Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Ειρηνικές και βαθιά πολιτικές, οι διαδηλώσεις υπέρ του εκδημοκρατισμού -κυρίως φοιτητών και μαθητών- είχαν αρχίσει εδώ και τουλάχιστον μία εβδομάδα στο Χονγκ Κονγκ. Μετά όμως τη βίαιη τροπή που πήραν μέσα στο Σαββατοκύριακο, με τις χειρότερες ταραχές που έχουν ξεσπάσει στην περιοχή από το 1997 (μετά δηλαδή το «πέρασμα» από τη βρετανική στην κινεζική κυριαρχία και την εφαρμογή της πολιτικής «ένα κράτος, δύο συστήματα») το πλήθος γιγαντώθηκε. Προσχώρησαν μαζικά ακτιβιστές του πασιφιστικού κινήματος Occupy Central και απλοί πολίτες. Κι έτσι οι διαδηλώσεις εξελίσσονται πια στο πιο οργανωμένο κίνημα πολιτικής ανυπακοής των τελευταίων 25 ετών στην Κίνα…
Από χθες, απέκτησε και τίτλο στα social media. Το ονομάζουν «Επανάσταση της ομπρέλας» μια και πέρα από τις χειρουργικές μάσκες, τα γυαλιά του σκι και τις διαφανείς μεμβράνες τροφίμων, οι ομπρέλες -απαραίτητο αξεσουάρ στο ασταθές και κλιματικά Χονγκ Κονγκ- αποδείχθηκαν τα τελευταία 24ωρα το πιο χρήσιμο εργαλείο για την προστασία των διαδηλωτών απέναντι σε μια ατέλειωτη «βροχή» από δακρυγόνα και σπρέι πιπεριού, που χρησιμοποιήθηκαν αφειδώς από τις τοπικές αστυνομικές δυνάμεις.
Ομως η βίαιη καταστολή είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που ήθελαν οι αρχές -τα πλήθη επέστρεψαν μαζικά, ενισχυμένα και πιο αποφασισμένα να συνεχίσουν την καθιστική διαμαρτυρία τους στην «καρδιά» του οικονομικού κέντρου- και επικοινωνιακά ήταν καταστροφική. Κατ’ αρχήν για την τοπική κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ και κατ’ επέκταση για το μητροπολιτικό Πεκίνο…
Πολιτικές μεταρρυθμίσεις
Ετσι, έπειτα από δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις, διετάχθη χθες η αποχώρηση των δυνάμεων καταστολής από τα σημεία των διαδηλώσεων, όπου παραμένουν συγκεντρωμένοι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, ζητώντας πολιτικές μεταρρυθμίσεις και ελεύθερη διεξαγωγή των εκλογών για την ανάδειξη τοπικής κυβέρνησης το 2017, των πρώτων που θα γίνουν με προσφυγή στην κάλπη, αλλά το Πεκίνο αποφάσισε να επιβάλει προ μηνός τους όρους της.
Κοντολογίς, οι 2-3 υποψήφιοι που θα μετάσχουν θα πρέπει να έχουν πάρει πρώτα την έγκριση της Κίνας.
Αλλά οι εξελίξεις δείχνουν να τρέχουν πια με ανεξέλεγκτους ρυθμούς. Χθες, το κίνημα Occupy Central ζήτησε ανοιχτά την παραίτηση του επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης, Λιουνγκ Τσουν-γίνγκ, τονίζοντας ότι «η απουσία ανταπόκρισής του στα λαϊκά αιτήματα οδήγησαν το Χονγκ Κονγκ σε κρίση». Η απάντηση ήλθε διά της… τεθλασμένης, μέσω του επίσημου κινεζικού Τύπου που χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις «παράνομες», «υποκινούμενες από εξτρεμιστές πολιτικούς» και «καταδικασμένες σε αποτυχία».
Επειδή όμως ως γνωστόν ο «φόβος φυλά τα έρημα», στην κινεζική ενδοχώρα -η συνοχή της οποίας ήδη δοκιμάζεται από αυτονομιστικά κινήματα, όπως αυτό των Ουιγούρων- απαγορεύτηκε ήδη η χρήση του όρου «Occupy Central» στο Weibo (την κινεζική εκδοχή του Twitter). Στο ίδιο μήκος κύματος η «Λαϊκή Ημερησία», επίσημο όργανο του ΚΚΚ, δεν έγραψε ούτε λέξη στη χθεσινή της έκδοση για τα όσα συμβαίνουν στην Ειδική Διοικητική Περιοχή του Χονγκ Κονγκ!
Ενώ μην κρύβοντας την ενόχληση του Πεκίνου για τους δυνητικούς παραλληλισμούς σε δυτικά ΜΜΕ με την αιματοχυσία στην Τιεν Αν Μεν, το 1989, η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Χουά Τσουνγίνγκ, προειδοποίησε πως «είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι σε κάθε απόπειρα στήριξης των παράνομων δραστηριοτήτων του “Occupy Central” από οποιαδήποτε ξένη χώρα» και «σε κάθε είδους ξένη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας»…
Είχαν προηγηθεί η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, ότι «στηρίζει την καθολική ψήφο [...] και τις προσδοκίες του λαού του Χονγκ Κονγκ», οι επίσημες συστάσεις ΗΠΑ, Αυστραλίας και Σιγκαπούρης προς τους υπηκόους τους που προγραμματίζουν ταξίδι ή βρίσκονται ήδη εκεί, η έκφραση έκδηλης ανησυχίας από την (πρώην αποικιοκρατική δύναμη στην περιοχή) Βρετανία, αλλά και μια γεμάτη μηνύματα έκκληση από την ηγεσία της Ταϊβάν, που έχει τα δικά της ανοιχτά θέματα επικυριαρχίας με την Κίνα.
Πολιτική ανυπακοή
Το Πεκίνο καλά θα κάνει «να ακούσει προσεκτικά τα αιτήματα του λαού του Χονγκ Κονγκ», τόνισε με νόημα ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Μα Γινγκ-τζέου, την ώρα που στην πρωτεύουσα Ταϊπέι άρχιζαν ήδη διαδηλώσεις συμπαράστασης στις κινητοποιήσεις του «Occupy Central» και των φοιτητών. Στο ίδιο το Χονγκ Κονγκ εν τω μεταξύ το κύμα πολιτικής ανυπακοής εξαπλώνεται και «φουντώνει», προκαλώντας χθες παράλυση στον ίδιο τον διεθνή οικονομικό κόμβο και κραδασμούς στις χρηματαγορές Ασίας, ΗΠΑ και Ευρώπης.
Καθώς μία λαοθάλασσα έχει «πλημμυρίσει» πια τους δρόμους, μεγάλες τράπεζες όπως οι HSBC, Citigroup, Bank of China, Standard Chartered και DBS διέκοψαν ήδη τη λειτουργία των υποκαταστημάτων τους στο κέντρο του Χονγκ Κονγκ και ζήτησαν από το προσωπικό τους να εργάζεται από το σπίτι. Στην ποτοποιία Swire (μεταξύ άλλων σημαντικό τοπικό εμφιαλωτή της Coca-Cola Company), 200 εργάτες κατέβηκαν σε απεργία, σε ένδειξη συμπαράστασης στις κινητοποιήσεις υπέρ του εκδημοκρατισμού.
Ενώ ομάδες διαδηλωτών άρχισαν να συγκεντρώνονται από χθες και στο φημισμένο λιμάνι Βικτόρια, όπου οι αρχές ακύρωσαν άρον-άρον τη μεγάλη φιέστα με πυροτεχνήματα που είχε προγραμματιστεί για αύριο, 1η Οκτωβρίου, στο πλαίσιο των εορτασμών της «Εθνικής Ημέρας της Κίνας», κατά την οποία οργανώνονται επίσης μεγάλες διαδηλώσεις στο -πρώην πορτογαλικής επικυριαρχίας, νυν κινεζικό «ναό του τζόγου»- γειτονικό Μακάο.
