Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελλάκη

Επιμένει στην πρότασή του «για να μειωθεί η ανεργία» ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι
REUTERS/ Max Rossi

Το εργασιακό έχει μετατραπεί στο νέο μεγάλο θέμα της ιταλικής πολιτικής επικαιρότητας. Ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι δεν κάνει πίσω και συνεχίζει να υπερασπίζεται την πρόθεσή του να καταργήσει το δικαίωμα επαναπρόσληψης για τους εργαζόμενους που χάνουν τη δουλειά τους χωρίς βάσιμη αιτία. Με τον τρόπο αυτό, ο Ιταλός πρωθυπουργός θεωρεί ότι η αγορά της εργασίας θα γίνει πιο «ελαστική» και θα μειωθεί η ανεργία, η οποία, στους νέους μέχρι είκοσι πέντε ετών, ξεπερνά το 40%.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται για μια ακόμη παρέμβαση προς τη γνωστή κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων που ζητούν, ή μάλλον απαιτούν, μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα. Η υπόθεση, όμως, έχει ευρύτερη ουσιαστική και συμβολική σημασία.

Με την εμμονή του αυτή στην αλλαγή της εργασιακής νομοθεσίας, ο Ρέντσι ξεκίνησε αντιπαράθεση με το μεγαλύτερο συνδικάτο της χώρας, το κεντροαριστερό Cgil, με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του –των Δημοκρατικών– και με μέρος του ιταλικού Τύπου.

Σύμφωνα με πολλούς σχολιαστές, η επιλογή δεν είναι τυχαία: ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης και πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας προσπαθεί να θέσει εκτός παιχνιδιού την ισχυρότερη συνδικαλιστική οργάνωση της Ιταλίας και να φέρει, ει δυνατόν, την εσωκομματική αντιπολίτευση ενώπιον ενός σκληρού όσο και ξεκάθαρου διλήμματος: απόλυτη υπακοή στην πλειοψηφία του κόμματος ή διάσπαση.

«Κατεδάφιση»

Είναι σαφές ότι δεν πρόκειται μόνο για τη δυνατότητα επαναπρόσληψης των εργαζομένων που χάνουν τη δουλειά τους χωρίς να υπάρχουν αιτίες που ευσταθούν. Η μεταρρύθμιση του κυβερνητικού συνασπισμού προβλέπει και τη δυνατότητα περιορισμού των αρμοδιοτήτων των εργαζομένων, ενώ -σύμφωνα με πολλούς συνδικαλιστές- δεν αποκλείεται να ακολουθήσει σύντομα και η επέκταση των εταιρικών συμβάσεων.

Με τον τρόπο αυτό, ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος από τη μία προσπαθεί να δείξει στην Ευρώπη ότι είναι σε θέση να περιορίσει τα μέχρι τώρα «κεκτημένα» και από την άλλη επιχειρεί να καλύψει τα μέχρι τώρα απογοητευτικά αποτελέσματα στον τομέα της οικονομίας: το δημόσιο χρέος μειώθηκε μόνο χάρη στην πρόσθεση της παραοικονομίας στον συνολικό όγκο του ΑΕΠ, το ιταλικό κράτος δεν στάθηκε ικανό να αποπληρώσει ακόμη τα χρέη του προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και το ιταλικό εξάμηνο προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν έχει φέρει, έως τώρα, κάποιο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα.

Με την επιθετική στάση του και τη δήλωση ότι «χρειάζονται αποφασιστικές κινήσεις, σχεδόν βίαιες, ως προς τη μέθοδο που ακολουθείται», ο Ματέο Ρέντσι θέλει να ενισχύσει ουσιαστικά το προφίλ που έως τώρα έχτισε επιμελώς: του νεαρού πολιτικού ο οποίος δεν φοβάται να τα βάλει με το κατεστημένο.

Το ερώτημα είναι: οι Ιταλοί θα πιστέψουν, πράγματι, ότι το κατεστημένο, σε περίοδο οικονομικής κρίσης, είναι οι εργαζόμενοι και τα δικαιώματά τους; Στο αντίπαλο στρατόπεδο, μέχρι τώρα, συγκαταλέγονται το κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, η αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών, η ριζοσπαστική Αριστερά, η οποία βρίσκεται «υπό αναδιοργάνωση», και μέρος των συνδικάτων. Θα μείνουν διασπασμένοι ή -έστω και από διαφορετικές θέσεις- θα καταφέρουν να αναλάβουν κάποιες κοινές πρωτοβουλίες για να πείσουν τους Ιταλούς ότι η εξασθένηση του εργασιακού δικαίου πλήττει άμεσα το κοινωνικό σύνολο;

Η Ιταλία χρειάζεται επειγόντως μέτρα για τη στήριξη των ανέργων και των εποχικών εργαζομένων. Η προτεραιότητα αυτή, όμως, και τα σχετικά κονδύλια δεν συνάδουν με τα όσα προβλέπουν οι διάφορες «μεταρρυθμίσεις».