ΙΤΑΛΙΑ Η Δικαιοσύνη δεν χαρίστηκε στους Αμερικανούς και Ιταλούς πράκτορες που αναμίχθηκαν στη μεταφορά του Αμπού Ομαρ στην Αίγυπτο και στα βασανιστήρια που υπέστη. Ερωτήματα για το ελληνικό άρωμα στην υπόθεση
Ρεπορτάζ Νικόλας Ζηργάνος, Ελλη Πάνου
Εξωδικαστική σύλληψη, απαγωγή (με τη συμμετοχή στην επιχείρηση ενός Αμερικανού πράκτορα ελληνικής καταγωγής), βασανιστήρια. Ο κύκλος της υπόθεσης «Αμπού Ομαρ» έριξε αυλαία σε δικαστήριο του Μιλάνου με μια ιστορική απόφαση. Καταδίκασε σε φυλάκιση επτά ετών τον πρώην σταθμάρχη της CIA στη Ρώμη, Τζέφρι Καστέλι, έξι ετών τους δύο υφισταμένους του, δέκα ετών τον πρώην αρχηγό της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών του ιταλικού στρατού (SISMI), Νικολό Πολάρι, σε φυλάκιση εννέα ετών τον υπαρχηγό του, Μάρκο Μαντσίνι για τη συμμετοχή τους στην απαγωγή του ύποπτου για τρομοκρατία, Αιγύπτιου ιμάμη Χασάν Μουσταφά Οσάμα Νασρ, γνωστού ως Αμπού Ομαρ.
Ο ύποπτος μεταφέρθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2003 από το Μιλάνο, μέσω της αμερικανικής στρατιωτικής βάσης του Αβιάνο, στο Κάιρο, όπου παραδόθηκε στις αιγυπτιακές αρχές. Ο ριζοσπάστης ιμάμης βασανίστηκε για πολλούς μήνες και ο ίδιος περιέγραψε αργότερα τον εφιάλτη του έζησε. Τον πλησίασαν άγνωστοι την ώρα που περπατούσε σε δρόμο του Μιλάνου. Τον ανάγκασαν με τη βία να μπει σε αυτοκίνητο, τον χτύπησαν, του φόρεσαν κουκούλα.
Αμέσως μετά τη μεταφορά του στην Αίγυπτο, άρχισαν τα βασανιστήρια. Τον ανέκριναν με τα χέρια δεμένα στην πλάτη, τον κρέμασαν ανάποδα από τσιγκέλι και του έκαναν ηλεκτροσόκ στο κεφάλι, το στήθος και τα γεννητικά όργανα. Κρατήθηκε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2007 και αφέθηκε ελεύθερος με απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου. Από τις ανακρίσεις δεν προέκυψαν στοιχεία που να τεκμηριώνουν την ενοχή του και αθωώθηκε.
Η υπόθεση έκανε τον γύρο του κόσμου και ανάγκασε την ιταλική Δικαιοσύνη να κάνει ανεξάρτητη έρευνα. Από την ογκώδη δικογραφία προκύπτει ότι στην όλη επιχείρηση πήραν μέρος συνολικά 26 Αμερικανοί πράκτορες, μεταξύ των οποίων και ο γεννημένος στην Αθήνα στις 11.5.1962 Μιχάλης Βασιλείου, κάτοχος αμερικανικού διαβατηρίου αρ. 0154ΧΧΧΧΧ, που είχε εκδοθεί στις 11.10.1995. Από πηγές του ληξιαρχείου Αθηνών, δεν υπάρχει καταχώριση με αυτό το όνομα και αυτή την ημερομηνία γέννησης.
Είναι μάλλον βέβαιο ότι το συγκεκριμένο όνομα χρησιμοποιήθηκε για κάλυψη. Ομως, ο «Βασιλείου», σύμφωνα με στοιχεία της ιταλικής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας DIGOS που διενήργησε την έρευνα, προκύπτει ότι την ημέρα της απαγωγής και ενώ ήταν καθ' οδόν με αυτοκίνητο προς το Αβιάνο, μίλησε με το ιταλικό κινητό του δύο φορές με την Ελλάδα. Το ένα τηλέφωνο «δείχνει» βόρεια προάστια (210-80ΧΧΧΧΧ) και το άλλο νησί των Κυκλάδων (22840-ΧΧΧΧΧ).
Στην αναζήτηση του ΟΤΕ, τα δύο ελληνικά τηλέφωνα αναφέρονται ως ανύπαρκτα. Οταν επιχειρήσαμε να επικοινωνήσουμε, απάντησε μαγνητοφωνημένο μήνυμα εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, η οποία μας πληροφόρησε ότι η κλήση μας είναι σε αναμονή. Ομως, ακόμη αναμένουμε. Η γραμμή δεν ενεργοποιήθηκε. Πιθανότατα, τα τηλέφωνα αυτά κάνουν εκτροπή σε κινητά για να χάνονται τα ίχνη. Είναι μια μεθοδολογία που είχε ακολουθηθεί και στην υπόθεση των απαγωγών και ανακρίσεων Πακιστανών υπόπτων στην Ελλάδα.
Ο «Βασιλείου» διέφυγε μέσω Ελβετίας στη Γερμανία και από εκεί χάνονται τα ίχνη του. Καταδικάστηκε ερήμην μαζί με άλλους 22 Αμερικανούς πράκτορες σε ποινή φυλάκισης από δικαστήριο της Ρώμης τον περασμένο Νοέμβριο. Ολοι οι Αμερικανοί που καταδικάστηκαν βρίσκονται στο εξωτερικό και δεν πρόκειται να εκδοθούν στην Ιταλία.
Ο Ιταλός πρώην αρχηγός της SISMI, Νικολό Πολάρι, δήλωσε μετά την καταδίκη του ότι σέβεται την απόφαση της Δικαιοσύνης αλλά είναι αθώος, καθώς εκτελούσε διαταγές. Η υπόθεση είχε εξελιχθεί επί των ημερών της πρωθυπουργίας του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η τότε ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να μη συνεργαστεί με την εισαγγελία, οχυρωμένη πίσω από το κρατικό απόρρητο και το εθνικό συμφέρον. Ομως, όπως αποκαλύφθηκε εκ των υστέρων, η συνεργασία της SISMI με τη CIA δεν ήταν σε γνώση της ιταλικής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας (DIGOS) που ήταν και από τον νόμο αρμόδια να χειριστεί μια υπόθεση ύποπτου για τρομοκρατία.
Η απόφαση της καταδίκης των Ιταλών και κυρίως των Αμερικανών πρακτόρων για την απαγωγή του Αμπού Ομαρ είναι η πρώτη που εκδίδεται παγκοσμίως εις βάρος αξιωματούχων κρατικών υπηρεσιών που πήραν μέρος στην καταδίωξη, εξωδικαστική σύλληψη και απαγωγή υπόπτων για τρομοκρατία, μια πρακτική που σε συνδυασμό με τις αόρατες πτήσεις της CIA και τα βασανιστήρια αποτελεί μια μελανή σελίδα στη μετά 11η Σεπτεμβρίου εποχή.
Η απόφαση του ιταλικού δικαστηρίου που επιδίκασε και μεγάλη χρηματική αποζημίωση στο θύμα, τον Αμπού Ομαρ, επαναφέρει την έννομη τάξη, στιγματίζει την εξωδικαστική «απονομή δικαιοσύνης» και δίνει ελπίδα ότι η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να λειτουργεί ακόμη -και κυρίως- απέναντι στους εχθρούς των αξιών της με εφαρμογή των νόμων και του κράτους δικαίου.
