Της Χριστίνας Πάντζου

Υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Καταλονίας διαδηλώνουν υπέρ της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος στις 9 Νοεμβρίου
REUTERS/Gustau Nacarino

Με μια χειρονομία επίδειξης δύναμης και επιβάλλοντας στην πράξη την αναστολή της λαϊκής διαβούλευσης της 9ης Νοεμβρίου για την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας, η κυβέρνηση της Ισπανίας επιχειρεί να λύσει διά της νομικής οδού τη μεγαλύτερη εδώ και 37 χρόνια πολιτική της σύγκρουση με την αυτόνομη περιοχή.

«Ούτε η διαδικασία ούτε το περιεχόμενο της ψηφοφορίας συνάδουν με το ισπανικό Σύνταγμα, που ορίζει ότι η εθνική κυριαρχία εδράζει στον ισπανικό λαό στο σύνολό του και ένα τμήμα του δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις που επηρεάζουν όλους». Με αυτά τα λόγια ανακοίνωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι τις δύο προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο κατά του νόμου λαϊκής διαβούλευσης που ενέκρινε η καταλανική Βουλή και κατά του διατάγματος που υπέγραψε το Σάββατο ο πρόεδρος της Καταλονίας, Αρτούρ Μας, για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας στις 9 Νοεμβρίου.

Η αποδοχή των προσφυγών από το Συνταγματικό Δικαστήριο, που συνεδρίασε εκτάκτως χθες το βράδυ για μία μόλις ώρα, σημαίνει αυτόματα την αναστολή κάθε διαδικασίας σχετικής με την ψηφοφορία, για ένα διάστημα το πολύ πέντε μηνών, μέσα στο οποίο το Δικαστήριο θα πρέπει να έχει αποφανθεί για την υπόθεση διατηρώντας ή αίροντας την προσωρινή αναστολή.

Επιδεικνύοντας πυγμή για την «τήρηση της νομιμότητας και της συνταγματικότητας» και αφού εξασφάλισε την αναστολή της ψηφοφορίας, ο Ραχόι επιχείρησε να χρυσώσει το χάπι ρίχνοντας γέφυρες διαλόγου και διακηρύσσοντας πως εφόσον ο Μας δεν στήσει κάλπες, μπορούν να συζητήσουν και να διαπραγματευτούν για πολλά ανοιχτά ζητήματα. Εννοώντας όχι βεβαίως τα περί αυτοδιάθεσης αλλά αρκετά από τα 23 σημεία, ιδίως σε θέματα δημοσιονομικά και υποδομών που είχε θέσει ο Μας τον Ιούλιο στη συνάντησή του με τον Ισπανό πρωθυπουργό. Αφήνοντας τη ρήξη να βαθύνει, ο Ραχόι πάγωσε κάθε συζήτηση επί αυτών των αιτημάτων για να τα χρησιμοποιήσει τώρα ως «δείγμα» της διάθεσής του για διάλογο.

«Δεν έχουμε δει καμιά πρωτοβουλία διαλόγου έως τώρα, μόνο επίμονη και συστηματική άρνηση», δήλωσε ο εκπρόσωπος της καταλανικής κυβέρνησης. Ο δε πρόεδρός της, Αρτούρ Μας, χαρακτήρισε τη στάση της Μαδρίτης αντίθετη κάθε διαλόγου και «εχθρική» και την απόφαση για προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο «λάθος με τεράστιες συνέπειες». Επανέλαβε πως δεν πρόκειται για ένα «συγκαλυμμένο δημοψήφισμα» αλλά για μια μη δεσμευτική διαβούλευση, εκφράζοντας την πεποίθησή του πως το Συνταγματικό Δικαστήριο θα μελετήσει διεξοδικά τα επιχειρήματα που θα παρουσιάσει το επόμενο 15ήμερο και θα αποφανθεί εγκαίρως αίροντας την αναστολή ώστε να μπορέσει να διεξαχθεί η ψηφοφορία στις 9 Νοεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση, ξεκαθάρισε πως «δεν υπάρχει σχέδιο Β. Υπάρχει μόνο ένα σχέδιο και αυτό είναι να ψηφίσουμε».

Ενδεικτική του συγκρουσιακού κλίματος είναι και η δήλωση της προέδρου του καταλανικού Λαϊκού Κόμματος, Αλίθια Σάντσεθ Καμάτσο, ότι αν, παρά την ισχύουσα αναστολή, ο Μας στήσει κάλπες και οργανώσει σχετική καμπάνια, προτίθενται να ασκήσουν ποινική δίωξη εναντίον του «για διασπάθιση δημόσιων πόρων».

Ολα αυτά όμως ενισχύουν τον Μας, ο οποίος, παρότι δεν αποκαλύπτει την επόμενη τακτική του κίνηση, κατά πολιτικούς αναλυτές πιθανόν να επιδιώξει πρόωρες εκλογές αν τελικά δεν διεξαχθεί η ψηφοφορία. Ξέροντας πως η νομική οδός που επέλεξε η κεντρική κυβέρνηση έχει εξοργίσει τους Καταλανούς, προσδοκά σε συντριπτική νίκη που θα καταδείξει την τεράστια υπεροχή των αυτονομιστικών διαθέσεων και θα φέρει σε ακόμη δυσχερέστερη θέση τη Μαδρίτη.