ο κύβος ερρίφθη χθες, όταν για πρώτη φορά οι Ηνωμένες Πολιτείες και πέντε αραβικές χώρες βομβάρδισαν στόχους των ακραίων ισλαμιστών εντός συριακού εδάφους. Σύμφωνα με ανακοίνωση της κεντρικής διοίκησης των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων (US CENTCOM), στην επιχείρηση πήραν μέρος, πέραν των Αμερικανών, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Κατάρ και Ιορδανία. «Δεν είμαστε μόνοι σε αυτή τη μάχη» δήλωσε αργότερα ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος πήρε την απόφαση να πραγματοποιηθούν επιδρομές κατά των εξτρεμιστών του «Ισλαμικού κράτους» πέραν του Ιράκ και στη Συρία, μόνο αφού διασφάλισε τη συμμετοχή των αραβικών κρατών.
Η Ουάσινγκτον ήθελε να μην υπάρχει έδαφος για προπαγάνδα πως δήθεν ο πόλεμος αυτός έχει χαρακτηριστικά «σταυροφορίας» και δυτικής επέμβασης κατά των Αράβων. Η συστράτευση με τους Αμερικανούς των αραβικών καθεστώτων του Κόλπου και της Ιορδανίας -που έχουν σουνιτικούς πληθυσμούς- κατά των σουνιτών του «Χαλιφάτου» δίνει στην αμερικανική συμμαχία αξιοπιστία και στρατηγικό βάθος, σε έναν πόλεμο που μόλις άρχισε και που ίσως φέρει τεράστιες αλλαγές στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έκανε το Πεντάγωνο, χτυπήθηκαν 50 στόχοι, σε 20 αεροπορικές επιδρομές, στην πόλη Ράκα -ανεπίσημη πρωτεύουσα του «Χαλιφάτου»-, στο Χαλέπι και στο Ντέιρ αλ Ζορ.
Οι επιθέσεις εξαπολύθηκαν από μαχητικά αλλά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που απογειώθηκαν από βάσεις στη Μέση Ανατολή και το αεροπλανοφόρο «Τζορτζ Μπους», ενώ εκτοξεύτηκαν και 47 πύραυλοι τύπου Τόμαχοκ από αμερικανικά πλοία που βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και την Ερυθρά Θάλασσα. Χτυπήθηκαν κέντρα διοίκησης και επικοινωνιών, αποθήκες όπλων, βάσεις και στρατόπεδα των μαχητών του «Ισλαμικού κράτους».
Αν και δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία, τα διεθνή ΜΜΕ αναφέρουν ότι νεκροί και τραυματίες από τους βομβαρδισμούς φτάνουν τα 300 άτομα. Από τους νεκρούς 70 ήταν μέλη του «Ισλαμικού κράτους». Αλλοι 50 αντάρτες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή που έκαναν μόνοι τους οι Αμερικανοί κατά στρατοπέδου εκπαίδευσης δυτικά από το Χαλέπι.
Στρατόπεδα εκπαίδευσης
Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, στο στρατόπεδο αυτό εκπαιδεύονταν ξένοι μαχητές της ομάδας «Χορασάν», που αποτελείται από βετεράνους της Αλ Κάιντα και μαχητές της τρομοκρατικής οργάνωσης Τζαμπάτ αλ Νούσρα. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, η επίθεση έγινε για να αποφευχθεί χτύπημα που σχεδίαζε η συγκεκριμένη ομάδα κατά ευρωπαϊκών και αμερικανικών στόχων.
Η Δαμασκός ειδοποιήθηκε από την Ουάσινγκτον ώρες πριν από την επίθεση, ωστόσο οι Αμερικανοί δεν ζήτησαν άδεια ούτε από την κυβέρνηση της Συρίας ούτε και είχαν εξουσιοδότηση από τον ΟΗΕ. Η Αμερικανίδα πρέσβης στον ΟΗΕ ενημέρωσε τον Σύρο ομόλογό της στη Νέα Υόρκη. Παράλληλο κανάλι ενημέρωσης υπήρξε και από το ιρακινό υπουργείο Εξωτερικών προς τη Δαμασκό. Οι Σύροι δεν αντέδρασαν στην επίθεση, αντιθέτως, ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ δήλωσε ότι η χώρα του «υποστηρίζει κάθε διεθνή προσπάθεια με στόχο την καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Κριτική και αποστάσεις κράτησε η Μόσχα, που εκτίμησε ότι «επιχειρήσεις εις βάρος της εθνικής κυριαρχίας άλλων χωρών αποσταθεροποιούν την κατάσταση». Η Ρωσία τονίζει πως «τέτοιες πράξεις πρέπει να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο κι αυτό προϋποθέτει όχι μια επίσημη μονόπλευρη προειδοποίηση για επικείμενες επιδρομές, αλλά την ύπαρξη ρητής συμφωνίας με την κυβέρνηση της Συρίας ή την έγκριση της απόφασης από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Νέες ισορροπίες
Οι αμερικανικές και αραβικές αεροπορικές επιδρομές έχουν ανατρέψει πολλές ισορροπίες που μέχρι χθες ήταν δεδομένες στην περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Κούρδοι της Συρίας και της Τουρκίας, πολλοί από τους οποίους συντάσσονται με το PKK (τρομοκρατική οργάνωση κατά τους Αμερικανούς), πανηγύριζαν για τις αμερικανικές επιθέσεις κατά του «Ισλαμικού κράτους», με το PYD (τον συριακό κλάδο του ΡΚΚ) να ζητάει την ένταξή του στη συμμαχία που συγκρότησε η Ουάσινγκτον.
Είναι δε χαρακτηριστικό του πανικού που επικρατεί στην Αγκυρα για τον όλο και αυξανόμενο ρόλο των Κούρδων του Ιράκ και της Συρίας πως ο Ερντογάν έκανε εσπευσμένα στροφή 180 μοιρών και δήλωσε χθες πως η Τουρκία θα συνδράμει τη συμμαχία με επιμελητεία, ακόμη και στρατιωτικά, ενώ μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα επέμενε πως θα έδινε μόνο ανθρωπιστική βοήθεια.
Στη ριζική αλλαγή στάσης της Τουρκίας συνέβαλε οπωσδήποτε και η προσέγγιση του Ιράν με τη Σαουδική Αραβία, δύο περιφερειακές δυνάμεις που, αν βρουν βηματισμό συνύπαρξης και αμοιβαίου σεβασμού, θα βάλουν στο χρονοντούλαπο τις νεο-οθωμανικές αυταπάτες του «σουλτάνου».
