ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Του Κώστα Μοσχονά
Προχωρεί στην Ε.Ε., παρά τις αντιδράσεις της Ουάσινγκτον και του Λονδίνου, η επιβολή φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ), μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών μεταξύ 11 κρατών-μελών στο πλαίσιο της ενισχυμένης συνεργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χθες πρόταση στην οποία περιγράφονται ορισμένες λεπτομέρειες ως προς την εφαρμογή του σχεδίου στη ζώνη του ΦΧΣ. Η Επιτροπή διατήρησε στην πρότασή της τους συντελεστές 0,1% για μετοχές και ομόλογα και 0,01% για παράγωγα. Η επιβολή του εν λόγω φόρου αναμένεται να αποφέρει έσοδα ύψους 30-35 δισ. ευρώ ετησίως.
Μικρές αλλάγές στην πρόταση
Υπάρχουν περιορισμένες αλλαγές σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής προκειμένου να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ο ΦΧΣ θα επιβληθεί σε μικρότερη γεωγραφική κλίμακα από ό,τι είχε προβλεφθεί αρχικά. Οι αλλαγές αυτές αποβλέπουν κυρίως στην εξασφάλιση νομικής σαφήνειας και στην ενίσχυση των διατάξεων κατά της φοροαποφυγής και των καταχρήσεων.
Με τον ΦΧΣ επιδιώκεται η επίτευξη 3 βασικών στόχων. Πρώτον, θα ενισχύσει την ενιαία αγορά, μειώνοντας τον αριθμό των διαφορετικών εθνικών προσεγγίσεων για τη φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Δεύτερον, θα εξασφαλιστεί ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας συμβάλλει δίκαια και ουσιαστικά στα δημόσια έσοδα. Τέλος, ο ΦΧΣ θα στηρίξει ρυθμιστικά μέτρα για την ενθάρρυνση του χρηματοπιστωτικού τομέα να αναλαμβάνει πιο υπεύθυνες δραστηριότητες, οι οποίες να προσανατολίζονται προς την πραγματική οικονομία.
Οπως στην αρχική πρόταση, ο ΦΧΣ θα έχει χαμηλούς συντελεστές, ευρεία βάση και δίχτυ ασφαλείας για την αποφυγή της μετεγκατάστασης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οπως και κατά το παρελθόν, θα ισχύσει η «αρχή της μόνιμης κατοικίας». Αυτό σημαίνει ότι ο φόρος θα οφείλεται αν ένα μέρος που συμμετέχει στη συναλλαγή είναι εγκατεστημένο σε συμμετέχον κράτος-μέλος, ανεξάρτητα από το πού λαμβάνει χώρα η πράξη. Τούτο ισχύει είτε εάν ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που ενέχεται στη συναλλαγή είναι, το ίδιο, εγκατεστημένο στη ζώνη του ΦΧΣ, είτε εάν ενεργεί για λογαριασμό ενός μέρους εγκατεστημένου στη δικαιοδοσία αυτή.
Ως πρόσθετη διασφάλιση κατά της φοροαποφυγής, η σημερινή πρόταση προσθέτει επίσης την «αρχή της έκδοσης». Αυτό σημαίνει ότι χρηματοπιστωτικά μέσα που έχουν εκδοθεί στα 11 κράτη-μέλη θα φορολογούνται κατά τη διαπραγμάτευσή τους, ακόμη και αν οι διαπραγματευτές των μέσων αυτών δεν είναι εγκατεστημένοι στη ζώνη του ΦΧΣ. Επιπλέον, περιλαμβάνονται τώρα ρητές διατάξεις κατά των καταχρήσεων.
Ο ΦΧΣ δεν θα εφαρμόζεται στις καθημερινές χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες των πολιτών και των επιχειρήσεων (π.χ. δάνεια, πληρωμές, ασφαλίσεις, καταθέσεις κ.λπ.), προκειμένου να προστατευθεί η πραγματική οικονομία. Δεν θα εφαρμόζεται ούτε και στις παραδοσιακές επενδυτικές τραπεζικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της άντλησης κεφαλαίων ή στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο πράξεων αναδιάρθρωσης.
Η πρόταση επίσης απομονώνει τις δραστηριότητες αναχρηματοδότησης, τη νομισματική πολιτική και τη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Συνεπώς, οι συναλλαγές με κεντρικές τράπεζες και την ΕΚΤ, με την Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, και οι συναλλαγές με την Ευρωπαϊκή Ενωση θα απαλλάσσονται από τον φόρο.
Η προτεινόμενη οδηγία θα συζητηθεί τώρα από τα κράτη-μέλη, με σκοπό την εφαρμογή της στο πλαίσιο της ενισχυμένης συνεργασίας. Μπορούν να συμμετέχουν στις συζητήσεις και τα 27 κράτη-μέλη. Ωστόσο, μόνον τα 11 που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία θα έχουν δικαίωμα ψήφου, και για να εφαρμοστεί πρέπει να συμφωνήσουν ομόφωνα.
Η ομάδα των 11 αποτελείται από Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Εσθονία, Ελλάδα, Σλοβενία , Σλοβακία και Βέλγιο. Επιφυλάξεις εξέφρασαν η Βρετανία, το Λουξεμβούργο, η Τσεχία και η Μάλτα.
