Οι κοινωνίες θεμελιώθηκαν πάνω σε αντιλήψεις που επέτρεπαν στα μέλη τους να νοηματοδοτήσουν ό,τι γινόταν μέσα και έξω από αυτές. Αυτοί οι «θεσμοί» –καρπός του συλλογικού φαντασιακού– ονομάζονταν πνεύματα, πρόγονοι, ήρωες, θεοί… Στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες, τη θέση τους πήρε η αειφόρος ανάπτυξη των κερδών, η δικτατορία των οικονομικών δεικτών, η επιστημονική εκμετάλλευση ανθρώπου και φύσης. Η ακλόνητη πίστη στην οικονομική μεγέθυνση, τη δύναμη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη είναι η έκφραση της φαντασίωσης για μια ορθολογική κυριαρχία επί του κόσμου, για να εδραιώσει την αδίστακτη εξουσία πάνω στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία των ανθρώπων, η οποία όμως απειλεί πια την ίδια την επιβίωσή του. Είναι ανάγκη να σπάσει αυτό το φαντασιακό, για να πετύχουμε την αυτονομία, ανακτώντας τη συνείδηση της επαναστατικής μας δύναμης για τη δημιουργία νέων θεσμών.

Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω της ατομικής αυτονομίας και της συμμετοχής όλων στις αποφάσεις που τους αφορούν. Αντίθετα με την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, η οποία αποξενώνει τους αντιπροσώπους από αυτούς που αντιπροσωπεύουν, η άμεση δημοκρατία είναι δυνατή με προϋπόθεση τη δημοκρατική παιδεία των ελεύθερων πολιτών.

Ο Σερζ Λατούς, ένας από τους επιφανέστερους θεωρητικούς του ρεύματος της αποανάπτυξης, επιστρέφει μετά από 3,5 χρόνια στην Ελλάδα, προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις σε ένα καίριο ερώτημα: Πώς «ξαναφτιάχνεται» μια λαβωμένη κοινωνία;

Αυτό που ονομάζουμε «κρίση» δεν υπάρχει μόνο στο στενό οικονομικό πεδίο. Δεν πρόκειται απλώς για το γεγονός ότι άδειασαν οι τσέπες του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Πρόκειται για μια συνολική κατεδάφιση του κοινωνικού ιστού, αξιών, δομών και θεσμίσεων.

Οι ρίζες αυτού του φαινομένου δεν βρίσκονται παρά στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο καπιταλισμός: Διαρκής οικονομική μεγέθυνση στο κυνήγι του αλόγιστου κέρδους με κάθε κόστος. Ως εκ τούτου, η επιστροφή στην «πρότερη κατάσταση» της εικονικής ευδαιμονίας δεν μπορεί να αποτελεί απάντηση.

Η αποανάπτυξη, την οποία πρεσβεύει ο Σερζ Λατούς, θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική απέναντι στον καπιταλισμό-καζίνο. Ομως δεν πηγαίνει μόνη της: Εχει ανάγκη έναν νέο τρόπο θέσμισης των ανθρώπων και έναν νέο τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε την υπόθεση «παραγωγή». Η αποανάπτυξη πάει χέρι-χέρι με την άμεση δημοκρατία και την αυτοδιαχείριση. Και αυτά δεν μπορεί να είναι μια υπόθεση κάποιου «φωτεινού μέλλοντος». Είναι ανάγκη να ξεκινήσουν από σήμερα.

Στο πλαίσιο αυτό θα διεξαχθούν δύο συζητήσεις με τον θεωρητικό του ρεύματος της αποανάπτυξης, Σερζ Λατούς. Η πρώτη στη Θεσσαλονίκη, αύριο Τρίτη, στις 7 μ.μ. στον κινηματογράφο «Αλέξανδρο» και η δεύτερη στην Αθήνα την Παρασκευή στις 7 μ.μ. στη Νομική Σχολή.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

Ακυβέρνητες Πολιτείες

Κοινωνικός Χώρος ΜΙΚΡΟΠΟΛΙΣ

Η Εφημερίδα των Συντακτών

Συν Αλλοις

Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων