«Αν όλες οι χώρες της ευρωζώνης αναπτύσσονταν το ίδιο δυνατά όπως η Γερμανία αυτή τη στιγμή, δεν θα υπήρχαν προβλήματα. Η συζήτηση ότι η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε κρίση δεν έχει καμία βάση. Και η σύγκριση με αναδυόμενες χώρες οι οποίες αυτή τη στιγμή αναπτύσσονται περισσότερο από εμάς, είναι εσφαλμένη. Αυτές οι χώρες πρέπει να αναπτύσσονται πιο δυνατά από ό,τι μια ανεπτυγμένη οικονομία.»

Το παραπάνω δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στην Berliner Morgenpost, σχολιάζοντας τις παραινέσεις που ασκούνται το τελευταίο διάστημα στο Βερολίνο για περισσότερες επενδύσεις, αλλά και την κριτική στη Γερμανία για την εμμονή της στην πολιτική λιτότητας. Ωστόσο, ταυτόχρονα, ο Σόιμπλε ομολόγησε πως «η κριτική που μας ασκείται είναι δικαιολογημένη» και πως η Γερμανία «πρέπει να κάνει περισσότερα για την ανταγωνιστικότητά της».

Εξάλλου, ο Γερμανός υπουργός, μιλώντας στην κυριακάτικη Welt, σχετικά με το αν η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει παραιτηθεί από τις ελπίδες της να αντεπεξέλθει χωρίς τρίτο πακέτο βοήθειας καθώς αυξήθηκαν τα επιτόκια σε περίπτωση νέου δανεισμού, απάντησε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει την εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων μάλιστα «προς το δικό της συμφέρον». «Η αξιοπιστία», λέει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, «δημιουργεί εμπιστοσύνη – και στις χρηματαγορές».

Σουλτς: Να δράσουμε επειγόντως

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, αμφισβήτησε την άποψη ότι η δημοσιονομική εξυγίανση οδηγεί «από μόνη της» σε επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη. Μιλώντας στην εφημερίδα Tagersspiegel, ο Σουλτς υποστήριξε ότι αυτό το σκεπτικό δεν θα πρέπει να είναι ούτε και στη Γερμανία «δόγμα».

«Θα πρέπει να δράσουμε επειγόντως αν θέλουμε να αποτρέψουμε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία να δεχτούν ξανά την πίεση των κεφαλαιαγορών». Για αυτό το λόγο ο Σουλτς συνιστά «να συμπληρωθεί η μονομερής πολιτική της λιτότητας με μια βιώσιμη επενδυτική και αναπτυξιακή πολιτική».

Βολές από ΗΠΑ 

Την ίδια στιγμή, στην ευρωζώνη πληθαίνουν τα συμπτώματα της κρίσης: σχεδόν παντού καταγράφεται επιβράδυνση της ανάπτυξης, ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανεργία.

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle, στις χώρες-κλειδιά, Γαλλία και Ιταλία, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις παραμένουν ζητούμενο, με συνέπεια η ανταγωνιστικότητά τους να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Πολλοί ειδικοί κάνουν ήδη λόγο για την «ευρωκρίση II». Άλλοι «βλέπουν» να κινδυνεύει η ίδια η ύπαρξη της ευρωζώνης.

Αμερικανοί, Γάλλοι και Ιταλοί αποδίδουν την ευθύνη για την αρνητική αυτή εξέλιξη στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος αρνείται επίμονα να χρηματοδοτήσει με νέα χρέη πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Μάλιστα, ένας δημοσιογράφος του Der Spiegel υποστηρίζει ότι Αμερικανοί τραπεζίτες χαρακτηρίζουν «πράξη οικονομικής τρομοκρατίας» την προσήλωση του Σόιμπλε στα μηδενικά δημοσιονομικά ελλείμματα και στον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Και όχι μόνο. Οι εν λόγω τραπεζικοί κύκλοι φέρονται να συγκρίνουν την εμμονή του Γερμανού υπουργού στην πολιτική της λιτότητας με τις ιδεολογικές αγκυλώσεις του ρεπουμπλικανικού Tea-Party, το οποίο επιδεικνύει στο Κογκρέσο έναν άνευ προηγουμένου σεχταρισμό.

Το δημοσίευμα υποστηρίζει πως στην πραγματικότητα, οι παραπάνω κατηγορίες είναι αφελείς, συμπληρώνοντας: Ποιος σοβαρός Αμερικανός οικονομολόγος ή τραπεζίτης μπορεί να πιστεύει ότι η διάθεση μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ για να «μπαλωθούν» οι γερμανικοί αυτοκινητόδρομοι και για να επιδιορθωθούν οι (εν μέρει άθλιες) γερμανικές σχολικές τουαλέτες ή για να ενισχυθεί η γερμανική προσχολική εκπαίδευση, θα μπορούσε στα αλήθεια να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης;

Σε βαθιά κρίση το ευρώ

Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, ακόμη και ο πιο ένθερμος οπαδός του κοινού νομίσματος θα πρέπει, στο μεταξύ, να έχει αντιληφθεί ότι το νομισματικό σύστημα της ευρωζώνης βρίσκεται σε μια βαθιά δομική κρίση: όταν κυρίαρχα εθνικά κράτη μοιράζονται ένα κοινό νόμισμα και ταυτόχρονα επιμένουν να έχουν τη δική τους, αυτόνομη δημοσιονομική, οικονομική και κοινωνική πολιτική, τότε αρκεί μια απλή οικονομική ανάλυση για να διαπιστώσει κανείς ότι το σύστημα αυτό παρουσιάζει τάσεις κατάρρευσης. Όπως σημειώνεται, η επιμονή σε μια κυρίαρχη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική έχει ως συνέπεια την ασύμμετρη διαμόρφωση της ανταγωνιστικότητας στις χώρες που μοιράζονται το κοινό νόμισμα.

Οι ανισορροπίες αυτές εντείνονται διαρκώς, καθώς σε έναν κοινό νομισματικό χώρο δεν υπάρχουν οι μηχανισμοί εξισορρόπησης που προσφέρουν τα εργαλεία της διαμόρφωσης συναλλαγματικών ισοτιμιών. Με λίγα λόγια, χώρες με χαμηλή ανταγωνιστικότητα δεν διαθέτουν πλέον το εργαλείο της υποτίμησης του εθνικού τους νομίσματος.

Ντράγκι, ο… «ισορροπιστής» 

Το δημοσίευμα καταγράφει ως τραγική φυσιογνωμία σε αυτό το «παιγνίδι», τον Μάριο Ντράγκι, υπογραμμίζοντας πως ο πρόεδρος της ΕΚΤ καλείται να… τετραγωνίσει τον κύκλο, κάνοντας χρήση των εργαλείων της νομισματικής πολιτικής. Ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης πρέπει να δαμάσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις, στις οποίες είναι εκτεθειμένο το ευρώ. Πρέπει να ανοίξει τις κάνουλες του χρήματος για να μην στεγνώσει το πληγωμένο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Προχώρησε στον μηδενισμό του βασικού επιτοκίου, με την ελπίδα το φθηνό χρήμα να συμβάλει στην αναθέρμανση της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως υποστήριζε ένα μέρος του πολιτικού κόσμου. Πριν από δύο χρόνια, ήταν ο Ντράγκι εκείνος που με τη δέσμευσή του να κάνει τα πάντα για τη διάσωση του ευρώ, έβαλε τέλος στις πιέσεις προς το κοινό νόμισμα. Η δέσμευσή του καθησύχασε τις αγορές. Οι αποδόσεις των ομολόγων των προβληματικών χωρών της ευρωζώνης μειώθηκαν τότε, ωστόσο η κρίση δεν τερματίστηκε οριστικά.

Όπως αναφέρεται, ο Ντράγκι καλείται να παίξει το τελευταίο του χαρτί, εφαρμόζοντας το πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων, καλυμμένων ομολόγων κλπ, με την ελπίδα να ενισχύσει την ρευστότητα και να αντιμετωπίσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις στην ευρωζώνη. Αλλά και ο ίδιος γνωρίζει ότι με τον τρόπο αυτόν δεν αντιμετωπίζονται τα αίτια της κρίσης. Δεν αποκαθίσταται έτσι η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και δεν γίνονται ελκυστικότερες για τους επενδυτές οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Για την έξοδο από την κρίση απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μείωση της γραφειοκρατίας και επενδύσεις στο πεδίο των υποδομών. Το επανέλαβε πολλές φορές τους τελευταίους δύο μήνες ο επικεφαλής της ΕΚΤ, καλώντας τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης να δραστηριοποιηθούν στην κατεύθυνση αυτή. Η ανταπόκριση που βρήκε από τα εθνικά κράτη είναι μικρή.

Στη Γερμανία, πολλοί οικονομολόγοι δεν διστάζουν να του επιρρίψουν ανοιχτά πως με την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθεί, «χαλαρώνει» τον μεταρρυθμιστικό ζήλο των χωρών της ευρωζώνης. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Στην πραγματικότητα, ο Ντράγκι πιέζεται από τις πολιτικές ηγεσίες των εθνικών κρατών και από τις κεφαλαιαγορές. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναγκάζεται να υιοθετήσει μια πολιτική έκτακτης ανάγκης προκειμένου να καθυστερήσει την εμφάνιση των συνεπειών της ευρωκρίσης. Όταν καταστεί πλέον σαφές πως ακόμη και το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, όταν το δεύτερο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους αποδειχθεί αναπότρεπτο, τότε θα συνειδητοποιήσουν και οι τελευταίοι πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης πως η νομισματική πολιτική δεν μπορεί εσαεί να υποκαθιστά την οικονομική και μεταρρυθμιστική πολιτική. Χωρίς την δραστηριοποίηση των χωρών-μελών, ο Μάριο Ντράγκι και η νομισματική του πολιτική δεν μπορούν να σώσουν το ευρώ.

efsyn.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Deutsche Welle